Уикипедия:Бүгін/Наурыз

Мейрамдар

•  БҰҰ — Халықаралық нашақорлық пен наркобизнеспен күрес күні.
• — Дүниежүзілік азаматтық қорғану күні.
•  Болгария — Мартеница
•  Босния және Герцеговина — Тәуелсіздік күні.
•  Исландия, — Сыра күні.
•  Ресей — Эксперт-криминалист күні, мысықтар күні.
•  Румыния,  Мальдив Республикасы, — Мэрцишор
•  Маршалл аралдары — Естелік күні.
•  Панама — Конституция күні.
•  Парагвай — Қаһармандар күні.
•  Польша — Қарғыс атқан сарбаздар күні, ұлттық мейрамы.
•  АҚШ — Түрлі-түсті әйелдер ұлттық күні.
•  Эсватини — Нёвшатель, Республика күні.
•  Корея Республикасы — Тәуелсіздік үшін қозғалыс күні.
•  Уэльс — әулие Дәуіт күні.
•  Жапония — Ұлттық бейбітшілік үшін күрес күні, Бикини күні.

Оқиғалар

• 1555 — Нострадамус өзінің болашақ болжамдар кітабын шығарды.
• 1780 — Пенсильвания құлдыққа жол бермеген алғашқы штат

атанды.

• 1803 — Огайо 17-ші АҚШ штаты атанды.
• 1867 — Небраска 37-ші АҚШ штаты атанды.
• 1869 — Дмитрий Менделеев элементтер жүйесінің кестесін олардың атомдық массасы мен химиялық ұқсастығына қарай құрды.
• 1872 — АҚШ Конгресі шешімімен Йеллоустон ұлттық саябағында әлемдегі алғашқы ұлттық парк ашылды.
• 1928 — АҚШ докторы Герберт Эванс алтыншы дәруменді ашқан, ол сәйкесінше F деп аталып кетті.
• 1953 — «Азаттық» радиосы хабар тарата бастады.
• 1995 — Қазақстан халқы ассамблеясы құрылған.

Дүниеге келгендер

• 1876 — Анри де Байе-Латур (6 қаңтар 1942) — бельгиялық аристократ, граф; Халықаралық олимпиада комитетінің 3-ші президенті (1925—1942).
• 1892 — Елдес Омаров, Қазақстан қоғам қайраткері (2 желтоқсан 1937).
• 1931 — қазақтың көрнекті ғалымы, академик Өмірбек Арысланұлы Жолдасбеков дүниеге келді.
• 1937 — Равиль Исламович Вагапов техника ғылымдарының докторы.
• 1954 — Арслан Каджар, түрік кино және телехикая актері, режиссер, жазушы, сценарийші.
• 1987 — Кеша атымен танымал америка әншісі.
• 1994 — Жастин Бибер, Канадалық попR&B-әнші және әртіс, сазгер.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Мьянма — Шаруалар күні.
•  АҚШ, Техас — Тәуелсіздік күні.
•  Эфиопия — Адуадағы шайқастағы Жеңіс күні .

Оқиғалар

• 1972 — Юпитер ғаламшарын зерттеуге АҚШ пилотсыз ғарыш аппараты Pioneer 10 ұшырылды
• 1992 – Қазақстан Республикасы Біріккен Ұлттар Ұйымына қабылданды.

Дүниеге келгендер

• 1988 — Владимир Седов, қазақ ауыр атлеті
• 1931 — Том Вулф, АҚШ жазушысы, журналисті
• 1910 — Вальтер Тиль, неміс инженер-зымыраншы

Қайтыс болғандар

• 2007— Анри Труайя француз жазушысы

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1678 жылы - Антонио Лучо Вивальди итальяндық композитор, скрипкашы, педагог, дирижёр, католиктік діни қызметші

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1575 жыл — Уильям Отред, (1660 жылы қ.б.) ағылшын математигі.
• 1866 жыл — Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхан (1937 жылы атылған), Алашорда үкіметінің төрағасы, қазақ тарихында аты алтын әріппен жазылған қоғам

және мемлекет қайраткері, ұлт көсемі.

• 1956 жыл — Шәміл Керімұлы Серіков, палуан, грек-рим күресінен әлем және олимпиада чемпионы (1980), КСРО-ның еңбек сіңірген спорт шебері (1979).
• 1967 жыл — Медеу Уәлиханұлы Арынбаев, қазақ әншiсi.

Қайтыс болғандар

• 1953 жыл — Иосиф Сталин (1878 жылы туған), КОКП ОК бас хатшысы, КСРО МК төрағасы, КСРО Жоғарғы Қолбасшы, Кеңес одағы генералиссимусы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1902 жылы — «Реал Мадрид» футбол клубы құрылған.

Дүниеге келгендер

• 1954 жыл — Уго Чавес, (1998-2013 жж) Венесуэла президенті

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Оқиғалар

•  Албания, Мұғалім күні

Мейрамдар

Туғандар

• 1785 — Алессандро Мандзони, итальяндық жазушы және ақын (1873).
• 1875 — Морис Равель, француз композиторы (1937).
• 1924 — Кобо Абэ (шын аты Абэ Кимифуса), жапон жазушысы (1993).
• 1940 — Виктор Петрович Савиных, кеңес ғарышкері.

Қайтыс болғандар

• 1625 — Иоганн Байер, неміс астрономы ( 1572).
• 1900 — Август Зильберштейн (1827), Австрия жазушысы.
• 1985 — Фидлер Аркадий, (1894) поляк жазушысы.
• 1997 — Эдвард Милс Парселл (Edward Mills Purcell) (1912), американ физигі, 1952 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  БҰҰ, Халықаралық әйелдер күні.
•  Замбия , Жастар күні.

Оқиғалар

Туғандар

• 1714 — Карл Филипп Эммануил Бах, неміс композиторы.
• 1761 — Ян Потоцкий, поляк жазушысы.
• 1894 — Вяйнё Валдемар Аалтонен, фин мүсіншісі (1966).
• 1911 — Алан Хованесс, америкалық композитор.

Қайтыс болғандар

• 1778 — Томас Арн, ағылшын композиторы.
• 1869 — Гектор Берлиоз, француз композиторы (1803).
• 1930 — Уильям Говард Тафт, АҚШ-тың 27-ші президенті (1909—1913 жж.) (1857).
• 1941 — Шервуд Андерсон (1876), америкалық жазушы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• ЮНЕСКО - Халықаралық диджей күні.

Оқиғалар

• 1497 - Николай Коперник өзінің алғашқы астрономиялық бақылауын жүргізді.
• 1804 - Франция Луизиананы ресми түрде АҚШ-қа табыстады.
• 1959 - Нью-Йоркте ойыншықтар жәрмеңкесінде Барби атты жаңа қуыршақ таныстырылды.
• 1990 - Берлинде Германияның бірігуі жөнінде келіссөздер жүргізіле бастады.

Дүниеге келгендер

• 1814 - Тарас Григорьевич Шевченко, танымал украин ақыны әрі суретшісі. (1861 ж. қ.б)
• 1934 - Юрий Алексеевич Гагарин, Жер бетінен ғарышқа ұшқан алғашқы ғарышкер. (1968 ж. қ.б)
• 1943 - Роберт Фишер - америкалық шахматшы, 11-ші әлем чемпионы (1972-75). (2008 ж. қ. б.)
• 1947 - Смағұл Елубай, жазушы.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1923 – қазақтың көрнекті кинорежиссері Қожықов Сұлтанахмет Қоңырқожаұлы. Ең үздік туындысы – «Қыз Жібек» фильмі ұлттық өнердің алтын қазынасына қосылған.

• 1934 – қазақтың белгілі жазушысы Тілегенов Бекежан Исағалиұлы.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 2010 жыл — Қызылағаш оқиғасы

Дүниеге келгендер

• 1931 жыл — Руперт Мердок, АҚШ және Аустралия медиамагнаты, миллиардер
• 1979 жыл — Берік Айтжанов, Қазақстанның кино және театр актёры

Қайтыс болғандар

• 1931 жыл — Фридрих Вильгельм Мурнау (28 желтоқсан 1889 жылы т.), неміс кинорежиссёрі.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Канада, Ынтымақтастық күні
•  Маврикий, Тәуелсіздік күні

Оқиғалар

Туғандар

• 1672 — Ричард Стил, ағылшын жазушысы (1729).
• 1824 — Густав Кирхгоф, цезий және рубидийді ашқан неміс физигі (1887).
• 1860 — Сальваторе Ди Джакомо, италияндық жазушы (1934).
• 1881 — (кейбір деректер бойынша) Мұстафа Кемал Ататүрік, Түркия Республикасының тұңғыш президенті, оның негізін қалаушысы, жалпыұлттық көсемі, саяси реформаторы

Қайтыс болғандар

• 1871 — Генрих Манн, неміс жазушысы.
• 1898 — Захариас Топелиус, фин жазушысы.
• 1930 — Алоис Ирасек (1851), Чехия жазушысы.
• 1942 — Уильям Генри Брэгг (1862), ағылшын физигі, 1915 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
• 1956 — Болеслав Берут (1892), поляк саяси және мемлекеттік қайраткері, Польша президенті.
• 2003 жыл — Андрей Михайлович Кивилев (1973 жыл), әйгілі қазақ велошабандозы

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 2008 — алтын бағасы тарихта алғаш рет унциясына $1,000- дан асты.
• 1783 жыл — Уильям Гершель Уран ғаламшарын телескоппенен тауып ашты.

Дүниеге келгендер

• 1835 жыл — Леон Кладель (20 шілде 1892 жыл) , француз романшысы
• 1883 жыл — Котаро Такамура, (2 сәуір 1956 жылы Токиода қайтыс болған), жапон ақыны және мүсіншісі.
• 1913 жыл – қазақтың аса көрнекті композиторы Мұқан Төлебаев дүниеге келді.
• 1940 жыл – қазақтың танымал сәулетшісі Әбдісағит Тәтіғұлов дүниеге келді.
• 1991 жыл — Данияр Елеусінов,Қазақстандық әуесқой-боксшы, Азиада-2010 жеңімпазы, халықаралық спорт шебері.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Андорра, Конституция күні

Оқиғалар

Туғандар

• 1823 — Теодор де Банвиль, француз жазушысы және ақыны.
• 1854 — Пауль Эрлих, неміс дәрігері, бактериологы және биохимигі, физиология және медицинадан 1908 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
• 1879 — Альберт Эйнштейн, неміс физигі, қазіргі физиканың негізін салушылардың бірі, 1921 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
• 1925 — Джон Уэйн, ағылшын жазушысы (1994).

Қайтыс болғандар

• 1801 — Игнацы Красицкий (1735), поляк ақыны және драматургы.
• 1803 — Фридрих Готлиб Клопшток, неміс ақыны (1724).
• 1927 — Янис Чаксте (1859), Латвия мемлекетінің бірінші президенті.
• 1995 — Уильям Фаулер (1911), американ астрофизигі, 1983 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Беларусь, Конституция күні.

Оқиғалар

Туғандар

• 1821 — Иоганн Йозеф Лошмидт (1895), Австрия физигі және химигі.
• 1830 — Пауль Хейзе (1914), неміс жазушысы, әдебиеттен 1910 жылғы Нобель сыйлығының иегері.
• 1854 — Эмиль фон Беринг (1917), неміс микробиологы, иммунологы. Физиология және медицинадан бірінші 1901 жылғы Нобель сыйлығының иегері.
• 1920 — Эдвард Томас, американ дәрігері. Физиология және медицинадан 1990 жылғы Нобель сыйлығының иегері.

Қайтыс болғандар

• 1723 — Иоганн Христиан Гюнтер, неміс ақыны (1695).
• 1962 — Артур Холли Комптон, американ физигі, физикадан 1927 жылғы Нобель сыйлығының иегері.
• 2004 — Джон Попл, американ химигі, химиядан 1998 жылғы Нобель сыйлығының иегері. (1925).

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1751 жыл — Джеймс Мэдисон, АҚШ президенті (1809-1817)
• 1787 жыл — Ом, Георг Симон (1854 ж. 7 шiлде, Мюнхен), немiс физигi

Қайтыс болғандар

• 1993 жыл — Мұхаммед Хан Жүнежо, Пәкістанның саясатшысы, Пәкістанның он бірінші премьер-министрі

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1241 — моңғолдар Краковты ойран қылды.
• 1812 — бiрiншi испандық конституция қабылданды.
• 1900 — голландық «Аякс» футбол клубы құрылды.
• 1925 — үлкен құйын АҚШ-тың үш штатын басып өтті. 695 қаза тапты, 2027 адам жараланған.
• 1932 — Австралияда сол кезде әлемдегі ең кең көпір ашылды — Харбор-Бридж. (суретте)
• 1964 — жердің магниттік өрісін зерттеу үшін «Космос-26» серігі іске қосылды.

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Тунис — ұлт күні

Оқиғалар

• 1961 жылы – Ақмола қаласының аты Целиноград болып өзгертілді.
• 1973 жылы – Маңғыстау облысы құрылды.

Дүниеге келгендер

• 1914 жыл – қазақтың тамаша теноры Әнуарбек Бейсембайұлы Үмбетбаев дүниеге келді.
• 1935 жыл – қазақтың тамаша ақыны Тұманбай Молдағалиев дүниеге келді.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Халықаралық Наурыз мейрамы
•  Намибия, Тәуелсіздік күні (1990).
•  Сирия,  Ливан, Ана күні.
•  Тунис, Жастар күні.
• Бүкіләлемдік поэзия күні

Оқиғалар

Туғандар

• 1685 — Иоганн Себастьян Бах (1750), ұлы неміс композиторы.
• 1768 — Жан Батист Жозеф Фурье (1830), француз математигі және физигі.
• 1932 — Уолтер Гильберт, американ биологы, физиология және медицинадан 1980 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты

Қайтыс болғандар

• 1939 — Эвальд Аав (1900), эстон композиторы.
• 1957 — Чарльз Кай Огден (en:Charles Kay Ogden) (1889), ағылшын жазушысы.
• 1958 — Сирил Корнблат, американ жазушысы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  БҰҰ, Бүкіләлемдік су ресурстар күні
•  Қазақстан, Наурыз мейрамы

Оқиғалар

Туғандар

• 1181 — Ибн әл-Фарид, Арабтың ірі мистик-ақыны
• 1394 — Ұлықбек, өзбек астрономы және математигі
• 1499 — Иоганн Карион (1537), неміс тарихшысы, математигі, астрономы.
• 1868 — Роберт Эндрюс Милликен (1953), американ физигі, 1923 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.
• 1931 — Бертон Рихтер, американ физигі, 1976 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты.

Қайтыс болғандар

• 1832 — Йоганн Волфганг фон Гете (1749), неміс ғалымы және жазушысы.
• 1996 — Клод Мориак (1914), француз жазушысы және сценарист.
• 2005 — Кэндзо Тангэ (1913), жапон архитекторы.
• 2015 - Ли Куан Ю (1923), Сингапурдың тұңғыш премьер-министрі, экономикалық керемет авторы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Әлемдік театр күні.
•  Ангола, Жеңіс күні.
•  Бельгия, Франктілді мәдени қоғамдастық мейрамы.
•  Мьянма, Армия күні (Қарулы күштер күні).
•  Ресей, — Ресей ІІМ ішкі әскерлер күні.
•  Жапония, Сакура гүлдену күні.

Оқиғалар

• 1930 жыл — Лепсі шаруаларының көтерілісі басталды
• 1958 жыл — Никита Сергеевич Хрущёв КСРО МК төрағасы лауазымына ие болды

Дүниеге келгендер

• 1893 жыл — Карл Маннгейм мажар әлеуметтанушысы

Қайтыс болғандар

• 1981 жыл — Мао Дунь, қытай жазушысы, әдеби сыншысы әрі редакторы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Сербия, Конституция күні.
•  Чехия, Ұстаз күні.

Оқиғалар

Туғандар

• 1483 — Рафаэль (1520), итальяндық суретші және архитектор
• 1868 — Максим Горький, орыс жазушысы (1936).
• 1892 — Корней Хейманс (1968), бельгиялық физиолог, 1938 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты
• 1930 — Джером Фридман, американ физигі, 1990 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты

Қайтыс болғандар

• 193 — Пертинакс (126), Рим императоры.
• 1687 — Константин Гюйгенс, Нидерланд ақыны, ғалымы, және композиторы (1596).
• 1794 — Мари Жан Антуан Никола Кондорсе (1743), француз математигі, әлеуметтанушысы, саяси қайраткер.
• 1982 — Уильям Джиок (1895), американ химигі, 1938 жылғы Нобель сыйлығының лауреаты

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1222 жыл — Дзэннити, жапон буддизм идеясын қолдаушы, Нитирэн мектебінің негізін қалаушы
• 1135 жыл — Маймонд Мұса, жебірей философы, құқықтанушы, дәрігер
• 1940 жыл — Мақсұт Сұлтанұлы Нәрікбаев, Қазақ гуманитарлық заң университетінің ректоры, Халықаралық жоғары мектеп академиясының академигі
• 1986 жыл — Серхио Рамос, испан футболшысы, Реал Мадрид футбол клубының және Испания ұлттық құрамасының ойыншысы

Қайтыс болғандар

• 1910 жыл — Жан Мореас, грек тегінен шыққан француз ақыны

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1939 жыл — Молотов-Риббентроп пактысы, Германия мен Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы арасында шабуыл жасаспау туралы келісім жасалды

Дүниеге келгендер

• 1928 жыл — Горди Хоу, канадалық хоккейші, Стэнли Кубогының төрт дүркін иегері
• 1907 жыл — Рамон Магсайсай, Филиппиннің президенті (1953-57)

Қайтыс болғандар

• 1727 жыл — Исаак Ньютон, ағылшын физигі, математигі, астрономы, табиғат философы, алхимигі және теологы
• 1855 жыл — Шарлотта Бронте, ІХ ғасырдағы ірі жазушылардың бірі, ағылшын әдебиетінің классигі

қарау – талқылау –

– тарихы