1977

jannewarie

• 1 - In Belsj waere door ein administratieve hervörming väöl gemeintes biejein gevoog tot fusiegemeintes. In väöl klein gemeintes ries hiejtaenge protes. Ouch de zös dörpe in de Voersjtreek waere samegevoog tot ein gemeinte Voere (Fourons).
• 7 - In Tsjecho-Slowakije teikene 240 intellectuele en dissidente 't Charta 77 womit wirt gevraog óm naolaeving van de miensjerechte volges 't Verdraag van Helsinki. Ènnige óngerteikenaers waere gearresteerd en leijer Jan Potocka euverliejt naodat hae door de pelisie is óngervraog.
• 17 - Gary Gilmore kump de twiefelechtige eër toe saer 1967 de eësjte Amerikaanse terdoadveraordeilde te zin biej wae 't vonnis ouch daadwirkelik wirt oetgeveurd.
• 17 - President Mobutu van Zaïre bezeuk Belsj.
• 18 - In Sydney kómme biej eine verkeërsramp 90 luuj óm 't laeve. Eine forensetrein dae óntsjpaort ramt ein viaduk, dat daornao insjtort.
• 20 - In de Verenigde Sjtate wirt Jimmy Carter beëdigd es de 39ste president.

fibberwarie

• 2 - De Drentse amateurarcheoloog Tjerk Vermaning mót veur de rechbank in Asse versjiene ómdat de authenticiteit van Vermanings vóndjste in twiefel waere getrokke.
• 6 - Drie missionarisse en veer nónne waere vermoard in de Rhodesische missiepos Moesami door guerillasjtriejers.
• 16 - De aartsbisjhop Janani Luwum van Uganda, veurvechter van de börgerrechte wirt vermoard door leje van 't regime van president Idi Amin.
• 18 De Arnhemse hölpverleëner Harm Dost kump truk oet Duutsjlandj, nao 'n gevangesjap van bienao angerhauf jaor. Dost waas in Kleef veroardeild ómdat hae aan 'ne Duutsje versjlaafde softdrugs hèj verkoch, es óngerdeil van daene zien therapie.

miert

• 4 - Biej ein aardbeving in Roemenië kómme 1570 luuj óm 't laeve.
• 5 - De zöstieënjaorige violis Jaap van Zweden wint 't Nationaal Vioolconcours in Amsterdam. De pries wirt oetgereik door minister Van Doorn.
• 22 - Premier Joop den Uyl beejt 't óntsjlaag aan van zien kabinet, dat op de valreep is gesjtrukeld euver de gróndjpoletiek.
• 27 - Eine Boeing 747 van de KLM bótsj door zjwaore mis op eine angere Jumbojet (van PanAm) op 't vleegveldj van Tenerife (Canarische Eilande). 583 luuj kómme óm in de groatste vleegtuugramp oats.

april

• 3 - Nederlandj, Belsj, Luxemburg en Frankriek gaon veur ’t eësj saer de Tweëde Waereldaorlog euver op de zomertied.
• 9 - Jan Raas wint veur de eësjte keër de Amstel Gold Race.
• 10 - De Belsje biljarter Raymond Ceulemans wirt waereldkampioen driejbanje.
• 15 - Roman Polanski, Amerikaans filmregisseur, versjient veur de rechter in Los Angeles op verdènking van verkrachting van ein dertieënjaorig maedje.
• 25 - In Den Haag protestere leje van de Nederlandse Vrouwebaeweging taenge de sjtiegende koffieprieze. Daobiej levere ze 20.000 handjteikeninge aan biej minister Lubbers.
• 29 - Veur de lètste keër wirt de waereldberoemde rommelmert op 't Waterlooplein in Amsterdam gesjlaote. De mert wirt nao ein anger locatie verplaatsj; op 't Waterlooplein zal 't nuuj sjtadhoes, de Stopera waere geboewd.

mei

• Prinses Beatrix en prins Claus bezeuke China en Japan.
• 2 - Nederlandj zit zónger televisie. Op allebeie Nederlandse nètte wirt allein mèr de mededeiling getoand, dat es gevolg van ein arbeidsconflik de geluidstechnici 't werk höbbe neergelag.
• 3 - Pieter Menten sjteit terech veur de executie van 200 Poolse börgers in 1941.
• 8 - Ajax wirt landjskampioen in de Nederlandse eredivisie, Club Brugge behaolt de titel in Belsj.
• 8 - Tsjechoslowakije wint 't wareldkampioensjap ieshockey voor A-lènj in Wene.
• 9 - Biej eine verwoestende brandj in Hotel Polen in Amsterdam kómme 33 luuj óm 't laeve.
• 15 - Freddy Maertens wint mèt euvermach de Runj van Sjpanje. Hae leijt 't klassemènt vanaaf de eësjte daag en sjrief 13 van de 19 etappes op ziene naam.
• 20 - Óm 23:53 oer vertrèk van 't Pariese sjtation Gare de Lyon veur de lètste keër de Oriënt-Express.
• 22 - Biej eine nachtelike brandj in hotel Hertog van Brabant in Brussel kómme zevetieën luuj óm 't laeve.
• 22 - De NS numme de Zoetermeerlien in gebruuk: ein sjnel railverbènjing tösje wirksjtad Den Haag en sjlaopsjtad Zoetermeer.
• 23 - Zuid-Molukkers giezele ein basissjoal in 't Drentse Bovensmilde en eine trein biej De Punt. Alle verkezingsactiviteite waere sjtilgelag.
• 24 - Óngerteikening van 't beruchde Egmontpact óm Belsj óm te vorme tot ein federale sjtaat.
• 25 - Tweëde Kamerverkezinge in Nederlandj in 't grimmige klimaat van de Molukse kaping en giezeling in Drenthe. De PvdA van premier Den Uyl en 't CDA van vicepremier Van Agt winne.
• 28 - In de Amerikaanse sjtaat Kentucky kómme 160 luuj óm in de brandj in de Beverly Hills Supper Club.
• 28 - De kènjer in de basissjoal in Boven-Smilde waere vriejgelaote, de vief leërkrachte blieve in giezeling.

juni

• 3 - De Britse keuningin Elizabeth II viert häör 25-jaorig regeringsjubileum.
• 3 - De hitsingle God save the Queen van de Sex Pistols bereik de hoagste pesisie in de Britse hitparaad, 't hoagdepuntj van de Britse punkrage.
• 11 - De op 23 mei begónne giezelinge in ein basissjoal en eine trein waere beëindig. Biej de bevriejing van de trein valle ach doaje.
• 13 - James Earl Ray, de moordenaer van dominee Martin Luther King, wirt weer trukgebrach nao de Tennessee State Penitentiary, van wo-oet hae ènnige daag eërder waas óntsjnap.
• 15 - Wim Polak volg Ivo Samkalden op es börgemeister van de gemeinte Amsterdam.
• 15 - Nao veërtig jaor dictatoriaal bewèndj van 't Franco-regime höbbe veur 't eësj weer vriej verkezinge in Sjpanje plaatsj.
• 27 - Karel Van Miert wirt verkaoze tot co-veurzitter van de BSP (Belsje Socialistische Partiej), naeve de Waal André Cools.
• 27 - Djibouti verkrit es lètste kolonie in Afrika de ónaafhankelikheid (van Frankriek).
• Ein geweldloaze militaire machseuvername in Pakistan, wobiej premier Ali Bhutto wirt aafgezat op de besjöldiging dat hae geknoajd zouw höbbe mèt de verkezingsresultate. Opsjorting van de Pakistaanse gróndjwèt.
• 28 - Wil Hartog wint de 500 cc-klasse van de TT Assen.

juli

• 1 - De Zjweedse tennisser Björn Borg prolongeert ziene Wimbledon-titel. De Britse Virginia Wade versjleit in de vrouwefinale de Nederlandse Betty Stöve.
• 7 - 't Oet aafval geboewde vlot De Tand des Tijds van de Nederlandse kunstenaer Robert Jasper Grootveld wirt de toegank tot de Amsterdamse grachte óntzag.
• 18 - De kus biej Walchere verangert in de Costa del Hasj es d'r ein flinke partiej Gaele Libanon aansjpeult.
• 24 - De Franse wielrenner Bernard Thévenet wint de Runj van Frankriek.
• 26 - De 13-jaorige Èngelsje David Morgan is de jóngste Kanaalzjwömmer. Hae zjwömp van Dover nao Wissant biej Calais in 11 oer en 5 minute.

augustus

• 11 - De New Yorkse seriemoordenaer David Berkowitz, bekènd es Son of Sam, wirt gearresteerd.
• 15 - 't Wow!-signaal wirt opgevange mèt de Big Ear radiotelescoop in de Verenigde Sjtate.
• 16 - Elvis Presley euverliejt in Memphis, Tennessee, USA in de badkamer van zien hoes, officieel door eine hartsjtilsjtand, mèr later zal nao autopsie blieke dat zien lichaam sjpaore van meërdere saorte pille bevat. Vermoedelik is d'r sjprake van ein euverdosis van door ziene dokter veurgesjreve mediciene.
• 20 - Ein nuuj tiedperk in de astronomie begint mèt de lancering van de ruumdesonde Voyager 2. De Amerikaanse astronoom Carl Sagan geuf aan allebei de ruumtesondes ein audio/video-plaat mit, mèt ónger angere de groete van president Jimmy Carter, en meziek van Ludwig van Beethoven en Louis Armstrong. Ouch wirt ein boewpakket van ein drèjtaofel, mèt gebruuksaanwiezing biejgevoog.

september

• 5 - Lancering van de ruumdesonde Voyager 1.
• 5 - De Wes-Duutsje wirkgaeversveurzitter Hans-Martin Schleyer wirt óntveurd door 't Commando Siegfried Hauser, ein óngerdeil van de Rote Armee Fraktion.
• 12 - Steve Biko euverliejt aan hoofverwónjinge in de gevangenis.
• 16 - De Britse glamrockster Marc Bolan, gebaore in 1947 es Mark Feld, euverliejt biej ein auto-óngeval,.
• 19 - (Groninge) Nao tweë jaor van veurbereijinge wirt 't verkeërscirculatieplan (VCP) van krach. Autoverkeër mót óm in ein anger sjtadsdeil te kómme, jedes keër truk nao de rónjwaeg. De wèthawwesj Max van den Berg en Jacques Wallage wille zoa 't gebruuk van fits en 't aopebaar vervoor sjtimelere.
• 22 - De RAF-terroris Knut Folkerts sjut biej zien aanhawwing in Utrech tweë agente neer.
• 18-25 Vredeswaek. 't Interkerkelik Vredesberaod (IKV) kóndig ein 10 jaor doerende campagne aan ónger 't motto "Help de kernwaopes de waereld oet, óm te beginne in Nederlandj".

oktober

• 18 - Duutsje elitetroepe besjtörme op de lóchhave van Mogadishu 't gekaapde Lufthansatoesjtèl. De gijzelaers waere bevriejd, drie Palestiense kapesj doadgesjaote. De Böndjsregering besjloot in te griepe naodat ein van de pilote door de kapesj waas geëxecuteerd.
• 18 - De Duutsje terroriste Andreas Baader, Gudrun Ensslin en Jan-Carl Raspe waere doad in hun cel aangetróffe. Volges de autoriteite höbbe zie zelfmoard gepleeg, volges kringe róndj de RAF zint ze vermoard.
• 24 - Karel Van Miert kondig aan, dat de Vlaamse socialiste zich vanaaf noe autonoom gaon organisere. Dit beteikent mètein de communautaire sjplitsing van de BSP, in de Nederlandstalige SP (Socialistische Partiej) en de Franstalige PS (Parti Socialiste). In 2002 verangert de naam SP in SP.A.
• oktober - 't Dictatoriale bewèndj in Uruguay verbeejt de bibliotheke, gezètte en tiedsjrifte oet de jaore 1950-1973 aan 't pebliek ter inzage te gaeve. De pers zouw in die jaore beïnvloed zeen gewaes door communiste en Tupamaros.
• oktober - 't Christelijk Instituut van Zuid-Afrika krit van de regering ein verbod óm activiteite te óntploaje. De veurman Christiaan Beyers Naudé wirt geband, ofwaal gesjors in zien börgerrechte.

november

• Keuningin Juliana en prins Bernhard bezeuke 't Wes-Afrikaanse Senegal.
• 2 - De miljonair Maup Caransa köp zich veur de som van tieën miljoen Nederlandse göjjes vriej van zien óntveurders.
• 19 - In India kómme meë es 10.000 luuj óm 't laeve es gevolg van eine vloedgolf en eine cycloon.
• 20 - De Egyptische president Anwar Sadat srief gesjiedenis mèt zien reje veur de Knesseth. Hae is de eësjte Arabische leijer dae dao toegank krit saer de oprichting van de sjtaat Israël.
• 26 - De dames Snip en Snap traeje, nao veërtig jaör, veur de lètste keër op.
• 30 - De PvdA wirt veroardeild tot oppesisie, naodat nao ein lang formatieperiood ónverwachs 't CDA-VVD-kabinet-Van Agt wirt geformeerd.

december

• Menachem Begin wirt premier van Israël, womit aan ein lang regeerperiood van de Arbeiderspartiej ein eindj kump.
• 4 - Jean-Bédel Bokassa kroant zichzelf tot keizer van de Centraal-Afrikaanse Republiek.
• 6 - Bophuthatswana is 't tweëde toeslandj dat door Zuid-Afrika ónaafhankelik wirt verklaord. Geinein anger landj zal Bophuthatswana erkènne.
• 14 - Pieter Menten, 'ne Nederlandse aorlogsmisdadiger, wirt veroardeild tot vieftieën jaor gevangesjap.

Nobelprieze

• Natuurkunde: Philip Warren Anderson, Nevill Francis Mott en John Hasbrouck Van Vleck "veur hun fundamenteel theorisch oonderzeuk nao de elektronestructuur vaan magnetische en oongeordende systeme."
• Sjemie: Ilya Prigogine "um zien bijdraoge aon neet-evewiechtege thermodynamica, in 't bezunder de theorie vaan dissipatief structure."
• Geneeskunde:
  • Roger Guillemin en Andrew Schally "um hun oontdèkkinge umtrint de productie vaan 't hormoon peptide in de herses."
  • Rosalyn Yalow "um de oontwikkeling radioimmuunassays veur peptidehormone."
• Literatuur: Vicente Aleixandre "veur e creatief poëtisch sjöppe, wat de umsten vaan de mins in de kosmos en in de maotsjappij vaan allewijl beleech, en t'rzelfdertied 'n groete vernuiing vaan de Spaonse poëzietradities tösse de Oorloge gief."
• Vrei: Amnesty International "um 't besjerme vaan de minserechte vaan gewetensgevaangene."
• Economie: Bertil Ohlin en James Meade "um hun baonbrekende bijdraoge aon de theorie umtrint wereldhandel en internationaol kapitaalstruime."

Maan vaan 't Jaor

Anwar Sadat

Album top 10 (bron: popdossier.nl)

1. Hotel California - The Eagles
2. Rumours - Fleetwood Mac
3. Het gebeurde in het westen - Ennio Morricone
4. Arrival - ABBA
5. Love at the Greek - Neil Diamond
6. Year of the cat - Al Stewart
7. Songs in the key of life - Stevie Wonder
8. Even in the quietest moments - Supertramp
9. Luxury liner - Emmylou Harris
10. Low - David Bowie

• Star Wars: Episode IV: A New Hope
• Saturday Night Fever
• Soldaat van Oranje
• De Reddertjes

• 11 jannewarie - Anni Friesinger, Duutsje sjaatsster
• 2 fibberwarie - Shakira, Colombiaanse zangeres
• 14 fibberwarie - Cadel Evans, Australische fitserenner
• 16 fibberwarie - Sergej Udal'cov, Russische leier vaan linkse aktivistebeweging
• 1 miert - Rens Blom, Nederlandse atleet
• 3 miert - Ronan Keating, Ierse zenger (o.a. Boyzone)
• 8 miert - John de Jong, Nederlandse voetballer
• 8 miert - Peter Schep, Nederlandse fitserenner
• 15 miert - Imke Schellekens-Bartels, Nederlandse amazone
• 20 miert - Wouter Koolmees, Nederlandse politicus
• 3 april - Véronique De Kock, Belsj model en presentatries
• 13 april - Javier Guzman, Sjpaans-Nederlandse cabaretier
• 17 april - Chad Hedrick, Amerikaanse skeeleraer en sjaatser
• 22 april - Mark van Bommel, Nederlandse voetballer
• 22 april - Robert Hunter, Zuid-Afrikaanse fitserenner
• 22 april - Anthony Lurling, Nederlandse voetballer
• 23 april - Bram Schmitz, Nederlandse fitserenner
• 29 april - Margriet Matthijsse, Nederlandse zeilster
• 13 mei - Ilse de Lange, Nederlandse zangeres
• 25 mei - Giel Beelen, Nederlandse radio-deejay
• 8 juni - Kanye West, Amerikaanse rapper
• 14 juni - Camila Pitanga, Braziliaanse actries
• 18 juni - Kaja Kallas, Premier vaan Esland
• 24 juli - Arnold Bruggink, Nederlandse voetballer
• 26 juli - Kelly Pfaff, Belsj model en mediafiguur, dochter van Jean-Marie Pfaff
• 17 augustus - Thierry Henry, Franse voetballer
• 26 augustus - Therese Alshammar, Zjweedse zjwömster
• 27 augustus - Deco, Portugese voetballer
• 17 september - Juan Antonio Flecha, Spaans-Argentijnse fitserenner
• 16 september - Hugo de Jonge, Nederlandse politicus
• 5 oktober - Hugleikur Dagsson, Ieslandse cartoonis en kemik
• 6 oktober - Carola Schouten, Nederlandse politica
• 19 november - Mette Frederiksen, 27e priemer vaan Denemarke
• 26 november - Ivan Basso, Italiaanse fitserenner
• 7 december - Robert Abela, premier vaan Malta
• 21 december - Emmanuel Macron, Franse politicus
• 31 december - Psy (Park Jae-sang), Zuid-Koreaanse popmuzikant

• 2 jannewarie - Erroll Garner (55), Amerikaanse jazzpianis en componis
• 7 jannewarie - Janus Braspennincx (73), Nederlandse fitserenner
• 11 fibberwarie - Louis Beel (74), Nederlandse minister-president
• 10 mei - Joan Crawford (73), Amerikaanse actrice
• 16 juni - Wernher von Braun (65), Duits-Amerikaanse raketpionier
• 13 juli - Hermann Kemper (85), Duutsje oetvènjer van de magneetzjweeftrein
• 1 augustus - Gary Powers (47), Amerikaanse piloot
• 3 augustus - Makarios (63), Grieks-Cypriotische aartsbisjhop en president
• 5 augustus - Daan Zonderland (67), Nederlandse dichter
• 16 augustus - Pé Hawinkels (34), Nederlandse lètterkundige
• 16 augustus - Elvis Presley (42), Amerikaanse zenger en acteur
• 19 augustus - Groucho Marx (86), Amerikaanse kemiek
• 13 september - Steve Biko (30), Zuid-Afrikaanse anti-apartheidssjtriejer
• 16 september - Marc Bolan (29), Britse zenger en songwriter (T. Rex)
• 16 september - Maria Callas (53), Amerikaanse sopraan
• 14 oktober - Bing Crosby (74), Amerikaanse zenger en acteur
• 18 oktober - Andreas Baader (34), Duutsje terroris (Rote Armee Fraktion)
• 18 oktober - Gudrun Ensslin (37), Duutsje terroriste (Rote Armee Fraktion)
• 18 oktober - Jan-Carl Raspe (34), Duutsje terroris (Rote Armee Fraktion)
• 25 oktober - Mathilde Willink-Den Doelder (39), Nederlandse echgenote van sjilder Carel Willink
• 28 oktober - Theo Eerdmans (55), Nederlandse quizmaster, journalis en auteur
• 14 november - Kick Geudeker (76), Nederlandse sjportjournalis
• 14 november - A.C. Bhaktivedanta Swami Praphupada (81), Indiase sjtichter van de Hare Krishna-bewaeging
• 7 december - Peter Carl Goldmark (71), Hongaars-Amerikaanse ingenieur, oetvènjer van de LP
• 15 december - Addy Kleijngeld (57), Nederlandse musicus, óntdèkker van Gert Timmerman en Heintje
• 25 december - Charlie Chaplin (88), Èngelsje acteur en regisseur

• The Rescuers