ബാമിയാനിലെ ബുദ്ധപ്രതിമകൾ
34°49′55.35″N 67°49′36.49″E / 34.8320417°N 67.8268028°E
 | |
| യുനെസ്കോ ലോക പൈതൃക സ്ഥാനം | |
|---|---|
| സ്ഥാനം | അഫ്ഗാനിസ്താൻ  |
| Area | 105, 225.25 ha (11,302,000, 24,246,000 sq ft) |
| മാനദണ്ഡം | i, ii, iii, iv, vi. |
| അവലംബം | 208 |
| നിർദ്ദേശാങ്കം | 34°49′55″N 67°49′36″E / 34.832041666667°N 67.826802777778°E |
| രേഖപ്പെടുത്തിയത് | (Unknown വിഭാഗം) |
| Endangered | 2003–മുതൽ |
മദ്ധ്യ അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലെ ഹസാരജാത് മേഖലയിലുള്ള ബാമിയൻ താഴ്വരയിൽ പാറയ്ക്കുള്ളിൽ നിർമ്മിച്ചിട്ടുള്ള ബുദ്ധന്റെ രണ്ടൂ കൂറ്റൻ പ്രതിമകളാണ് ബാമിയാനിലെ ബുദ്ധപ്രതിമകൾ (പേർഷ്യൻ:بت های باميان – but hay-e bamiyan). ആറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട ഇവ ഗാന്ധാരകലയുടെ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ്.[1][2]. കാബൂളിന് 230 കിലോമീറ്റർ വടക്കു പടിഞ്ഞാറുള്ള മലനിരപ്രദേശമായ ബാമിയാനിലാണ് ഒരു ചെങ്കുത്തായ വശത്ത് നില്ക്കുന്ന രൂപത്തിലുള്ള ഈ പ്രാചീനബുദ്ധശില്പങ്ങൾ നിലനിന്നിരുന്നത്. ഗ്രീക്ക്, ബുദ്ധശില്പങ്ങളുടെ മിശ്രണമായിരുന്നു ഇത്. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനുമായി ചൈനയെയും ഇന്ത്യയെയും തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പുരാതന കച്ചവടപാതയായ സിൽക്ക് റൂട്ടിലാണ് അവയുടെ സ്ഥാനം. 2001 മാർച്ചിൽ താലിബാൻ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ഉത്തരവു പ്രകാരം ഈ രണ്ടു പ്രതിമകളും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു[3]. പ്രതിമകളിൽ കിഴക്കുവശത്തുള്ളത് 55 മീറ്റർ ഉയരമുള്ളതായിരുന്നു. ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രതിമയായിരുന്നിരിക്കണം ഇത്. ഈ പ്രതിമ നിന്നിടത്തു നിന്ന് ഏതാണ്ട് 1500 മീറ്റർ പടിഞ്ഞാറു മാറിയാണ് 38 മീറ്റർ ഉയരമുണ്ടായിരുന്ന രണ്ടാമത്തെ പ്രതിമ നിലനിന്നിരുന്നത്[2].
പണ്ട് ഈ പ്രതിമകൾ മനോഹരമായ ചിത്രപ്പണികൾ കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ചിട്ടുണ്ടായിരുന്നു എന്നു കരുതുന്നു. പ്രതിമകൾ നിലനിൽക്കുന്ന ഗുഹകളുടെ ചുമരിലും ചിത്രാലങ്കാരം ഉണ്ടായിരുന്നു. ചെറിയ ബുദ്ധപ്രതിമയിലെ അലങ്കാരം 6/7 നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇറാനിലെ സസാനിയൻ രീതിയിലാണ്. എന്നാൽ വലിയ ബുദ്ധപ്രതിമയിലെ അലങ്കാരങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ രീതിയിലുള്ളതാണ്. ചിത്രപ്പണികളിൽ നിന്നും പ്രതിമകളുടെ കാലം നിർണയിക്കാൻ സാധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും 632-ആം ആണ്ടിലെ ഷ്വാൻ സാങിന്റെ സന്ദർശനവേളയിൽ ഈ പ്രതിമകൾ രണ്ടും ഇവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നതായി അദ്ദേഹം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്[2].