Хар тэнгис
Хар тэнгис (монголчууд мөн "Хар далай" гэж нэрэлдэг) зүүн өмнөд Европд, Анатолийн хойг (Турк) дээр байрлах, эх газар дундын тэнгис юм. Уг тэнгис нь Газар дундын тэнгис, Эгейн тэнгисээр Атлантын далайтай холбогдоно. Босфорын хоолой нь Хар тэнгисийг Мраморын тэнгистэй, улмаар Дарданелийн хоолой нь Эгейн тэнгистэй холбоно. Эгейн тэнгис нь Газар дундын тэнгисийн нэг хэсэг гэж тооцогддог байна. Эдгээр тэнгисүүд (уснууд) нь Ази болон Европ тивийн хил юм. Хар тэнгис нь баруун хойд талдаа Керчийн хоолойгоор Азовын тэнгистэй холбогдоно.
| Хар тэнгис | |
|---|---|
 | |
| Крымын хойг дахь Хар тэнгисийн эрэг | |
 | |
| Дээрх улс төрийн газрын зургийн голд Хар тэнгис | |
| Цутгадаг гол мөрөн | Дунай, Днепр |
| Ай савын улс орон |  Болгар,  Гүрж, ОХУ, Румын, Турк,  Украин |
| Урт | 1,148 км |
| Өргөн, эн | 615 км |
| Мандлын талбай | 436,402 км² |
| Эзлэхүүн | 547,000 км³ |
| Гүнзгий | 2,211 м |
| Дундах арлын тоо | арваад |
Хар тэнгисийн нийт талбай нь 436400 км2, [1], хамгийн их гүн нь 2200 метр [2] хүрнэ. Газар дундын тэнгистэй адил Хар тэнгис рүү жилд 200 км³ Атлантын далайн ус урсаж ирэх бөгөөд ууршилтын улмаас ус нь харьцангуй өндөр давсжилттай болдог байна. Эх газраас жилд 320 км³цэнгэг ус цутгах бөгөөд уг тэнгист цутгадаг хамгийн том мөрөнгүүд бол Дунай мөрөн, Днепр, Днестр юм[3].
Турк, Болгар, Румын, Украин, Орос, Гүрж улсууд Хар тэнгисийн эрэгээр хүрээлэн оршино[4]. Крымын хойг нь 2014 оноос ОХУ-ын автономит эрхтэй муж юм.
Хар тэнгис нь ачаа тээврийн чухал зангилаа бүс нутаг юм. Үүнээс гадна маш чухал стратегийн болон цэргийн ач холбогдолтой тэнгис болно.
Мөн үзэх
Гадаад холбоос
Commons: Хар тэнгис – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан