भौतिकशास्त्रामध्ये यामिकीच्या दोन मुख्य शाखांपैकी अभिजात यामिकी ही एक शाखा आहे. या शाखेला न्यूटनची यामिकी म्हणुन देखिल ओळखले जाते. पुंज यामिकी ही यामिकीची दुसरी महत्त्वाची शाखा आहे. अभिजात यामिकीमध्ये विविध बलांमुळे वस्तुंच्या होणाऱ्या हालचालींच्या विषयीच्या नियमांचा अभ्यास केला जातो. न्यूटनचे गतीचे नियम हे या शाखेचा पाया आहे. या शाखेत यंत्रांच्या छोट्या भागांपासुन तारे, ग्रह, दीर्घिका, अवकाशयाने इत्यादी खगोलीय वस्तूंपर्यंत आवाका असणाऱ्या विविध स्थूल वस्तूंच्या गती, परस्परक्रिया यांचा अभ्यास होतो. यंत्रशास्त्रापासून खगोलशास्त्रापर्यंत बऱ्याच क्षेत्रांत अचूक विश्लेषणास उपयोगी ठरणारी ही शास्त्रशाखा विज्ञान व तंत्रज्ञानासंबंधित विषयांमधील सर्वात मोठ्या आणि सर्वात जुन्या शाखांपैकी एक आहे.
| अभिजात यामिकी |
न्यूटनचा दुसरा नियम |
अभिजात यामिकीचा इतिहास · अभिजात यामिकीची कालक्रमणा| शाखा |
|---|
| स्थितिकी · चलनकी / गतिकी · शुद्धगतिकी · प्रायोगिक यामिकी · ख-यामिकी · संततक यामिकी · सांख्यिक यामिकी |
| सूत्रीकरण |
|---|
- न्यूटनियन यामिकी (सदिश यामिकी)
- विश्लेषक यामिकी:
- लॅंग्रेजियन यामिकी
- हॅमिल्टेनियन यामिकी
|
| मूलभूत विषय |
|---|
| घन पदार्थ · घन पदार्थ चलनकी · ऑयलरचे समीकरण (घन पदार्थ चलनकी) · गति · न्यूटनचे गतिविषयक नियम · न्यूटनचा वैश्विक गुरुत्वाकर्षणाचा नियम · गतिविषयक समीकरणे · जडत्वीय चौकट · अजडत्वीय चौकोन · परिवलनीय संदर्भ चौकट · काल्पनिक बल · रेषीय गति · प्रतलीय कणाच्या गतिची यामन · विस्थापन (सदिश) · सापेक्ष गति · घर्षण · सामान्य संवादी गति · संवादी दोलक · कंपन · अवमंदन · अवमंदन गुणोत्तर · परिवलन गति · वर्तुळी गति · एकसमान वर्तुळी गति · असमान वर्तुळी गती · केंद्रगामी बल · अपकेंद्री बल · अपकेंद्री बल (परिवलनी संदर्भ चौकट) · क्रियाशील अपकेंद्री बल · कॉरिलॉइस बल · दोलक · परिवलनी चाल · परिवलनी त्वरण · परिवलनी वेग · परिवलनी वारंवारता · परिवलनी विस्थापन |
| वैज्ञानिक |
|---|
| गॅलिलिओ गॅलिली · आयझॅक न्यूटन · जेरेमिया होरॉक्स · लिओनहार्ड ऑयलर · जीन ल रॉंड डी'अलेम्बर्ट · अलेक्सिस क्लेअरॉट · जोसेफ लुई लँग्रे · पिएर-सायमन लाप्लास · विल्यम रोव्हन हॅमिल्टन · सिम्यॉन-डेनिस पॉयसाँ |
|
|
सिद्धांतिक विवेचन
एसआय साधित "यामिक"
(जे विद्युचुंबकीय किंवा औष्मिक नाहीत)
एकके (किग्रॅ, मी आंइ से |
| स्थान | मी |
| कोनीय स्थान/कोन | एककरहित (त्रिज्यी) |
| वेग | मी·से−१ |
| कोनीय वेग | से−१ |
| त्वरण | मी·से−२ |
| कोनीय त्वरण | से−२ |
| हिसका | मी·से−३ |
| "कोनीय हिसका" | से−३ |
| विशेष उर्जा | मी२·से−२ |
| शोषित गुटीचा दर | मी२·से−३ |
| जडत्व आघूर्ण | किग्रॅ·मी२ |
| संवेग | किग्रॅ·मी·से−१ |
| कोनीय संवेग | किग्रॅ·मी२·से−१ |
| बल | किग्रॅ·मी·से−२ |
| आघूर्ण | किग्रॅ·मी२·से−२ |
| उर्जा | किग्रॅ·मी२·से−२ |
| शक्ति | किग्रॅ·मी२·से−३ |
| दाब आणि उर्जा घनता | किग्रॅ·मी−१·s−२ |
| पृष्ठताण | किग्रॅ·से−२ |
| स्प्रिंग स्थिरांक | किग्रॅ·से−२ |
| irradiance आणि उर्जा प्रवाह | किग्रॅ·से−३ |
| kinematic viscosity | मी२·से−१ |
| dynamic viscosity | किग्रॅ·मी−१·से−१ |
| घनता (वस्तुमान घनता) | किग्रॅ·मी−३ |
| घनता (वजन घनता) | किग्रॅ·मी−२·से−२ |
| संख्या घनता | मी−३ |
| कृती | किग्रॅ·मी२·से−१ |