Çîna navîn

Çîna navîn çîneke civakî ya kapîtalîzma modern ye ku ji bo kesên xwedî serxwebûna aborî, xwegihandina çavkaniyên pêwîst bi temamî pêdiviyên xwe yên bingehîn bi cih bînin û kêfa keyfxweşiyê bikin, lê bi temamî standarta jiyanê ya çînên bilind bi cih naynin. Çîna navîn bi gelemperî ji bazirgan, karsazan, karmendên dewletê, kesên pispor û hin cotkar û pîşesazên pir jêhatî pêk tê. Li gorî pênaseya Max Weber a sosyo-ekonomîk, komek ji kesên ku xwe didin trendên modern û di navbera çînên jêrîn û jorîn de cih digirin. Ew, piraniya sermayeya ku dikare bi dest xwe ve bîne, hilberandin an jî birêvebirina malûmatên sabît ên nirxê sabît û berhemên civakê yên ku bi nirxê bilind hatine zêdekirin, bi rê ve dibe. Carinan jî wekî stûna spî tê gotin.

Mala amerîkî ya çîna navîn a tîpîk.

Çîna navîn xwedî rêbazên din ên cudahiyê ye. Yek ji wan ên herî teng komek kesan e ku di navbera % 40-60ê de li gorî rêjeya dahata ku li neteweyê werdigire cih digire. Çîna navîn a fireh wekî hemî ferdên neteweyekê tê destnîşan kirin, ku %20ê herî xizan û %20ê herî dewlemend red dike. Pênaseya razber a asta herî bilind a çîna navîn, wê wekî sermayeya mirovî ya ji bo civakê girîng e destnîşan dike. Piraniya amerîkiyan xwe wek aîdî çîna navîn dibînin, lê ji sedî 20ê wan li Amerîkayê xwedî şêwaza jiyana çîna navîn in. Belê ji %20 ji ber kar û barên xwe çîna navîna pîşeyî û endamên bi bandorên civakê jî dihên hesibandin û ev çîna han wek afirînerê civaka serekiya Amerîka dihê dîtin.

Di Marksîzmê de, çîna navîn weke burjuvazî tê binavkirin.

Çavkanî