Алматы

Алматы (хас. Алматы, дуудлага нь [алмаа-та], үүнээс Алимтай, балархай эгшгийг гээж Алимт гэж болох, дундад зууны үеэс түрэг-монголчууд алим ургадаг энэ газрыг ийн нэрийджээ. Тэгэхдээ бүр «алимату» (алимт) гэдэг монгол язгууртай гэх судалгаа байна.^[1] үүнээс монголоор Алимт эсвэл Алимтай гэх, мөн Зөвлөлтийн үеэс оросоор тогтсон Алма-Ата гэдгийг даган ярьж бичиж байсан заншил одоо ч бүрэн хоцрогдоогүй байна. Алма-ата гэдэг нь алим өвөө гэсэн утгатай бөгөөд энэ бүсэд анх алим үүссэн гэж үздэг байна. Алма гэж алим гэсэн үг бөгөөд Алимт гэсэг ямар ч утга агуулга байхгүй болно.) — Казахстаны тэргүүн их хот. Улсдаа «Өмнөд нийслэл» гэж өргөгддөг. Алматы 1929-өөс 1997 он хүртэл Казахстаны нийслэл байсан. 1997 онд нийслэл нь Астанад шилжсэн ч улсынхаа худалдаа арилжаа, соёлын төв хэвээр үлджээ. Алматы хотын хүн ам 1989 онд 1.07 сая, 1999 онд 1.13 саяаар тоологдож байв.^[2] 2010 оноор таслан үзвэл 1.42 сая хүн оршин суудаг гэх тооцоо бий. Хэрвээ бүртгэлгүйчүүдийг (ажиллаж хөдөлмөрлөхөөр ирсэн) багтаавал 2 саяд дөхнө. 2010 оны тоо бүртгэлээр оршин суугчдын 51.06% - казах, 33.02% - орос, 5.73% - уйгур, үлдэх 10% гаран болохоор бусад яс үндэст хүн гэж мэдэгдэж байна.^[3]

Алматы хот
улсын ач холбогдолтой хот
хас. Алматы қаласы Орос: город Алма-Ата
Сүлд туг Сүлд тэмдэг
Алматы
Улс, орон	Казахстан (БНКазУ)
Дүүрэг (3)	Нэр бүхий 7 дүүрэгтэй
Газар нутаг	451 км²
Газрын байц	д.т.д. 851 м
Хүн ам	2011 онд 1,434,755 хүн
Нягт сийрэг	4139 хүн/км²
Ард түмэн	51.1% - казах, 33.0% - орос 5.7% - уйгур, 10.2% - бусад
Нутгийн олон	Алматынхан
1854 он	Оросууд хэрэмт суурин үүсгэсэн
Эхэндээ	оросоор Верный гэж байв
1921 он	оросоор Алма-Ата гэх болсон
1927-1998 он	Казахстаны нийслэл
1991 он	казах Алматы нэр үнэд оров
Цагийн бүс	Алматын цаг (ГЦ+6)
ТХ-улсын дугаар	А
Цахим хуудас	almaty.kz (казахаар)