Уикипедия:Бүгін/Мамыр

Мейрамдар

• Қазақстан халқының бірлігі күні

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1912 — Күләш Жасынқызы Бәйсейітова (1957 жылы қ.б.), қазақ опера өнерінің негізін салушылардың бірі, қоғам қайраткері. КСРО халық артисі (1936). КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1948-1949)

Қайтыс болғандар

• 1519 — Леонардо да Винчи (1452 жылы т.),италияндық ұлы суретші әрі ғалым, «Әмбебап адам»
• 1857 — Альфред де Мюссе (1810 жылы т.), француз ақыны, драматург және прозашы, кейінгі романтизмнің өкілі
• 1997 — Борис Гиршевич Ерзакович (1908 жылы т.), музыка зерттеушісі, композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері (1945), Қазақстан Ұлтыық Академиясының корреспонденция мүшесі (1967)

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Қазақстан - Отан қорғаушы күні
• Дүниежүзiлiк радио күні

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Дүниежүзілік Қызыл Жарты ай және Қызыл Крест күні

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1937 жыл - Асанәлі Әшімұлы, «Қазақфильм» киностудиясының және М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының актері, режиссер.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Ресей  Тәжікстан  Украина  Армения  Қазақстан  Беларусь  Молдова  Әзербайжан  Сербия  Түрікменстан, Жеңіс күні
•  Өзбекстан, Еске алу және құрмет көрсету күні.
•  Еуропа одағы, Еуропа күні.
•  Дания, Гельголандтық шайқас.
•  АҚШ, Мұғалім күні.
•  Израиль, Тәуелсіздік күні.

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

- Банк қызметкерлерінің күні

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1916 — Альберт Эйнштейн әлемге салыстырмалылық теориясын жариялады.
• 1928 — Нью-Йоркте әлемде бірінші тұрақты түрде телебағдарламалар трансляциясы басталды.
• 1931— австриялық «Кредит-Анштальт» банкі банкрот болуымен Орталық Еуропада дағдарыс басталды.
• 1996 — 8 альпинист Эверестке көтерілу барысында оңтүстік шатқалында мерт болды.
• 1997 —шахматтан әлем чемпионы Гарри Каспаров IBM «Deep Blue» компьютерімен матчында жеңілісін мойындады.
• 2000 — Үндістанда осы елдің миллиардыншы тұрғыны — Аста Арора дүниеге келді.

Дүниеге келгендер

• 1904 — Әлкей Марғұлан, ұлттық археология мектебінің негізін қалаушы, шығыстанушы, әдебиеттанушы, өнертанушы, филология ғылымының докторы, Қазақстан Ғылым академиясының академигі, Бүкілодақтық география қоғамының толық мүшесі, Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген ғылым қайраткері, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты
• 1930 — Эдсгер Дейкстра, Дат компьютер ғалымы. 1972 жылы бағдарламалық тілдерді дамытуға қосқан елеулі үлестері үшін Тюринг марапатын иеленді
• 1984 — Андрес Иньеста, испан ұлттық құрама футболшысы, әлем чемпионы
• 1981 — Нұрбол Жұмасқалиев, қазақ ұлттық құрама футболшысы

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Халықаралық медбикелер күні
•  Сербия — Серб Республикасы Армия күні

Оқиғалар

• 2002 — Байқоңыр ғарыш айлағында монтаждық-сынақтық корпустың құлауынан 112-ші алаңда толықтай кеңестік Боран ғарыш кемес жойылды.
• 2008 — Қытайда Сычуаньда жер сілкініп 70 мыңдай адам көз жұмды

Дүниеге келгендер

• 1879 — Мұхаметжан Тынышбайұлы, қазақтың көрнекті саяси және қоғам қайрат­кері, алаш қоз­ғалысының негізін салушылардың бірі, Алаш Орда үкіметінің мүшесі және оның төрағасының орын­басары, тарихшы-ғалым, қазақ­тан шыққан тұңғыш теміржол қатынас­тарының инженері.

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Грузия, Тамароба — Тамара патшайым күні;
•  Парагвай, Тәуелсіздік күні;
•  Либерия, Интеграция күні;
•  Малави, Камузу күні;
•  Филиппин, Конституция күні.

Оқиғалар

• 1811 — Парагвай тәуелсіздігін жариялады
• 1869 — Ақтөбе қаласының негізі қаланды

Дүниеге келгендер

• 1960 — Дмитрий Огай, Қазақ футбол бапкері.
• 1952 — Болат Манашұлы Атабаев, режиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері
• 1984 — Марк Цукерберг, АҚШ бағдарламаушысы, Facebook әлеуметтік желісінің негізін қалаушы, және соның басқару кеңесінің төрағасы, филантроп

Қайтыс болғандар

• 1995 — Кристиан Бемер Анфинсен, америкалық биохимик. Биологиялық эволюция процесінің жаңа көзқарасын ұсынған. Нобель сыйлығы лауреаты.
• 2003 — Уэнди Хиллер, — ағылшын актрисасы, «Оскар» сыйлығы лауреаты(1958).
• 2006 — Роберт Брюс Меррифилд (1921 жылы т.), америкалық биохимик, қатты матрицалардағы химиялық синтез методологиясын ұсынғаны үшін химиядан 1984 жылғы Нобель сыйлығы лауреаты.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Халықаралық отбасы күні

Оқиғалар

• 922 — Бұлғар хандығы ресми Ислам дінін қабылдаған
• 1901 —Британия сырт алаңындағы ұлттық құрамалар арасындағы алғашқы матч Монтевидеода Аргентина Уругвайды 3:2 есебімен ұтады.
• 1919 — Атлант мұхиты арқылы ұшуды алғашқы рет америкалық ұшқыш Альберт Рид бастайды.
• 1929 — АҚШта алғашқы рет Оскар марапатын тапсыру рәсімі өтеді

Дүниеге келгендер

• 1950 — Йоханнес Беднорц, неміс физигі, 1987 жылғы Нобель сыйлығы лауреат.

Қайтыс болғандар

• 1830 — Жан Батист Жозеф Фурье, француз математигі әрі физигі.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

• Халықаралық электр байланысы күні

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1946 – Ғалиолла Мейірман ғалым-агроном, ауыл шаруашылығы ғылымының докторы, профессор, академик.
• 1950 – Игорь Рогов Конституциялық Кеңестің төрағасы, заң ғылымының докторы, тарих ғылымының докторы, профессор, академик, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері.
• 1953 – Қасым-Жомарт Тоқаев БҰҰ төрағасының орынбасары – БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесінің Бас директоры, саясаттану ғылымының докторы, төтенше және өкілетті елші.
• 1965 – Мархабат Жайымбетов Қызылорда қаласының әкімі.
• 1970 – Қайрат Сатыбалды «Нұр Отан» ХДП хатшысы, «Қайрат» халықаралық қайырымдылық қорының президенті, генерал-майор.

Қайтыс болғандар

• 1987 – Гуннар Мюрдаль, швед экономисі және әлеуметтанушысы, 1974 жылы Ф. фон Хайекпен бірге Нобель сыйлығын алады

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1989 жыл — Әділбек Сәбитұлы Ниязымбетов, Қазақстанның еңбек сіңірген спорт шебері, Лондон олимпиядасының күміс жүлдегері
• 1925 жыл — Малькольм Икс, афроамерикандық мұсылмандардың көшбасшысы

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1498 жыл — алғашқы еуропалық — Васко да Гама Африканы айналып Үндістанға келеді
• 1873 жыл — Джинс шалбарының ресми туған күні, осы күні Лейб Страустың «Levi’s Straus and Company» фирмасы патент алады да, өзінің жапсырмасын шығарады.
• 1927 жыл — Ұлыбритания Сауд Арабиясы тәуелсіздігін мойындады

Дүниеге келгендер

• 1923 жыл — Сәруар Әлімжанұлы Әзімов (1994 жылы қ.б.), совет және өзбек жазушысы, мемлекет қайраткері және елші
• 1955 жыл — Қырымбек Елеуұлы Көшербаев, Қызылорда облысы әкімі, мемлкеттік қайраткер

Қайтыс болғандар

• 1506 жыл — Христофор Колумб, әйгілі жиһанкез және саудагер

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1918 - Жымпитыда Орал өңірі қазақтарының 4-съезі өз жұмысын аяқтады.
• 1929 - КСРО ОАК мен Халық Комиссарлар Кеңесі “Еңбек туралы заңдар қолданылуға тиісті кулактар шаруашылықтарының белгілері туралы” қаулылар қабылдады. Бұл елдегі кәмпескелеу жағдайын одан сайын ушықтырды.
• 1936 - КСРО ХКК қабылданған «Дағыстан мен Шешен–Ингуш аумағынан кулак шаруашылықтарын қоныс аудару туралы» қаулысына сәйкес Қазақ жері мен Орта Азияға 1000 шаруа қожалығының депортациялануы басталды.

Дүниеге келгендер

• 1860 - Виллем Эйнтховен, нидерландтық физиолог, электрокардиографияның негізін қалаушы. Физиология және медицина бойынша Нобель сыйлығының иегері.
• 1954 - Қонысбай Әбіл, Қазақстан халық ақыны.

Қайтыс болғандар

• 1786 - Карл Вильгельм Шееле(1749 ж.), швед химигі, көптеген металдарды ашушы.
• 1815 - Бөкей Ордасының негізін қалаушы Бөкей хан.
• 1973 - Иван Степанович Конев, Ұлы Отан соғысы кезіндегі қолбасшы, Кеңес Одағының Маршалы (1944), екі мәрте Кеңес Одағының Батыры (1944, 1945).
• 1988 - Қайрат Ноғайбайұлы Рысқұлбеков (1966 ж.), Желтоқсан көтерілісінің қаһарманы, ақын.
• 2008 - Хиуаз Қайырқызы Доспанова, Екінші дүниежүзілік соғысының қазақтан шыққан жалғыз әйел-ұшқышы, жауынгер, батыр, Қазақстан Республикасының Халық қаһарманы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Йемен — Ұлттық мейрам, біріккен Йемен республикасының құрылуы
•  Қырғызстан — Қарулы күштері күні

Оқиғалар

• 853 жыл — Ақ Олаф, Норвегияның ұлы королі, викингтерді және Ирландиядағы даттықтарды қол астына қабылдап, Дублин қаласын астанасы етіп бекіткен.
• 1972 жыл — Цейлон жаңа конституциясын қабылдап, Достастық құрамында Шри-Ланка тәуелсіз республикасын жариялады, президенті болып Уильям Гопаллава (William Gopallawa) сайланды.
• 1985 жыл — АҚШ-та киноэкранға голливудтық «Рэмбо: Алғашқы қан» шытырманоқиғалы фильм шықты.

Дүниеге келгендер

• 1813 жыл — Рихард Вагнер, неміс композиторы, дирижері, музыка теорияшысы және жазушысы (1883 жылы қ.б.)
• 1859 жыл — Артур Конан Дойль, шотланд және ағылшын жазушысы (1930 жылы қ.б.)
• 1927 жыл — Джордж Ола, америкалық химик, 1994 жылғы Нобель сыйлығы лауреаты.
• 1987 жыл — Новак Джокович, серб теннисшісі

Қайтыс болғандар

• 1885 жыл — Виктор Гюго (1802 жылы қ.б.), француз жазушысы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1878 жыл — Англия үкіметі Түркиямен жасырын келіссөз жүргізіп, егер Кипр аралын беруге келіссе, Азиядағы түрік иеліктерін қорғауға уәде берді
• 1985 жыл — АҚШ-та бала көтере алмай жүрген әйел емделіп жеті егіз тапты. Олардың үшеуі ғана тірі қалып нормадан ауытқулары болды. Бұл тарихтағы ең ірі «пробиркалық сәби» тәсілінің сәтсіздігі.

Дүниеге келгендер

• 1908 жыл — Джон Бардин (1991 жылы қ.б.), америкалық физик, транзисторды ойлап тапқан, Нобель сыйлығының 1956 және 1972 жылдардағы лауреаты, тарихтағы Нобель сыйлығын бір номинациядан екі рет иеленген жалғыз адам.

Қайтыс болғандар

• 1124 жыл — Хасан әс-Саббах, ізбасарларымен «сәийдуна» («біздің Қожайын») деп аталған көрнекті исмаили қайраткер, хашшашин немесе ассасиндер атауымен белгілі низарилердің мемлекет құрушы.
• 1937 жыл - Джон Дэвисон Рокфеллер (1839 ж.туған) — американдық кәсіпкер, адамзат тарихындағы алғашқы «доллар» миллиардер.
• 1991 жыл — Вильгельм Кемпф, әлемге әйгілі неміс пианиношы және композитор. 20 ғасырдың ең әйгілі пианиношылардың бірі болып келеді.
• 2009 жыл — Но Му Хён, Оңтүстік Корея президенті.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1822 жыл — Эквадор Испаниядан тәуелсіздігін алды.
• 1844 жыл — Морзе телеграфымен алғашқы телеграмма Вашингтоннан Балтиморға жіберіледі.
• 1993 жыл — Эритрея Эфиопиядан тәуелсіздігін алды.
• 1995 жыл — АҚШ экранына Мел Гибсон өзі шығарып өзі басты рөлді сомдаған «Ер жүрек» фильмі шығады, ол «Оскар» марапатына 10 номаницимен шығып бесеуін ұтып алады.

Дүниеге келгендер

• 1988 — Илья Александрович Ильин, қазақстандық зілтемірші (ауыр атлет), қазақстандық тұңғыш екі дүркін олимпиада чемпионы.

Қайтыс болғандар

• 1543 жыл — Николай Коперник, дүниенің гелиоцентрлік жүйесін жасаушы поляк астрономы, математигі, экономисті.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

• 1924 жыл - Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетов, әскери қайраткер, армия генералы, Кеңес Одағының Батыры, «Халық қаһарманы».

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1740 жыл — Лондонда алғашқы ғимарат ішіндегі бассейн салынды
• 1964 жыл — Палестинаны азат ету ұйымы құрылды.
• 1975 жыл — Батыс Африка елдерінің экономикалық қауымдастығы аймақтың 16 мемлекеті Лагос келісіміне қол қоюы арқылы дүниеге келді
• 2007 жыл — Рахат Әлиевке халықаралық іздеу жарияланды

Дүниеге келгендер

• 1779 жыл — Томас Мур (1852 қ.б.), ағылшын ақыны.
• 1910 жыл — Ти-Боун Уокер (1975 жылы қайтыс болды), АҚШтың блюз орындаушы, гитарашысы.
• 1976 жыл — Алексей Немов, ресейлік гимнаст, 4-дүркін олимпиалық чемпион.

Қайтыс болғандар

• 2003 жыл —Илья Романович Пригожин, бельгиялық физикохимик, химиядан 1977 жыл Нобель сыйлығы лауреаты.
• 2007 жыл — Дэвид Лэйн (1938 жылы т.), америкалық ұлтшыл, Ку-Клукс-Клан көшбасшысы.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

Оқиғалар

• 1453 — Константинопольдің күйреуі (1453), Византия империясының ақыры. (суретте)

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  АҚШ, Еске алу күні
•  Ұлыбритания,Көктемгі демалыс
•  Хорватия, Тәуелсіздік күні.
•  Фиджи, Рату Сир Лала Сукуна күні.

Оқиғалар

• 1431 — Руанда Жанна д’Арк өртелді.
• 1871 — Париж коммунасы құлады.
• 1917 — алғашқы сәтті дирижабль — «Гудиер» фирмасының В-1 АҚШ әскери-теңіз күштерінің дирижаблі өзінің алғашқы сапарын Чикагодан (Иллинойс штаты) Акроннан (Огайо штаты) алыс емес Уингфутқа жасады.
• 1977 — АҚШ пен Куба дипломаттық өкілдерімен алмасу келісімін жасады (1 қыркүйектен бері).

Дүниеге келгендер

• 1265 — Данте Алигьери, италиялық ақын (1321 жылы қ.б.).
• 1898 — Яльмар Гулльберг, швед ақыны, жазушы, драматург, аудармашы және XX ғасырдағы швед әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі.
• 1980 — Стивен Джеррард, ағылшын футболисты, «Ливерпуль» клубы және Англия футбол құрамасының капитаны.

Қайтыс болғандар

• 1431 — Жанна д’Арк, Франция ұлттық қаһарманы және католиктік әулие өртелді. (1412 жылы туған).
• 2008 — Борис Анфиянович Шахлин, КСРО гимнастшысы, КСРО еңбегі сіңген спорт мастері (1955). Олимпиа ойындарының жеті дүркін чемпионы (1956.

қарау – талқылау –

– тарихы

Мейрамдар

•  Қазақстан - Саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні
• Дүниежүзілік темекісіз күн. Халықаралық темекі тартумен күрес күні.
• Дүниежүзілік аққұба қыздар күні

Оқиғалар

• 1223 — моңғолдардың Еуропаға алғашқы шабуы: Қалқадағы шайқас.
• 1891 — Владивостокта Транссібір магистралін салу салтанатты басталды.
• 1894 — америкалық дәрігер Джон Харви Келлог жүгері қауызынa патент жасады.
• 1961 — Оңтүстік Африка Республикасы Ұлыбританиядан тәуелсіздігін алды.

Дүниеге келгендер

Қайтыс болғандар

қарау – талқылау –

– тарихы