Քսավյե Բետել

Քսավյե Բետելը ծնվել է 1973 թվականի մարտի 3-ին Լյուքսեմբուրգում։ Նրա հայրը գինու վաճառական էր, իսկ մայրը` ռուսական ծագումով ֆրանսիացի կին^[5], Սերգեյ Ռախմանինովի զարմուհին։

Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո՝ Բետելը ստացել է սոցիալական և եվրոպական իրավունքի մագիստրոսի կոչում, ինչպես նաև Ֆրանսիայի Նանսիի II համալսարանի քաղաքագիտության և հանրային իրավունքի մագիստրոսի (DEA) կոչում։ Նաև ուսումնասիրել է ծովային իրավունք և եկեղեցական իրավունք՝ Սալոնիկի Արիստոտելի համալսարանում, Հունաստան։ Բետելը եղել է Էրազմուս ծրագրի մասնակից^[5][6][7]։

Համայնքային քաղաքականություն

1989 թվականին նա միացել է Լյուքսեմբուրգի Դեմոկրատական կուսակցությանը։

1999 թվականի հոկտեմբերին կայացած տեղական ինքնակառավարման ընտրություններում Բետելը ընտրվել է Լյուքսեմբուրգի Հանրային խորհրդի անդամ և զբաղեցրել 6-րդ տեղը՝ Դեմոկրատական կուսակցության ցուցակում։ 2001 թվականի հուլիսի 12-ին ստացել է իրավունքի մագիստրոսի որակավորում։

2005 թվականի նոյեմբերի 28-ին համայնքային ընտրություններից հետո, որում կուսակցության ցուցակում զբաղեցնում էր չորրորդ տեղը, նշանակվել է Լյուքսեմբուրգի քաղաքային կառավարությունում՝ որպես սոցիալական հարցերով փոխքաղաքապետ։

2011 թվականի հոկտեմբերի 9-ին կայացած ընտրությունների ժամանակ, 38 տարեկան հասակում Քսավյե Բետելը ընտրվել է Լյուքսեմբուրգի քաղաքապետ (33,65% ձայն)` ընդունելով երդումը 2011 թվականի նոյեմբերի 24-ին և պաշտոնավարելով սկսած 2012 թվականի հունվարի 1-ից^[8]։

Ազգային քաղաքականություն

1999 թվականին Բետելը Լյուքսեմբուրգի պատգամավորների պալատի թեկնածու էր պալատի՝ զբաղեցնելով Կենտրոնական շրջանի ցուցակում 10-րդ տեղը, թույլատրելի 7-ի դեպքում, ինչը նրան թույլ չտվեց խորհրդարան անցնել։ Այնուամենայնիվ, Դեմոկրատական կուսակցությունը ընտրություններում հաղթեց Սոցիալիստական աշխատավորների կուսակցությունը` որպես երկրորդ խոշորագույն խորհրդարանական խմբակցությանն, որը հանգեցրեց նոր կառավարող կոալիցիայի ձևավորմանը՝ Քրիստոնյա- սոցիալական ժողովրդական կուսակցության հետ միասին։ Արդյունքում որոշ պատգամավորներ հրաժարվեցին իրենց տեղերից՝ կառավարության աշխատանքին մասնակցելու համար, և Բետելը վերցրեց թափուր տեղը։

2004 թվականին կայացած ընտրություններում Բետելը ընտրվեց պատգամավորների պալատում` զգալիորեն ամրապնդելով իր դիրքերը և գրավեց չորրորդ տեղը (Դեմոկրատական կուսակցության հինգ ընտրված անդամներից)։ Վերընտրվել է 2009 թվականին։

2013 թվականին Բետելն ընտրվել է Դեմոկրատական կուսակցության առաջնորդ` 96,5% ձայնով։ Նույն տարվա խորհրդարանական ընտրություններում իր կուսակցությունը զբաղեցնում էր երրորդ տեղը։ Հոկտեմբերի 25-ին Մեծ դուքս Հենրի Ալբերտը հանձնարարեց նրան բանակցություններ վարել իշխող կոալիցիայի և ապագա կառավարության ձևավորման հարցում։ 2013 թվականի դեկտեմբերի 4-ին Բետելը զբաղեցրեց Լյուքսեմբուրգի վարչապետի պաշտոնը՝ ղեկավարելով Դեմոկրատական կուսակցության, Սոցիալիստական կուսակցության և Կանաչների կոալիցիան։ Նա նաև զբաղեցնում է պետական նախարարի, կապի և լրատվամիջոցների, ինչպես նաև մշակույթի նախարարի պորտֆելները^[9]։

Բետելը հայտարարել է, որ մտադիր է Լյուքսեմբուրգում օրինականացնել նույնասեռականների ամուսնությունը, փոխարինել դպրոցում կրոնական դաստիարակությունը աշխարհիկ էթիկայով և նվազեցնել ծախսերը^[10][11]։

Բետելը դարձավ աշխարհի երրորդ ազգային առաջնորդը, որը չի թաքցնում իր համասեռականությունը։

«Ինձ հաճախ հարցնում են, թե ինչ է ինքն զգում՝ լինելով եվրոպական մայրաքաղաքի երրորդ համասեռական քաղաքապետը... Մարդիկ մեզ չեն ընտրել նրա համար, որ մենք միասեռական ենք ... այլ մեր պրոֆեսիոնալ և անձնական հատկանիշների համար», - ասում է Բետելը, Têtu ամսագրի հետ հարցազրույցում։ «Ընտրողները տեսնում են, թե ինչպես եմ կատարում իմ պարտականությունները ... իրենց ընտրությունը իմ աշխատանքի ճանաչումն է»^[12]։ 2015 թվականի մայիսին Բետելը ամուսնացավ բելգիացի ճարտարապետ Գոթե Դեստնեի հետ^[13], որի հետ նա 2008 թվականից ապրում է քաղաքացիական միությունում^[5][10]։ Նա առաջին երկրի առաջնորդն է, որն ամուսնացել է նույնասեռականի հետ։

• «Ոսկե թագ» շքանշանի գահակալ (հունիսի 13, 2014)^[14]։

• Luxembourg government official biography

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քսավյե Բետել» հոդվածին։