Хөхнуур муж
Хөхнуур (хятадаар 青海 - Чинхай, монгол бичгээр хүхэнагур, англиар Qinghai) — БНХАУ-ын муж. 721,000 км² (4/33) газар нутагт нь 2010 онд 5,626,722 хүн (30/33) амьдарч байсан.[5] Хүн амын 54%-ийг Хятад үндэстэн, 21%-ийг Төвөд үндэстэн, 16%-ийг Хотон үндэстэн, 4% - Монгор ястан, үлдсэн 5%-ийг бус ард түмэн бүрдүүлж байдаг. Мужийн хүн амын 1.8%-ийг эзлэн 2005 оны байдлаар 86 мянга орчим Монгол үндэстэн амьдарч байгаа. Тэднээс Хэнаний гэх гучаад мянга нь монгол хэлээ гээсэн, Хөх нуурын баруун тал, Цайдамд байгаа (Дээд Монголчууд ч гэж бас хэлдэг) үлдсэн хэсэг нь монгол хэлээ гээгээгүй, голцуу мал малладаг. Төв нь Шинин хот.
Хөхнуур 青海 | |
|---|---|
| Чинхай муж | |
| Нэрийн галиглал | |
| • Хятад | 青海省 (Qīnghǎi Shěng) |
| • Товчлол | QH / 青 (пиньинь: Qīng) |
 | |
.svg) Хөхнуур мужийн байршил | |
| Улс |  Хятад |
| Этимологи | Чинхай нуурын ("хөх/ногоон нуур") нэрнээс гаралтай. |
| Нийслэл (ба томоохот хот) | Шинин |
| Хуваалт - Аймгийн түвшин - Хошууны түвшин - Суурингийн түвшин | 8 аймаг 44 хошуу 404 суурин ба хороолол |
| Засаг захиргаа | |
| • Биет | Хөхнуур Мужийн Ардын Их Хурал |
| • ХКН-ын НБД | Чэнь Ган |
| • Хурлын дарга | Чэнь Ган |
| • Захирагч | Вү Шяожүнь |
| • ХАУТЗЗ-ийн аймгийн дарга | Гөнбө Жаши |
| • Үндэсний Их Хурлын Төлөөлөл | 24 гишүүн |
| Газар нутаг | |
| • Нийт | 720,000 км2 (280,000 миль2) |
| • Байр | 4-р байр |
| Хамгийн өндөр цэг (Букадабан Фэн) | 6,860 м (22,510 фут) |
| Хүн ам (2020)[2] | |
| • Нийт | 5,923,957 |
| • Байр | 31-р байр |
| • Нягтрал | 8.2/км2 (21/миль2) |
| • Байр | 30-р байр |
| Хүн ам | |
| • Угсаатны бүрэлдэхүүн | Хятадууд – 54% Төвөдүүд – 21% Хотон – 16% Тү – 4% Монголчууд – 1.8% Салар – 1.8% |
| • Хэл, аялгууд | Жунюань Хятад, Амдо Төвөд, Монгор, Ойрад Монгол, Салар ба Баруун Уйгур хэл |
| ISO 3166 код | CN-QH |
| ДНБ[3] | 2022 |
| – Нийт | ¥361 тэрбум (30-д) $53.7 тэрбум (нэрлэсэн) |
| – Нэг хүнд ноогдох | ¥60,724 (24-т) $9,028 (нэрлэсэн) |
| – Өсөлт | ▲ 2.3% |
| ХХИ (2021) | 0.695[4] (28-д) – дундаж |
| Вэб сайт | www |
| Хөхнуур муж | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small} "Чинхай" хятад ханзаар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хятад нэр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хятад хэл | 青海 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Шуудан | Tsinghai | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Шууд утга | "Чинхай (Нуур)" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Төвөд нэр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Төвөд | མཚོ་སྔོན་ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Монгол нэр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Монголын Кирилл | Хөхнуур | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Монгол бичиг | ᠬᠥᠬᠡ ᠨᠠᠭᠤᠷ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Манж нэр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Манж бичиг | ᡥᡠᡥᡠ ᠨᠣᠣᡵ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Латинчлал | Huhu Noor | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oirat нэр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oirat | Kokonur | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Түүх
Засаг захиргааны хуваарь
Хөхнуур муж дотроо аймгийн энтэй 2 зүйлийн 8 нутаг болж хуваагдана.
| # | Нутгийн нэр | Нутгийн төв | Хятад нэр | Хүн ам (2010) | |
|---|---|---|---|---|---|
| — аймгийн энтэй хот — | |||||
| 1 | Шинин хот | Чэнжун дүүрэг | 西宁市 | 2,208,708 | |
| 2 | Хайдун хот | Лэдү дүүрэг | 海东市 | 1,396,846 | |
| — өөртөө засах тойрог (жуу) — | |||||
| 3 | Хайши тойрог (Монгол, Төвөдийн ө.з) | Дэлхий хот | 海西蒙古 族藏族自治州 | 489,338 | |
| 4 | Хайбэй тойрог (Төвөдийн ө.з) | Хайянь шянь | 海北藏族自治州 | 273,304 | |
| 5 | Хайнань тойрог (Төвөдийн ө.з) | Гунхэ шянь | 海南藏族自治州 | 441,689 | |
| 6 | Хуаннань тойрог (Төвөдийн ө.з) | Тунрэнь шянь | 黄南藏族自治州 | 256,716 | |
| 7 | Юйшү тойрог (Төвөдийн ө.з) | Юйшү шянь | 玉树藏族自治州 | 378,439 | |
| 8 | Гөлөг тойрог (Төвөдийн ө.з) | Мачэн шянь | 果洛藏族自治州 | 181,682 | |
Эх сурвалж
Гадаад холбоос
Энэ Хятад улсад хамаарах өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.