Sonetum
forma poëtica in Italia orta
Sonetum,[1] sive sonulus,[2] est forma poëtica in Italia orta, quam Iacobus de Lentino invenisse traditur. Vocabulum ab Occitano antiquo sonet 'canticulo' deducitur. Inde a saeculo XIII poëma quatuordecim versuum et praecipuae rimae structurae significare coepit.
Sonetum Petrarchianum habet octostichon vel duo tetrasticha (ABBA ABBA) et hexastichon vel duo tristicha (variis rimis, CDE CDE, CDC CDC, CDE CDE etc.)[3]
Sonetum Spenserianum formam ABAB BCBC CDCD EE habet.[4]
Sonetum Shakesperianum plerumque formam ABAB CDCD EFEF GG habet.[5]
Sonetum Shelleianum formam ABA BCB CDC DED EE habet.[6]
Exemplum
Hoc est sonetum Hugonis Hollandii(en) poëtae Anglicae hendecasyllabis compositum anno 1624 editum.[2] Rimam ABBA ABBA CDC DCD habet.
- Vitae Scena magistra singularis,
- Scenae vita Tragoedus; in tragoedis
- Lux primae Seneca est suprema sedis;
- Qua Tu lux Senecae simul locaris.
- Das Stellis supereminere claris,
- Tanquam ardentibus undecumque taedis,
- Et mendis Tragici medere foedis;
- Nostris unde nepotibus canaris.
- Lugdunum neque te modo Batavis,
- Londinumve suis legat Britannis,
- Urbem Aeternus utram tenere mavis:
- Cunctis quin legitor locis et annis;
- Nec linguis hominum ferire pravis,
- Et cedat tibi temporum tyrannis[7].
