Клечковский ережесі

Көп электронды атомдар. Көп электронды атомдар үшін әрбір электронның жағдайын сипаттайтын 4 квант саны болады. Неғұрлым атомда электрон көп болған сайын энергияның мөлшеріне n санымен қатар l – дің әсері арта бастайды.

Көп электронды атомдағы деңгейшелердің энергетикалық сипаттамасы мынадай заңдылыққа бағынады: ns; (n – 1) d; (n – 2) f деңгейшелері өзара шамалас, әрі олардың энергиясы np – мен салыстырғанда әрқашанда аздау болып келеді. Бойындағы энергиясының артуы бойынша орналастырсақ энергетикалық деңгейшелердің қатары мынадай болып шығады:1s<2s<2p<3s<3p<4s≈3d<4p<5s≈4d<5p<6s≈5d≈4f<6p<7s≈6d≈5f<7p
Бұл заңдылықты Клечковский былай тұжырымдады:

n	1	2	3
l	5	4	3

Кесте. Энергетическая последовательность орбиталей в изолированных атомах
(n+l)	n	l	Атомные орбитали
1	1	0	1s	Бірінші период
2	2	0	2s	Екінші период
3	2	1	2p	Екінші период
3	3	0	3s	Үшінші период
4	3	1	3p	Үшінші период
4	4	0	4s	Төртінші период
5	3	2	3d
	4	1	4p
	5	0	5s	Бесінші период
6	4	2	4d
	5	1	5p
	6	0	6s	Алтыншы период
7	4	3	4f
	5	2	5d
	6	1	6p
	7	0	7s	Жетінші период
8	5	3	5f
	6	2	6d
	7	1	7p
	8	0	8s	Сегізінші периодтың басы

Клечковскийдің бірінші ережесі.

Клечковскийдің бірінші ережесі. Элемент атомының электрондары оның энергетикалық деңгейлері мен деңгейшелерінде бас және орбиталь квант сандары қосындысының (n + l) өсуі ретімен орналасады.

Клечковскийдің екінші ережесі

Клечковскийдің екінші ережесі. Егер екі деңгейше ҥшін бас және орбиталь сандарының қосындысы (n + l) бірдей болса, онда электрон алдымен l– дің мәні кіші n – нің мәні ҥлкен деңгейшеде, одан соң n – нің мәні ҥлкен l –дің мәні кіші деңгейшеде орналасады.^[1]

Дереккөздер

[1]