สาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นรัฐพรรคการเมืองเดียวที่ปกครองโดยพรรคคอมมิวนิสต์จีน (CCP) อย่างไรก็ตาม มีพรรคการเมืองขนาดเล็ก 8 พรรคที่อยู่ภายใต้พรรคคอมมิวนิสต์จีน
ภายใต้หลักการหนึ่งประเทศ สองระบบ เขตบริหารพิเศษฮ่องกง และมาเก๊า ซึ่งก่อนหน้านี้เคยเป็นอาณานิคมของมหาอำนาจยุโรป จะดำเนินงานภายใต้ระบบการเมืองที่แตกต่างจากบนแผ่นดินใหญ่ ปัจจุบัน ทั้งฮ่องกงและมาเก๊ามีระบบหลายพรรคที่ถูกนำมาใช้ก่อนที่จะส่งมอบดินแดนให้กับจีน [1]
พรรค | ปีที่จัดตั้ง | อุดมการณ์ | จำนวนสมาชิก | ผู้นำพรรค | ที่นั่งในสภาประชาชนแห่งชาติ | ที่นั่งในคณะกรรมาธิการสามัญประจำสภาประชาชนแห่งชาติ | ที่นั่งในสภาปรึกษาทางการเมืองประชาชนจีน | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พรรคคอมมิวนิสต์จีน (CCP) 中国共产党 (中共) | 1921 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 98,041,000 (2022) | สี จิ้นผิง | 2,091 / 2,980 | 118 / 175 | 99 / 544 |
แม้ว่าจะมีเพียงพรรคคอมมิวนิสต์จีนเท่านั้นที่มีอำนาจในระดับชาติ แต่ก็มีพรรคการเมืองรองและพรรคที่ไม่ใช่ฝ่ายค้านอย่างเป็นทางการจำนวน 8 พรรคที่ดำรงอยู่เคียงข้างพรรคคอมมิวนิสต์จีน[2] พรรคการเมืองเหล่านี้ก่อตั้งขึ้นก่อนการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยจะต้องยอมรับ “บทบาทผู้นำ” ของพรรคคอมมิวนิสต์จีนเป็นเงื่อนไขในการดำรงพรรคต่อไป[3] ความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายต่าง ๆ เหล่านี้กับพรรคคอมมิวนิสต์จีน ได้รับการอธิบายอย่างเป็นทางการว่าเป็นการอยู่ร่วมกันในระยะยาวและการกำกับดูแลร่วมกัน ปฏิบัติต่อกันด้วยความจริงใจ และปันความทุกข์ยากร่วมกัน[4] ฮิวแมนไรตส์วอตช์ (Human Rights Watch) รายงานว่า พรรคเหล่านี้ทำหน้าที่ให้คำปรึกษามากกว่ามีบทบาทเป็นฝ่ายค้าน[5]
พรรคเล็กทั้ง 8 พรรคมีส่วนร่วมใน “งานแนวร่วม” (United Front) และยังมีส่วนร่วมในระบบการเมืองด้วย แต่ไม่มีอำนาจในระดับชาติ[6][2] ระบบการเมืองของจีนอนุญาตให้สมาชิกบางคนจากพรรคเล็กทั้ง 8 พรรคและสมาชิกที่ไม่ใช่พรรคคอมมิวนิสต์จีนมีส่วนร่วมในสภาประชาชนแห่งชาติได้ แต่พรรคเหล่านี้จะได้รับการตรวจสอบจากพรรคคอมมิวนิสต์จีน[5]
อันดับ | พรรค | ปีที่จัดตั้ง | อุดมการณ์ | จำนวนสมาชิก | หัวหน้าพรรค | ที่นั่งในสภาประชาชนแห่งชาติ | ที่นั่งในคณะกรรมาธิการสามัญประจำสภาประชาชนแห่งชาติ | ที่นั่งในสภาปรึกษาทางการเมืองประชาชนจีน | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | คณะกรรมการปฏิวัติพรรคก๊กมินตั๋งแห่งประเทศจีน (RCCK) 中国国民党革命委员会 (民革) Zhōngguó guómíndǎng gémìng wěiyuánhuì (Míngé) | 1948 |
| 158,000 (2022) | เจิ้ง เจี้ยนปัง | 44 / 2,980 | 6 / 175 | 65 / 544 | |
2. | สันนิบาตประชาธิปไตยแห่งประเทศจีน (CDL) 中国民主同盟 (民盟) Zhōngguó mínzhǔ tóngméng (Mínméng) | 1941 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 330,600 (2020) | ติง จ้งหลี่ | 57 / 2,980 | 9 / 175 | 65 / 544 | |
3. | สมาคมสร้างชาติประชาธิปไตยแห่งประเทศจีน (CNDCA) 中国民主建国会 (民建) Zhōngguó mínzhǔ jiànguó huì (Mínjiàn) | 1945 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 193,000 (2018) | ห่าว หมิงจิน | 57 / 2,980 | 3 / 175 | 65 / 544 | |
4. | สมาคมส่งเสริมประชาธิปไตยแห่งประเทศจีน (CAPD) 中国民主促进会 (民进) Zhōngguó mínzhǔ cùjìn huì (Mínjìn) | 1945 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 156,808 (2016) | ไช่ ต๋าเฟิง | 58 / 2,980 | 7 / 175 | 45 / 544 | |
5. | พรรคประชาธิปไตย เกษตรกร และกรรมกรแห่งประเทศจีน (CPWDP) 中国农工民主党 (农工党) Zhōngguó nónggōng mínzhǔdǎng (Nónggōngdǎng) | 1930 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 177,943 (2019) | เหอ เหวย์ | 54 / 2,980 | 7 / 175 | 45 / 544 | |
6. | พรรคจื้อกง (CZGP) 中国致公党 (致公党) Zhōngguó zhì gōng dǎng (Zhìgōngdǎng) | 1925 |
| 48,000 (2016) | เจี่ยง จั้วจุน | 38 / 2,980 | 3 / 175 | 30 / 544 | |
7. | สมาคมจิ่วซาน (JS) 九三学社 Jiǔsānxuéshè | 1945 | สังคมนิยมอัตลักษณ์จีน | 183,710 (2019) | อู่ เหวย์หฺวา | 63 / 2,980 | 4 / 175 | 45 / 544 | |
8. | กลุ่มประชาธิปไตยปกครองตนเองไต้หวัน (TDSL) 台湾民主自治同盟 (台盟) Táiwān mínzhǔ zìzhì tóngméng (Táiméng) | 1947 |
| 3,000 (2018) | ซู ฮุย | 13 / 2,980 | 3 / 175 | 20 / 544 |
พรรคต่อไปนี้ที่ก่อตั้งขึ้นในประเทศจีนถูก (หรือเคยถูก) ห้ามโดยรัฐบาล: