Лонгобардија бил византиски израз за територии контролирани од Ломбардите во Италија. Во 9 и 10 век, тоа било исто така името на византиската воено-цивилна покраина (или тема) позната како Тема Лонгобардија, сместена во југоисточна Италија.
Терминот традиционално се користел за ломбардските имоти од хроничарот Теофан Исповедник кој разликувал "Голема Лонгобардија" и "Мала Лонгобардија", која ја сочинувала јужна Италија, со ломбардските војводства на Беневенто, Сполето, Салерно и Капуа, византиските поседи и градските држави (Неапол, Гаета и Амалфи) под византиска управа.[1][2]
Во најстрога и најтехничка смисла, името се однесувало на покраината (тема) која го опфаќала италијанскиот регион Апулија и делови од Базиликата, со Бари како главен град.[3] Неговото потекло и еволуција не се сосема јасни.[3] По еден век на речиси целосно отсуство од работите на италијанскиот полуостров, Византија уште еднаш почнала активно да интервенира за време на Василиј I Македонецот, чија западна политика имала за цел да го расчисти Јадранското Море од Сараценските насилници, повторно да воспостави византиската доминација над Далмација и повторно да ја прошири византиската контрола над делови од Италија.[4] Во овој процес, Отранто бил одземен од Сарацените во 873 година, а во 876 година Византијците го презеле Бари, кој бил заробен од неговите владетели во Сарацентот во 871 година од страна на Лудвиг II Италијански.[5] Веројатно во овој момент биле поставени основите на подоцнежната тема, можеби во форма на подредена поделба на темата на Цефаленија.[6]
Походот на Никофор Фока Постариот во средината на осумдесеттите години на минатиот век и на неговите наследници, во голема мера ја проширија областа под византиска контрола, која ги вклучуваше Калабрија, Апулија и Базиликата. Дури и Беневенто, центарот на ломбардската моќ во јужна Италија, бил заробен во 891 година.[7] Првата референца за Лонгобардија како тема датира точно токму овој пат, но прво се чини дека се администрира заедно со други европски теми на Византија:[3] во 891 првиот познат стратег (воен гувернер) на Лангобардија, Симбатикс, исто така беше гувернер на Македонија, Тракија и Цефаленија, а неговиот наследник Георг ја администрирал Лангобардија заедно со нејзината матична тема, Цефаленија.[8] Во 938 и 956 година, исто така се појавува обединета со темата Калабрија, иако времетраењето на ова спојување е нејасно. Во секој случај, по 965 година, двете теми биле трајно обединети во новиот Залив на Италија, со седиштето на Катион повторно во Бари.[2][3]
Варангиската гарда се сметала за дел од византиската армија во неколку походи во областа, позната како Лангбардланд.