അന്തരീക്ഷ ജലകണം

അന്തരീക്ഷ ജലകണം (H2O)
Water vapor condensed in clouds
Systematic name	Water vapor
Liquid State	water
Solid state	ice
Properties[1]
Molecular formula	H2O
Molar mass	18.01528(33) g/mol
Melting point	0 °C (273 K)[2]
Boiling point	99.98 °C (373.13 K)[2]
specific gas constant	461.5 J/(kg·K)
Heat of vaporization	2.27 MJ/kg
specific heat capacity at constant pressure	1.84 kJ/(kg·K)

അന്തരീക്ഷത്തിൽ ആർദ്രവായുവിന്റെ സംഘനന (condensation)ത്തിലൂടെ^[3] ഉണ്ടാകുന്ന ജലകണമാണ് അന്തരീക്ഷ ജലകണം. വായു അതിപൂരിതാവസ്ഥ (super saturated stage)യിലെത്തുന്നതിനു^[4] മുമ്പു തന്നെ നീരാവിക്കു സംഘനനം സംഭവിക്കുന്നു; തണുക്കുന്നതിന്റെ തോതിന് ആനുപാതികമായി ത്വരിതപ്പെടുകയും ചെയ്യും.

സംഘനനത്തിനു പ്രേരകമായി മൂന്നുതരം പ്രക്രിയകളാണുള്ളത്.

1. ആദ്യത്തേത് രുദ്ധോഷ്മ (adiabatic)^[5] പ്രക്രിയയാണ്. ഉയർന്ന വിതാനങ്ങളിലേക്കുയരുന്ന വായുപിണ്ഡം, തൽസ്ഥാനത്തെ വായുവിനെ തള്ളിമാറ്റുന്ന പ്രവൃത്തിയിലൂടെ സ്വയം തണുക്കും. തത്ഫലമായി പൂരിതമാവുകയും ഓരോ കിലോമിറ്റർ ഉയരുമ്പോഴും ഘനമീറ്ററിന് ഒരു ഗ്രാം എന്ന തോതിൽ ജലം ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു.
2. പൂരിതാവസ്ഥ(saturated stage)യിലുള്ള വായു തുഷാരാങ്ക (Dew point)ത്തിലും^[6] താണ ഊഷ്മാവിലുള്ള ഏതെങ്കിലുമൊരു തലവുമായി ഏറെസമയം ബന്ധപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞാൽ നീരാവി തണുത്തു ജലകണങ്ങളുണ്ടാകുന്നു. നിശാവികിരണ (night radiation)ത്തിലൂടെ^[7] തണുക്കുന്ന ഭൂമി ഇത്തരം തലങ്ങൾക്കുദാഹരണമാണ്. വിഭിന്ന ഊഷ്മാവുകളിലുള്ള രണ്ടു വായുപിണ്ഡങ്ങൾ കൂടിക്കലർന്ന്, കൂടിയ ഊഷ്മാവിലുള്ള വായു പെട്ടെന്നു പൂരിതമാകുന്നെങ്കിലും ജലകണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. മേല്പറഞ്ഞവയിൽ ആദ്യത്തെ പ്രക്രിയയാണ് മേഘങ്ങളുടെ രൂപവത്കരണത്തിനു ഹേതു. രണ്ടാമത്തേതു മൂടൽമഞ്ഞുണ്ടാക്കുന്നു.
3. സംഘനനം നടക്കുന്നത് അന്തരീക്ഷത്തിലെ ലീനസ്വഭാവമുള്ള സൂക്ഷ്മധൂളികളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചാണ്. അന്തരീക്ഷജലകണങ്ങളുടെ അപൂരിതാവസ്ഥയിലെ നിലനില്പ് ഇത്തരം ധൂളികളെ ആശ്രയിച്ചു മാത്രമേ സാധ്യമാകൂ. അന്തരീക്ഷത്തിൽ ജലകണങ്ങളുടെ വലിപ്പം വർധിക്കുന്നതോടൊപ്പം അവ ബാഷ്പീകരിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യതയും വർധിക്കുന്നു. 0.5 ? -ൽ കൂടുതൽ വ്യാസാർധമുള്ള കണങ്ങൾക്ക് ആപേക്ഷിക ആർദ്രത 100 ശതമാനത്തിൽ കുറവായാൽ നിലനിൽക്കാനാവില്ല.

അന്തരീക്ഷ ജലകണം 0^oC-ൽ താണ ഊഷ്മാവിൽപോലും ജലമായി വർത്തിക്കുന്നു. സൌരവികിരണ(Solar radiation)ത്തിലെയും^[8] ഭൌമവികിരണ(Terrestrial radiation)ത്തിലെയും^[9] പ്രത്യേക തരംഗായതിയിലുള്ള ഊർജപ്രസരത്തെ അവശോഷണം ചെയ്തും വിസരിപ്പിച്ചും ഭൂമിയുടെ താപബജറ്റ് സമീകരിക്കുന്നതിൽ അന്തരീക്ഷത്തിലെ ജലകണങ്ങൾ ഗണ്യമായ പങ്കുവഹിക്കുന്നു.