സിറോ-മലബാർ സഭ

യേശു ക്രിസ്തുവിന്റെ ശിഷ്യനായ തോമാശ്ലീഹാ സ്ഥാപിച്ചതാണ് കേരളത്തിലെ ആദ്യകാല ക്രൈസ്തവ സഭ എന്ന പാരമ്പര്യ വിശ്വാസത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി കേരളത്തിലെ പരമ്പരാഗത ക്രിസ്ത്യാനികളെ മാർത്തോമാ നസ്രാണികൾ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.^[14] നാലാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തോടെ കേരളത്തിലെ മാർത്തോമാ നസ്രാണികളുടെ സഭ പേർഷ്യയിലെ സഭയുമായി ബന്ധത്തിലെത്തി എന്ന് കരുതുന്നു. കേരളത്തിലെ സഭ തങ്ങളുടെ ആദ്ധ്യാത്മിക കാര്യങ്ങൾക്കായി പേർഷ്യയിലെ കിഴക്കിന്റെ സഭയുടെ കാതോലിക്കാ-പാത്രിയർക്കീസ് നിയോഗിച്ചിരുന്ന മെത്രാന്മാരെ ആശ്രയിച്ചു വന്നിരുന്നു.^[15] അങ്ങനെ മധ്യ-പൗരസ്ത്യ ദേശത്തു നിന്നുള്ള മെത്രാന്മാർ സഭാപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ ആത്മീയാധികാരികളായിരുന്നപ്പോഴും കേരള സഭയുടെ പൊതുഭരണം നിയന്ത്രിച്ചിരുന്നത് അർക്കദ്യാക്കോൻ അഥവാ ആർച്ച്ഡീക്കൻ എന്ന സ്ഥാനപ്പേരിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന തദ്ദേശീയ പുരോഹിതനായിരുന്നു.^[16] അദ്ദേഹത്തിനായിരുന്നു മാർ തോമാ നസ്രാണികളുടെ സാമുദായിക നേതൃത്വം.^[17]ഒന്നിലേറെ വിദേശ മെത്രാന്മാർ നിലവിലിരുന്ന കാലഘട്ടങ്ങളിൽ പോലും അർക്കദ്യാക്കോൻ അഥവാ ആർച്ച്ഡീക്കൻ പദവിയിൽ ഒരാൾ മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ.^[18]

പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ കേരളത്തിലെ സഭ കിഴക്കിന്റെ സഭയുമായി തുടർച്ചയായി ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു എന്നു വേണം അനുമാനിക്കാൻ. മലബാറിലെ ചിങ്ങള (കൊടുങ്ങലൂർ ) പട്ടണത്തിൽ വച്ച് എഴുതിയ എം. എസ്. വത്തിക്കാൻ 22 എന്ന കൈയ്യെഴുത്തുപ്രതി പ്രകാരം മാർ യാകോബ് എന്നൊരു മെത്രാൻ അന്ന് മലബാറിലെ നസ്രാണികളുടെ മെത്രാൻ ആയിരുന്നു എന്ന് കാണാം.^[19] അതെ രേഖയിൽ അന്നത്തെ കാതോലിക്കാ പാത്രിയാർക്കീസ് ആയിരുന്നു മാർ യാഹാബല്ല മൂന്നാമനെക്കുറിച്ച് എഴുതിയിരിക്കുന്നു. 1490-ൽ കേരളത്തിലെ സുറിയാനി ക്രിസ്ത്യാനികൾ വീണ്ടും ഒരു മെത്രാന് വേണ്ടി വീണ്ടും പാത്രിയാർക്കീസിനെ സമീപിച്ചു. സുപ്രസിദ്ധനായ യോഹന്നാൻ കത്തനാർ ഈ സംഘത്തിൽ അംഗമായിരുന്നു. ഈ സംഘത്തിന്റെ അപേക്ഷ പ്രകാരം പാത്രിയാർക്കീസ് മാർ യുഹനോൻ, മാർ തോമ എന്നീ മെത്രാന്മാരെ കേരളത്തിലേക്ക് അയച്ചു. അതിനു ശേഷം 1503-ആം ആണ്ടിൽ മാർ യാക്കോബ് എന്നൊരു മെത്രാൻ കേരളത്തിലെത്തി.

1552-ൽ കിഴക്കിന്റെ സഭയിൽ പിളർപ്പുണ്ടായി. മാർ യോഹന്നാൻ സുലാഖയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു വിഭാഗം കൽദായ കത്തോലിക്ക സഭ എന്ന പേരിൽ റോമിനോട് വിധേയത്വം പ്രഖ്യാപിച്ചു. അങ്ങനെ "നെസ്തോറിയൻ" ആയ കിഴക്കിന്റെ കാതോലിക്കാ-പാത്രിയർക്കീസ് സ്ഥാനത്തിനു സമാന്തരമായി റോമുമായി കൂട്ടായ്മയിലുള്ള "കൽദായ" പാത്രിയർക്കാ സ്ഥാനവും നിലവിൽ വന്നു. ഈ പിളർപ്പിനെ തുടർന്ന് ഇരു വിഭാഗവും അവരവരുടെ മെത്രാന്മാരെ കേരളത്തിലേക്ക് അയച്ചു തുടങ്ങി. അവരിൽ ആദ്യം കേരളത്തിലെത്തിയ പേർഷ്യൻ മെത്രാൻ മാർ അബ്രാഹം ആയിരുന്നു. ഇദ്ദേഹത്തെ കേരളത്തിലേക്ക് അയച്ചത് നെസ്തോറിയൻ കാതോലിക്കാ-പാത്രിയർക്കീസ് ആയിരുന്നു. ഏകദേശം ഇതേ കാലയളവിൽ കൽദായ കത്തോലിക്കാ പാത്രിയർക്കീസായിരുന്ന മാർ അബ്ദീശോ ആദ്യത്തെ കൽദായ കത്തോലിക്കാ പാത്രിയാർക്കീസിന്റെ സഹോദരനായ മാർ ജോസഫ് സുലാഖയ്ക്ക് മെത്രാൻ സ്ഥാനം നൽകി കേരളത്തിലേക്ക് നിയോഗിച്ചു. അങ്ങനെ പേർഷ്യൻ സഭയിലെ എതിർ വിഭാഗങ്ങളിൽ രണ്ടു മെത്രാന്മാരും കേരളത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും ഭിന്നതകൾ ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്തു. മാർ ജോസഫ് പോർട്ടുഗീസുകാരുടെ സഹായം തേടി.

പോർട്ടുഗീസുകാർ മാർ അബ്രാഹമിനെ പിടികൂടി കടൽ വഴിയായി യൂറോപ്പിലേക്കു കൊണ്ടുപോയെങ്കിലും വഴി മദ്ധ്യേ അദ്ദേഹം തടവുചാടി. പോർട്ടുഗീസ് മേൽക്കോയ്മയിലിയിരുന്ന കേരളത്തിൽ മാർപ്പാപ്പയുടെ അംഗീകാരമില്ലാതെ നിലനിൽക്കാനാവില്ലെന്ന ബോധ്യമായ മാർ അബ്രാഹം ഉത്തര ഇറാക്കിലെ മൊസൂലിലെത്തി, മാർപ്പാപ്പയോടു വിധേയത്വം പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്ന കൽദായ പാത്രിയർക്കീസ് മാർ അബ്ദീശോയെ സമീപിച്ചു.^[20] മാർ അബ്ദീശോയുടെ നിർദ്ദേശം പ്രകാരം അദ്ദേഹം റോമിലെത്തി പയസ് നാലാമൻ മാർപാപ്പയെ സന്ദർശിച്ചു. റോമിൽ വെച്ച് വീണ്ടും മെത്രാനായി വാഴിക്കപ്പെട്ട^[21] മാർ അബ്രാഹമിന് മാർപാപ്പ അങ്കമാലിയുടെ മെത്രാപ്പോലീത്തയെന്ന അധികാരപദവി നൽകുകയും^[22] കേരളത്തിലെ മാർത്തോമ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഭരണചുമതല മാർ അബ്രാഹമിനും മാർ ജോസഫിനുമായി വീതിച്ചു നൽകുവാൻ അബ്ദീശോ പാത്രിയർക്കീസിനോട് നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ 1569-ൽ മാർ ജോസഫ് അന്തരിച്ചതിനാൽ ഈ ഭരണവിഭജനം നടപ്പാക്കേണ്ടി വന്നില്ല.^[23] 1570-ൽ വീണ്ടും കേരളത്തിലെത്തിയ മാർ അബ്രാഹം അങ്കമാലി ആസ്ഥാനമാക്കി മാർത്തോമ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ മെത്രാപ്പോലീത്തയായി ഭരണം നടത്തി.

1597-ൽ മാർ അബ്രാഹം അന്തരിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് ഗോവയിലെ ആർച്ചു ബിഷപ്പായിരുന്ന അലെക്സൊ ഡെ മെനസിസ് അങ്കമാലി അതിരൂപതയെ ഗോവാ അതിരൂപതയുടെ സഫ്രഗൻ രൂപതയായി തരം താഴ്ത്തുകയും പിന്നീട് 1599 ജൂണിൽ ഉദയം‌പേരൂരിൽ വെച്ചു കൂടിയ സൂനഹദോസിലൂടെ കേരളത്തിലെ സഭയെ പൂർണ്ണമായും ലത്തീൻ സഭയുടെ അധികാരത്തിൻ കീഴിൽ കൊണ്ടു വരികയും ചെയ്തു. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടുവരെയുള്ള ഈ സഭയുടെ ചരിത്രത്തെപറ്റി രണ്ട് അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. ചില സഭാ ചരിത്രകാരന്മാർ വാദിക്കുന്നത് പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിന് മുൻപു തന്നെ ഈ സഭ കത്തോലിക്കാ സഭയുടെ കൂട്ടായ്മയിലായിരുന്നു എന്നാണ്. എന്നാൽ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിനു വെളിയിലായിരുന്നതിനാൽ ഈ സഭയ്ക്ക് റോമുമായി ശക്തമായ ബന്ധങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല എന്നു വേണം കരുതാൻ. മാത്രമല്ല, പേർഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിലെ കിഴക്കിന്റെ സഭയുമായി ശക്തമായ ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിനാൽ പല പാശ്ചാത്യ ചരിത്രകാരന്മാരുടെയും അഭിപ്രായത്തിൽ 1599-ലെ ഉദയം‌പേരൂർ സൂനഹദോസാണ് സിറോ മലബാർ സഭയെ കത്തോലിക്കാ സഭയുമായി ഐക്യപ്പെടുത്തിയത്.

ഉദയം‌പേരൂർ സൂനഹദോസോടു കൂടി കേരളത്തിലെ മാർത്തോമാ നസ്രാണികൾ പദ്രുവാദോ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി. അവരുടെ സഭാഭരണത്തിലും പരമ്പരാഗത പൗരസ്ത്യ സുറിയാനി ആരാധനാക്രമത്തിലും ലത്തീൻവൽക്കരണങ്ങൾ നടപ്പിലായി. 1653-ലെ കൂനൻകുരിശ് സത്യത്തെ തുടർന്ന് മാർത്തോമാ നസ്രാണികൾ രണ്ടു വിഭാഗങ്ങളായി പിരിഞ്ഞു. റോമിനോടുള്ള ബന്ധത്തിൽ തുടർന്ന സുറിയാനി കത്തോലിക്കർ 19-ആം നൂറ്റാണ്ടോടു കൂടി സിറോ-മലബാർ സഭ എന്ന പേരു സ്വീകരിച്ചു.^[24][൧] തോമാ അർക്കദ്യാക്കോന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ലത്തീൻ അധികാരത്തെ എതിർത്തവർ പൗരസ്ത്യ പാരമ്പര്യം നിലനിർത്തുന്ന സ്വതന്ത്ര മലങ്കര സഭയായി മാറി.^[25] ഇവർ പിന്നീട് അന്ത്യോഖ്യൻ സുറിയാനി ഓർത്തഡോക്സ് സഭയുമായി ബന്ധത്തിലെത്തുകയും പാശ്ചാത്യ സുറിയാനി ആരാധനക്രമം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തതോടെ യാക്കോബായ സുറിയാനികൾ എന്ന് കൂടി അറിയപ്പെട്ടു.^[8] പിൽക്കാലത്ത് ഇവർ വിവിധ സ്വതന്ത്ര സഭകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടു.

• ക്രി.വ. 50: മാർ തോമാശ്ലീഹായുടെ ആഗമനം.
• ക്രി.വ. 72: മൈലാപ്പൂരിൽ വച്ച് മാർ തോമാശ്ലീഹായുടെ രക്തസാക്ഷിത്വം.
• 250-325: മെത്രാന്മാർ മാർ ഡേവിഡും മാർ യോഹന്നാനും (“ഇന്ത്യയുടെ മെത്രാസനം”^{[അവലംബം ആവശ്യമാണ്]}).
• 340-360: താഴേക്കാട് ശാസനം പ്രകാരം നസ്രാണികൾക്ക് പ്രത്യേക അനുവാദവും ആനുകൂല്യങ്ങളും ലഭിയ്ക്കുന്നു.
• 345: കൊടുങ്ങല്ലൂർ ക്നായി തോമായുടെ ആഗമനം.
• ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പൗരസ്ത്യ സുറിയാനി പാത്രിയാർക്കീസായ തിമോത്തിയോസ് ഒന്നാമൻ, മാർ സാപ്പോറിനെയും (കൊല്ലം) മാർ പ്രോത്തിനെയും (കൊടുങ്ങല്ലൂർ) അയയ്ക്കുന്നു.
• മെയ് 20, 1498: വാസ്കോ ഡ ഗാമയുടെ ആഗമനം.
• 1504: മാർ യാക്കോബ് മെത്രാൻ (കൊടുങ്ങല്ലൂർ).
• ജൂൺ 6, 1542: വി. ഫ്രാൻസിസ് സേവ്യർ പ്രവർത്തനമാരംഭിയ്ക്കുന്നു.
• 1555: മാർ ജോസഫ് മെത്രാൻ അധികാരമേൽക്കുന്നു.
• 1564: മാർ അബ്രഹാമിനെ അങ്കമാലിയുടെ മെത്രാപ്പോലീത്തയായി നിയമിയ്ക്കുന്നു (പയസ് നാലാമൻ മാർപാപ്പാ).
• ഫെബ്രുവരി 23,1565: അങ്കമാലി അതിരൂപതയെ മെത്രാസനമായി പ്രഖ്യാപിയ്ക്കുന്നു.
• 1597: അവസാന സുറിയാനി മെത്രാനായ മാർ അബ്രഹാം കാലം ചെയ്യുന്നു.
• ജൂൺ 20, 1599: ഉദയം‌പേരൂർ സൂനഹദോസ്.
• ഡിസംബർ 7,1603: അങ്കമാലി സൂനഹദോസ്.
• ഡിസംബർ 3,1609: കൊടുങ്ങല്ലൂർ അതിരൂപത സ്ഥാപിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.
• ഡിസംബർ 22,1610: ഗോവയിലെ മെനസിസ് മെത്രാപ്പോലീത്ത മാർത്തോമാ നസ്രാണികളുടെ സഭയ്ക്ക് മലബാറിന്റെ വടക്കുമുതൽ തെക്കുവരെ മാത്രമായി അധികാരപരിധി പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു.
• ജനുവരി 3, 1653: കൂനൻ കുരിശു സത്യം
• ഡിസംബർ, 1647: ആർച്ചുഡീക്കനു പകരമായി, ഗാർസിയ മെത്രാപ്പോലീത്ത വൈദികനായ ജെറോം ഫുർടാഡോയെ വികാരി ജനറാളായി നിയമിയ്ക്കുന്നു.
• 1657: മെത്രാൻ സെബാസ്റ്റിയാനി ഒ.സി.ഡി. സ്ഥാനമേൽക്കുന്നു.
• ജനുവരി 31, 1663: വൈദികനായ അലക്സാണ്ടർ പള്ളിവീട്ടിൽ (പറമ്പിൽ) മലബാറിന്റെ ആദ്യ സുറിയാനി വികാരി അപ്പോസ്തോലിക്ക് ആയി നിയമിതനാകുന്നു.
• ജൂൺ 29, 1704: ജോൺ റിബെയ്‌റോ എസ്.ജെ. കൊടുങ്ങല്ലൂർ (പദ്രുവാദോ) മെത്രാപ്പോലീത്തയായി നിയമിതനാകുന്നു.
• ഡിസംബർ 16,1782: മാർ ജോസഫ് കരിയാറ്റിൽ കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രാപ്പോലീത്തയായി നിയമിതനാകുന്നു.
• സെപ്റ്റംബർ 10, 1786: മാർ കരിയാറ്റിൽ കാലം ചെയ്യുന്നു. പാറേമ്മാക്കൽ തോമാക്കത്തനാർ, നിരവധി എതിർപ്പുകൾ ഏറ്റുവാങ്ങിക്കൊണ്ട് കൊടുങ്ങല്ലൂർ അതിരൂപതയുടെ ഗോവർണദോർ ആയി സ്ഥാനമേൽക്കുന്നു.
• ഫെബ്രുവരി 1, 1787: അങ്കമാലി പടിയോല.
• ഡിസംബർ 30, 1822: മാർ പൗലോസ് ഒ.പി. കൊടുങ്ങല്ലൂർ മെത്രാപ്പോലീത്ത.
• ഡിസംബർ 20, 1823: മാർ പൗലോസ് കൊല്ലത്തുള്ള ഒള്ളിക്കരിയിൽ വച്ച് കാലം ചെയ്യുന്നു.
• ഡിസംബർ 22, 1823: മാർ പൗലോസ് ചങ്ങനാശ്ശേരിയിലെ അതിരൂപത ദേവാലയത്തിൽ അടക്കം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.
• ജൂൺ 8, 1861: വൈദികനായ ചാവറ കുര്യാക്കോസ് ഏലിയാസ് സുറിയാനിക്കാരുടെ വികാരി ജനറാളായി നിയമിതനാകുന്നു.
• 1865: മാർത്തോമാ നസ്രാണികളുടെ മേലുള്ള പൗരസ്ത്യ സുറിയാനി പാത്രിയാർക്കീസിന്റെ അധികാരം അസ്തമിയ്ക്കുന്നു.^{[അവലംബം ആവശ്യമാണ്]}

റാഫേൽ തട്ടിൽ ശ്രേഷ്ഠ മെത്രാപ്പോലീത്തയാണ് നിലവിലെ സഭയുടെ തലവനും പിതാവും.^[26] എറണാകുളത്ത് കാക്കനാടിനടുത്ത് മൗണ്ട് സെൻറ് തോമസിലാണ് സിറോ മലബാർ സഭയുടെ ആസ്ഥാനം. സിറോ മലബാർ ആർക്കി എപ്പിസ്കോപ്പൽ കൂരിയ എന്നാണ് സഭയുടെ ഭരണസംവിധാനം അറിയപ്പെടുന്നത്.^[27]

ഇന്ത്യയാകമാനവും അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ, കാനഡ, ബ്രിട്ടൻ, ഓഷ്യാനിയ എന്നീ പ്രദേശങ്ങളിലും സിറോ-മലബാർ രൂപതകൾ ഉണ്ട്.^[28] ഓസ്ട്രേലിയയിലെ രൂപത മെൽബണിൽ നിലകൊള്ളുന്നു.

അതിരൂപതകൾ

1. എറണാകുളം-അങ്കമാലി അതിരൂപത
2. ചങ്ങനാശ്ശേരി അതിരൂപത
3. തൃശൂർ അതിരൂപത
4. കോട്ടയം അതിരൂപത
5. തലശേരി അതിരൂപത

രൂപതകളുടെ പട്ടിക

ദൈവത്തിന്റെ രക്ഷാചരിത്രത്തിലെ ദിവ്യരഹസ്യങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചാണ് ആരാധനാവത്സരത്തിന് രൂപം കൊടുത്തിരിക്കുന്നത്.^[30] ഈശോയുടെ ജനനം (മംഗലവാർത്ത), മാമ്മോദീസാ (ദനഹാ), പീഡാനുഭവവും മരണവും (നോമ്പ്), ഉയിർപ്പ്-സ്വർഗ്ഗാരോഹണം (ഉയിർപ്പ്), പന്തക്കുസ്താ-പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ പ്രവർത്തനം (ശ്ലീഹാ), സഭയുടെ വളർച്ച (കൈത്ത), സ്ലീവായുടെ പുകഴ്ച (ഏലിയാ-സ്ലീവാ), മിശിഹായുടെ പുനരാഗമനം - അന്ത്യവിധി (മൂശ), സ്വർഗ്ഗീയജീവിതം (പള്ളിക്കൂദാശ) എന്നിങ്ങനെ ഒൻപത് കാലങ്ങളാണ് ഒരു ആരാധനാവത്സരത്തിലുള്ളത്.^[31]

പൊതുവായ ഓർമ്മദിവസങ്ങൾ

• ഞായറാഴ്ചകൾ - ഈശോയുടെ ഉത്ഥാനം
• ബുധനാഴ്ചകൾ - മാർത്ത് മറിയം
• വെള്ളിയാഴ്ചകൾ - സഹദാകൾ

കാലത്തിനനുസരിച്ച് മാറി വരുന്ന തിരുന്നാളുകൾ

മാറ്റമില്ലാത്ത (തിയതിയനുസരിച്ചുള്ള) തിരുന്നാളുകൾ

൧ ^{^} ആദ്യകാലങ്ങളിൽ സുറിയാനി കത്തോലിക്കരും മലങ്കര എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ച് കാണുന്നുണ്ട്. 1790-ൽ രചിക്കപ്പെട്ട വർത്തമാനപ്പുസ്തകത്തിൽ, ഗ്രന്ഥകാരനായ പാറേമ്മാക്കൽ തോമ്മാക്കത്തനാർ അന്നത്തെ സുറിയാനി കത്തോലിക്കാ സമുദായത്തെ പരാമർശിക്കുവാൻ മലങ്കര പള്ളിക്കാർ , മലങ്കര ഇടവക, മലങ്കര സഭ തുടങ്ങിയ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്.^[32] എന്നാൽ ആധുനികകാല സഭാഭാഷാശൈലിയിൽ മലങ്കര എന്നത് പുത്തങ്കൂർ വിഭാഗങ്ങളായ മലങ്കര ഓർത്തഡോക്സ്, മലങ്കര യാക്കോബായ, മലങ്കര മാർത്തോമാ, സിറോ മലങ്കര തുടങ്ങിയ പാശ്ചാത്യ സുറിയാനി സഭകളുടെ ആരാധനാക്രമത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പദമാണ്. "മലബാർ" എന്നത് സിറോ മലബാർ സഭയുടെ പൗരസ്ത്യ സുറിയാനി ആരാധനാക്രമത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.^[33]

• സീറോ മലങ്കര കത്തോലിക്കാ സഭ
• ലത്തീൻ കത്തോലിക്കാ സഭ
• ഇന്ത്യൻ ഓർത്തഡോക്സ് സഭ
• കൽദായ കത്തോലിക്കാ സഭ
• കൽദായ സുറിയാനി സഭ
• സീറോമലബാർ സഭയുടെ ആരാധാനാവത്സരമനുസരിച്ചുള്ള തിരുനാളുകൾ‍

• ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റ്

`