ചൈനീസ്-അമേരിക്കൻ സെല്ലിസ്റ്റാണ് യോ-യോ മാ (ജനനം: ഒക്ടോബർ 7, 1955). [2] പാരീസിൽ ജനിച്ച അദ്ദേഹം സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസകാലം ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിൽ ചെലവഴിച്ചു. നാലര വയസ്സുമുതൽ സംഗീതാവിഷ്ക്കരണം കാഴ്ചവെച്ച അദ്ദേഹം ഒരു ബാലപ്രതിഭയായിരുന്നു. ജൂലിയാർഡ് സ്കൂളിൽ നിന്നും ഹാർവാർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്നും ബിരുദം നേടിയ അദ്ദേഹം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഓർക്കസ്ട്രകളുമായി സോളോയിസ്റ്റായി പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. 90 ലധികം ആൽബങ്ങൾ റെക്കോർഡുചെയ്ത അദ്ദേഹം 18 ഗ്രാമി അവാർഡുകൾ നേടിയിട്ടുണ്ട്.
സ്റ്റാൻഡേർഡ് ക്ലാസിക്കൽ ശേഖരത്തിന്റെ റെക്കോർഡിംഗുകൾക്ക് പുറമേ, അമേരിക്കൻ ബ്ലൂഗ്രാസ് സംഗീതം, പരമ്പരാഗത ചൈനീസ് മെലഡികൾ, അർജന്റീനിയൻ സംഗീതസംവിധായകനായ ഓസ്റ്റർ പിയാസൊല്ലയുടെ ടാൻഗോ, ബ്രസീലിയൻ സംഗീതം തുടങ്ങി നിരവധി നാടോടി സംഗീതം അദ്ദേഹം റെക്കോർഡുചെയ്തു. ജാസ് ഗായകൻ ബോബി മക്ഫെറിൻ, ഗിറ്റാറിസ്റ്റ് കാർലോസ് സാന്റാന, സർജിയോ അസദ്, സഹോദരൻ ഒഡെയർ, ഗായകനും ഗാനരചയിതാവും ഗിറ്റാറിസ്റ്റുമായ ജെയിംസ് ടെയ്ലർ എന്നിവരുൾപ്പെടെയുള്ള കലാകാരന്മാരുമായി അദ്ദേഹം സഹകരിച്ചു പ്രവർത്തിച്ചു. മായുടെ പ്രാഥമിക അവതരണ വാദ്യോപകരണം 1733-ൽ രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത മൊണ്ടാഗ്നാന സെല്ലോ ആണ്. ഇത് 2.5 മില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ വിലമതിക്കുന്നു.
2006 മുതൽ അദ്ദേഹം ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സമാധാന സന്ദേശവാഹകനായിരുന്നു. [3] 1999-ൽ അദ്ദേഹത്തിന് ഗ്ലെൻ ഗൗൾഡ് സമ്മാനം, 2001-ൽ നാഷണൽ മെഡൽ ഓഫ് ആർട്ട്, [4]പ്രസിഡൻഷ്യൽ മെഡൽ ഓഫ് ഫ്രീഡം, 2012-ൽ പോളാർ മ്യൂസിക് പ്രൈസ് എന്നിവ ലഭിച്ചു.[5]
ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും
1955 ഒക്ടോബർ 7 ന് പാരീസിൽ ചൈനീസ് മാതാപിതാക്കളിൽ ജനിച്ച യോ-യോ മാ, സംഗീത പരിപാലനത്തിലൂടെ വളർന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അമ്മ, മറീന ലു 盧雅文 ഒരു ഗായികയായിരുന്നു. അച്ഛൻ ഹിയാവോ-സിയൂൺ മാ 馬孝駿, നാൻജിംഗ് നാഷണൽ സെൻട്രൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ (ഇന്നത്തെ നാൻജിംഗ് സർവകലാശാലയുടെ മുൻഗാമി) വയലിനിസ്റ്റും സംഗീത പ്രൊഫസറുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരി യൂ-ചെംഗ് മാ മെഡിക്കൽ ബിരുദം നേടുന്നതിനും ശിശുരോഗവിദഗ്ദ്ധനാകുന്നതിനും മുമ്പ് വയലിൻ വായിച്ചിരുന്നു. [6] മായ്ക്ക് ഏഴു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ കുടുംബം ന്യൂയോർക്കിലേക്ക് മാറി.[7][8]
ആദ്യകാലം മുതൽ മാ വയലിൻ, പിയാനോ, പിന്നീട് വയല എന്നിവ വായിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും 1960-ൽ നാലാം വയസ്സിൽ ചെല്ലോയിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിച്ചു. വലിയ വലിപ്പം കാരണം ഡബിൾ ബാസാണ് തന്റെ ആദ്യ ചോയ്സ് എന്ന് മാ തമാശയായി പറയാറുണ്ട്. പക്ഷേ അദ്ദേഹം അതിൽ നിന്നുമാറി പകരം ചെല്ലോ തെരഞ്ഞെടുത്തു. അഞ്ചാം വയസ്സിൽ പ്രേക്ഷകർക്ക് മുന്നിൽ അവതരിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. പ്രസിഡന്റുമാരായ ഡ്വൈറ്റ് ഡി. ഐസൻഹോവർ, ജോൺ എഫ്. കെന്നഡി എന്നിവർക്ക് മുന്നിൽ ഏഴാമത്തെ വയസ്സിൽ അവതരിപ്പിച്ചു. [9][10]എട്ടാം വയസ്സിൽ, അമേരിക്കൻ ടെലിവിഷനിൽ സഹോദരിയോടൊപ്പം [11] ലിയോനാർഡ് ബെൻസ്റ്റൈൻ നടത്തിയ ഒരു സംഗീത പരിപാടിയിൽ പങ്കെടുത്തു. 1964-ൽ ഐസക് സ്റ്റേൺ അവതരിപ്പിച്ച ദി ടുനൈറ്റ് ഷോ ജോണി കാർസണിൽ സമർട്ടിനിയുടെ സോണാറ്റ അവതരിപ്പിച്ചു. ന്യൂയോർക്കിലെ ട്രിനിറ്റി സ്കൂളിൽ ചേർന്നെങ്കിലും പ്രൊഫഷണൽ ചിൽഡ്രൻസ് സ്കൂളിലേക്ക് മാറ്റി. അവിടെ നിന്ന് 15 ആം വയസ്സിൽ ബിരുദം നേടി. [12]ചൈക്കോവ്സ്കിയുടെ വ്യത്യസ്ത റോക്കോകോ ശൈലിയിലുള്ള പ്രദർശനത്തിൽ ഹാർവാർഡ് റാഡ്ക്ലിഫ് ഓർക്കസ്ട്രയിൽ സോളോയിസ്റ്റായി അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു.
19-ാം വയസ്സിൽ ലിയനാർഡ് റോസിനൊപ്പം ജുവിലിയാർഡ് സ്കൂളിൽ പഠിച്ച മാ കൊളംബിയ സർവകലാശാലയിൽ പഠിച്ചെങ്കിലും പഠനം ഉപേക്ഷിച്ചു. പിന്നീട് ഹാർവാർഡ് കോളേജിൽ ചേർന്നു. ഹാർവാഡിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിനുമുമ്പ്, ചെല്ലിസ്റ്റും സംഗീതസംഘ പ്രമാണിയുമായ പാബ്ലോ കാസൽസിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തിൽ മാർ മാർബോറോ ഫെസ്റ്റിവൽ ഓർക്കസ്ട്രയിൽ പങ്കെടുത്തു. മൗണ്ട് ഹോളിയോക്ക് കോളേജ് സോഫോമോർ, ഫെസ്റ്റിവൽ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ ജിൽ ഹോർനർ എന്നിവരുമായി 1972-ൽ തന്റെ ആദ്യ വേനൽക്കാലം കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തിയതിന് ശേഷം മാർൽബോറോ മ്യൂസിക് ഫെസ്റ്റിവലിൽ മാ നാല് വേനൽക്കാലം ചെലവഴിച്ചു.[13]