Guðröður Danakonungur
Þessi grein þarfnast hreingerningar svo hún hæfi betur sem grein hér á Wikipediu. Aðalvandamál þessarar greinar: Bara eitt atriði: Hugsanlega konungur? |
Guðröður (danska: Godfred eða Gøtrik; latína: Godofridus) var hugsanlega Danakonungur frá um það bil 804 til 810. Hann er sá fyrsti sem til eru samtímaheimildir um. Hann barðist gegn Karlungaveldi í tíma Karlamagnúsar, en var myrtur af samlanda sínum áður en stór átök áttu sér stað. Engar áreiðanlegar frásagnir eru um Guðröð í norrænum heimildum. Saxi málspaki nefnir hann sem „Gotricus“ eða „Gøtrik“ í Gesta Danorum, en saga hans um erfingja Guðröðar samræmist ekki frankverskum samtímaheimildum. Faðir hans er óþekktur, en hann var sennilega skyldur Sigfreð sem var sagnkonungur Dana á undan honum.[1] Guðröður var föðurbróðir Hemmings Danakonungs (ríkti 810 til 812) sem samdi frið við Karlamagnús, og faðir Háreks fyrsta Danakonungs (ríkti 813 til 854).
| |||
 | |||
Guðröður | |||
| Ríkisár | 804-810 | ||
| Fæddur | Seint á 8. öld | ||
| Danmörk | |||
| Dáinn | 810 | ||
| Danmörk | |||
| Konungsfjölskyldan | |||
| Faðir | óþekktur, mögulega Gormur | ||
| Móðir | óþekkt | ||
Saga
Guðröður er sagður hafa átt að minnsta kosti fimm syni og auk þess fimm systkinabörn. Nokkrir þessara sona urðu konungar eða meðstjórnendur Dana á fyrri hluta 9. aldar. Í heimildum er oft minnst á „Guðröðarsyni“ án vitneskju um nöfn þeirra fyrir utan Hárek fyrsta. Ýmsir fræðimenn hafa reynt að finna sonum hans stað i norrænum, frankverskum og írskum heimildum, til dæmis Ólafur, Ragnar og Ketill.[2] Miklar efasemdir eru um gildi þessara tilrauna.[3] Hemmingur er sagður vera bróðursonur Guðröðar í annálum frankversku konungsfjölskyldunnar. Rögnvaldur, Hákon, Angantýr og Sigfreður eru sagðir vera systkinasynir Guðröðar. Adam frá Brimum taldi Hemming og Guðröð vera patruelis, eða bræðrabörn.[4] Hárekur 1. lifði systkin sín og frændur og varð einvaldur í Danmörku um árið 828.
Önnur konungsætt keppti við afkomendur Guðröðar á þessum tíma um forystu yfir Dönum. Haraldur klak Hálfdanarson, sem réð í Jótlandi á árunum 812 til 813 og 819 til 827, og afkomendur hans byggðu kröfu sína á því að þeir væru afkomendur Haralds konungs. Haraldur þessi kann að hafa verið forveri, meðstjórnandi eða skammlífur arftaki Sigfreðar. Allt þetta kemur aðeins fram í frankverskum heimildum.[heimild vantar]
Samskipti við Frankaveldi
Við lok 8. aldar stóðu Danir og saxneskir nágrannar þeirra frammi fyrir átökum við Franka undir forystu Karlamagnúsar. Eftir orrustuna við Bornhøved (eða við Schwentine) árið 798 voru Saxar sigraðir af Abódrítum. Abódrítar voru Vestur-Slavar og bandamenn Karlamagnúsar. Þeir fengu hluta af landi Saxa í Holtsetalandi árið 804. Sama ár komst herlið Franka alla leið að Egðu sem markaði landamæri Danmerkur á þeim tíma. Guðröður lofaði að hitta Karlamagnús í eigin persónu til að hefja friðarviðræður. Guðröður kom til Heiðabæjar í Slésvík með flota og allt riddaralið Dana. Fylkismenn konungs réðu honum gegn því að hitta Frankakeisara svo hann mætti ekki til fundarins. Karlamagnús stofnaði herbúðir við Elbu og sendi erindi til Guðröðar þar sem hann bað Danakonung um að framselja uppreisnarmenn sem höfðu leitað skjóls í Danmörku. Úr því varð ekki og keisarinn sneri aftur til Aachen í september sama ár.[5]
Árið 807 sór danskur höfðingi, Hálfdan að nafni, Karlamagnúsi hollustueið. Talið er að hann hafi verið faðir Haralds klaks og bróðir Haralds, fyrrverandi Danakonungs. Líklega neitaði Hálfdan að sýna Guðröði hollustu vegna ættartengsla.[6] Hálfdan varð mögulega jarl í nokkrum kaupstöðum sunnan Egðu í Norður-Fríslandi, svæði sem síðar varð bækistöð afkomenda hans.
