ഓറിയൺ നെബുല

ശബരൻ നക്ഷത്രരാശിയിൽ തെക്കുഭാഗത്തായി കാണപ്പെടുന്ന പ്രസരിത നീഹാരികയാണ്‌ ഓറിയോൺ നീഹാരിക (മെസ്സിയർ 42, M42 അഥവാ NGC 1976). രാത്രി ആകാശത്തിൽ നഗ്നനേത്രങ്ങൾക്കൊണ്ട് കാണാവുന്നതും ഏറ്റവും തെളിഞ്ഞു കാണാവുന്നതിലൊന്നുമാണ്‌ ഈ നീഹാരിക. 1,344±20 പ്രകാശവർഷങ്ങൾ അകലെ^[2][5] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഇത് ഭൂമിക്ക് ഏറ്റവും അടുത്തു കിടക്കുന്ന നക്ഷത്രരൂപവത്കരണ മേഖലകളിലൊന്നാണ്‌. 24 പ്രകാഷവർഷം വീതിയുണ്ട് ഈ നീഹാരികയ്ക്ക്.

ഓറിയോൺ നീഹാരിക
The entire Orion Nebula in visible light. Credit: NASA/ESA
Observation data: J2000 epoch
തരം	Reflection and Emission
റൈറ്റ് അസൻഷൻ	05h 35m 17.3s[1]
ഡെക്ലിനേഷൻ	−05° 23′ 28″[1]
ദൂരം	1,344±20 ly (412 pc)[2]
ദൃശ്യകാന്തിമാനം (V)	+3.0[3]
ദൃശ്യവലുപ്പം (V)	65×60 arcmins[4]
നക്ഷത്രരാശി	Orion
ഭൗതിക സവിശേഷതകൾ
ആരം	12 ly[a]
കേവലകാന്തിമാനം (V)	—
പ്രധാന സവിശേഷതകൾ	Trapezium cluster
മറ്റ് പേരുകൾ	NGC 1976, M42, LBN 974, Sharpless 281
ഇതുംകൂടി കാണൂ: Diffuse nebula, Lists of nebulae
ക സ തി

രാത്രി ആകാശത്തിലെ വസ്തുക്കളിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിശകലന വിധേയമാക്കപ്പെട്ടതും ചിത്രങ്ങൽ പകർത്തപ്പെട്ടതുമായ ഒന്നാണ്‌ ഓറിയോൺ നീഹാരിക, ഇതിനെ വളരെയധികം പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.^[6] വാതകങ്ങളുടേയും ധൂളികളുടേയും ഒരുമിച്ചുകൂടലിലൂടെ നക്ഷത്രങ്ങളും ഗ്രഹവ്യസ്ഥകളും എങ്ങനെ രൂപപ്പെടുന്നു എന്നതിനെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ ഈ നീഹാരികയുടെ നീരീക്ഷണം വഴി മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. പ്രകൃതഗ്രഹവ്യൂഹത്തിന്റെ തളികാ രൂപം, തവിട്ടു കുള്ളന്മാർ, വാതകങ്ങളുടെ പെട്ടെന്നുള്ള ശക്തമായ ചലനം, സമീപത്തുള്ള പിണ്ഡമുള്ള നക്ഷത്രങ്ങൾ നീഹാരികയിൽ ചെലുത്തുന്ന ഫോട്ടോ-അയോണീകരണ പ്രഭാവങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർ ഈ നീഹരികയിൽ ദർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിവേഗത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്ന സാന്ദ്രമായ ഹൈഡ്രജൻ വാതകപിണ്ഡങ്ങളുടെ ഉൽസർജനവും ഓറിയോൺ നീഹാരികയിലുണ്ട്, ഈ വാതക ബുള്ളറ്റുകൾക്ക് പ്ലൂട്ടോയുടെ പരിക്രമണപാഥയുടെ പത്തിരട്ടി വ്യാസമുണ്ട്, ഇവയുടെ അഗ്രം തെളിഞ്ഞ നീല നിറത്തിൽ വിളങ്ങി കാണപ്പെടുന്നു. ഏകദേശം ആയിരം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് നടന്ന അജ്ഞാതമായ ഏതോ പ്രതിഭസത്തിന്റെ ഫലയമായുണ്ടായതാണ്‌ ഇവ എന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു.