Черепни
Черепните (науч. Craniata) се предложен клад на хордови животни во кој спаѓаат потколената лигави јагули (Myxini), змиулковидни (змиулки и изумрени роднини) и виличните ‘рбетници[2][3]. Како што вели името, черепните се животни со череп, кој може да биде тврдокоскен или ‘рскавичен.
| Черепни Период: ран камбриум - денес | |
|---|---|
 | |
| Тихоокеанска лигава јагула | |
| Научна класификација [ у ] | |
| Царство: | Животни |
| Тип: | Хордови |
| (нерангирано): | Черепни Linnaeus 1758[1]:240 |
| Потколена | |
змиулковидни (Petromyzontida) (спорно) | |
Особености
Во наједноставна смисла, черепните се хордови животни со глави, па затоа ова ги исклучува животните од хордовите потколена плаштари и бесчерепни, но ги опфаќа лигавите јагули, кои имаат ‘рскавични черепи и забести образби составени од кератин. Во черепните спаѓаат и сите змиулки и оклопни безвилични риби, оклопни риби, бодликави ајкули, ајкули, раи и лизгачи, коскени риби, водоземци, влекачи, птици и цицачи. Главата на черепните се состои од мозок, сетилни органи (вклуч. очи) и череп.[4][5]
Покрај својствените черепи, черепните имаат и многу други изведени особености кои го имаат овозможено развојот на други сположени елементи. Молекуларно-генетската анализа покажува дека, во споредба со попростите животни, черепните имаат развиено дуплирани комплети од голем број на семејства на гени што се занимаваат со клеточна сигнализација, транскрипција и морфогенеза.[2]
Черепните животни се многу поактивни од плаштарите и бесчерепните и поради тоа имаат поголеми метаболични потреби, како и неколку анатомски приспособувања. Водните черепни животни имаат жабрени засеци кои се поврзани со мускулите и нервите што испумпуваат вода низ засеците (наспроти бесчерепните, чии грлени засеци се користат само за процедување) и со тоа служат како за прехрана, така и за размена на гасови. Хранопроводот е обложен со мускули, туркајќи ја храната до стомакот. Тоа им има овозможено на вишите черепни како цицачите да развијат посложени системи за варење и со тоа да ја усовршат ефикасноста. Черепните имаат крвоточен систем со срце со две или повеќе комори, црвени крвни зрнца и хемоглобин за пренос на кислород, како и бубрези.[2]
