ကျိန့်ဟော်

ကျိန့်ဟော်၏ ဘိုးဘေးများသည် အလယ်အာရှဒေသမှ တရုတ်ပြည် ယွင်နန်ဒေသသို့ ပြောင်းရွှေ့အခြေချ လာသည့် မိုဟာမက် စော်ဘွား၏ နောက်မျိုးဆက်များ ဖြစ်သည်။ ကျိန့်ဟော်၏ မူလ မျိုးရိုးအမည် တရုတ်စာလုံး ‘မာ’ သည် အာရပ်ဘာသာ ‘မိုဟာမက်’ မှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ကျိန့်ဟော်သည် ၁၃၇၁ သို့မဟုတ် ၁၃၇၅ ခုနှစ်တွင် မူဆလင်မိသားစုမှ ဆင်းသက်လာပြီး ညီအကို

၄ ဦးရှိသူ ဒုတိယသားဖြစ်သည်။ ကျိန့်ဟော်၏ အမည်ရင်းမှာ မာဆန်းပေါင် ဖြစ်ပြီး ဇာတိမှာ တရုတ်ပြည် ယွင်နန်ပြည်နယ် ခွန်းမင်မြို့ တောင်ဘက်အနီးရှိ ခွန်းရန်ဒေသ (ယနေ့ ကျင့်နိန်) ဖြစ်သည်။[၁][၂][၃] သူ၏ အဘိုးနှင့် အဘေး နှစ်ဦးစလုံးမှာ မက်ကာသို့ ဘုရားဖူး သွားဖူးသူ ဟာဂျီဘွဲ့ရသူများ ဖြစ်သည်။ 

၁၃၈၁ ခုနှစ်တွင် သူ၏ ဖခင်ကွယ်လွန်သည်။ ထိုနောက် မင်မင်းဆက်၏ စစ်တပ်များ ယွင်နန်အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် အသက် ၁၁ နှစ်သာ ရှိသေးသည့် မာဆန်းပေါင်သည် အဖမ်းခံရပြီး နန်းတွင်း၌ ခစားရန် အပို့ခံရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် မာဆန်းပေါင်သည် ယုံလော့ ဧကရာဇ် (၁၄၀၃ - ၁၄၂၄) ယုံကြည်စိတ်ချရသည့် လက်ရုံးတော် ဖြစ်လာသည်။ မင်မင်းဆက်၏ ဒုတိယမြောက် မင်းဆက် ကျန့်ဝန် ဧကရာဇ်အား နန်းချရေးတွင် ကူညီပေးခဲ့သောကြောင့် ဧကရာဇ် ဖြစ်လာသည့် ယုံလော့ နန်းတက်ပြီးနောက် မာဆန်းပေါင်အား ‘ကျိန့်’ ဟူသည့် မျိုးရိုးအမည်ကို ချီးမြှင့်ခဲ့ပြီး ‘ဟော်’ဟု အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။^{[၁][၃][၄]}

၁၄၂၅ ခုနှစ်တွင် ဟုန်ရှီးဧကရာဇ်က ကျိန့်ဟော်အား နန်ကျင်းမြို့ကို ကာကွယ်ရန် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၄၂၈ ခုနှစ်တွင် ရွှမ်းတယ်ဧကရာဇ်က နန်ကျင်းမြို့၌ ဆောက်လုပ်ဆဲ အထပ် ၉ ထပ်ရှိသည့် တာ့ပေါင်အန်းဘုရားကျောင်းအား အပြီးသတ် ဆောက်လုပ်ရန် ကျိန့်ဟော်အား တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ၁၄၃၀ ခုနှစ်တွင်မူ ‘အနောက် သမုဒ္ဒရာ’သို့ သတ္တမအကြိမ်မြောက် စွန့်စားခန်းထွက်ရန် တာဝန်ပေးခဲ့ပြန်သည်။ ^[၅] ကျိန့်ဟော်သည် သတ္တမအကြိမ်မြောက်လည်း ဖြစ်သည့် နောက်ဆုံးအကြိမ် ရေကြောင်းခရီးစဉ်၏ အပြန်လမ်း ၁၄၃၃ ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်သည်။

1405 နှင့် 1433 အကြားတွင် Ming အစိုးရက ရေတပ်လေ့လာရေးခရီး ခုနစ်ခုကို ဆက်တိုက်ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ ဧကရာဇ် Yongle သည် ၎င်းတို့အား တရုတ်တို့၏ တည်ရှိမှုကို တည်ထောင်ရန်၊ ကုန်သွယ်ရေးအပေါ် နယ်ချဲ့ထိန်းချုပ်မှုကို ချုပ်ကိုင်ရန်နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမြစ်ဝှမ်းရှိ နိုင်ငံခြားလူမျိုးများကို အထင်ကြီးစေရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ခဲ့သည်။ မြစ်လက်တက်စနစ်ကိုလည်း တိုးချဲ့ချင်နေပေလိမ့်မည်။

Zheng He သည် ဤစူးစမ်းလေ့လာရေးခရီးစဉ်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ကြီးမားသောရေတပ်နှင့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ ကွပ်ကဲမှုတွင် ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသည်။ Zheng He ၏ ပထမဆုံး ခရီးစဉ်တွင် သင်္ဘော အစင်း ၃၀၀ ခန့် သင်္ဘော တစ်စီး ပါဝင်သည် ^[၆][၇] (အခြားရင်းမြစ်များက 200)^[၈] တွင် အမှုထမ်း ၂၈,၀၀၀ နီးပါးရှိသည်။ ယင်းတို့သည် အဓိကအားဖြင့် တံတိုင်ကြီးခြောက်စင်း ကြီးမားသောသင်္ဘောများဖြစ်နိုင်သည် - ကြီးမားပြီး ရွက်တိုင်ကိုးတိုင်ပါသော "ရတနာသင်္ဘော" သည် ဧကရာဇ်မင်းမြတ်အသုံးပြုခဲ့သော မြစ်သင်္ဘောများ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။^[၈]

Zheng He ၏ စစ်ရေယာဉ်များသည် အာရေဗျ၊ အရှေ့အာဖရိက၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား] နှင့် ထိုင်း (Siam) (ထိုအချိန်က Siam) နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများ ဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် လက်ခံခြင်း၊ လမ်းတစ်လျှောက်။^[၇] Zheng He က ရွှေ၊ ငွေ၊ ကြွေ နှင့် ပိုးထည် လက်ဆောင်များ ပေးအပ်သည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ငှက်ကုလားအုတ်es၊ zebras၊ camels၊ ivory နှင့် giraffes ကဲ့သို့သော အသစ်အဆန်းများကို ရရှိခဲ့သည်။^[၇]< ref>တမ်းပလိတ်:စာအုပ်ကိုးကား</ref>^[၉]

Zheng He သည် သံခင်းတမန်ခင်းအားဖြင့် သူ၏ပန်းတိုင်များကို အရောက်လှမ်းနိုင်ရန် ယေဘုယျအားဖြင့် ကြိုးပမ်းလေ့ရှိပြီး သူ၏စစ်တပ်ကြီးသည် ရန်သူအများစုကို လက်အောက်ခံအဖြစ် ခန့်ညားစွာ ခန့်ညားခဲ့သည်။ သို့သော် Zheng He သည် “ကျားကဲ့သို့ လျှောက်သွားသည်” ဟု ခေတ်ပြိုင်တစ်ဦးမှ အစီရင်ခံတင်ပြသည်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ စစ်အင်အားဖြင့် နိုင်ငံခြားလူမျိုးများကို အထင်ကြီးစေရန် လိုအပ်သည်ဟု ယူဆသောအခါ အကြမ်းဖက်မှုမှ လျော့ပါးမသွားပေ။ သူသည် တရုတ်နှင့် အရှေ့တောင် အာရှရေပြင်တွင် ကာလအတန်ကြာ ဒုက္ခပေးခဲ့သော ပင်လယ်ဓားပြများကို ရက်စက်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သည်။ သူသည် ပြည်စစ်ပွဲ ကို သီဟိုဠ်ကျွန်းတွင် Kotte ဘုရင့်နိုင်ငံတော်နှင့် ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး အာရေဗျနှင့် အရှေ့အာဖရိကတို့တွင် ဒေသခံအရာရှိများက ၎င်း၏ရေတပ်ကို ခြိမ်းခြောက်သောအခါ စစ်အင်အားပြသခဲ့သည်။ ၎င်း၏ စတုတ္ထမြောက် ခရီးစဉ်မှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်သည့် ပြည်နယ်သုံးဆယ်မှ သံတမန်များကို မင်တရားရုံးတွင် ဂါရဝပြုခဲ့သည်။

1424 ခုနှစ်တွင် Yongle ဧကရာဇ်သေဆုံးခဲ့သည်။ သူ၏ဆက်ခံသော Hongxi Emperor (1424-1425) သည် သူ၏နန်းထိုင်တိုတောင်းသောကာလအတွင်း ရေကြောင်းခရီးများကို ရပ်တန့်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ Zheng He သည် Xuande Emperor (1426-1435 နန်းစံ) လက်ထက်တွင် နောက်ထပ်ခရီးတစ်စင်းကို ခရီးစဉ်ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်ရတနာသင်္ဘောသင်္ဘောများ၏ ခရီးစဉ်များ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ Zheng He သည် ရတနာရေယာဉ်၏ နောက်ဆုံးခရီးတွင် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ သူသည် တရုတ်နိုင်ငံတွင် သင်္ချိုင်းတစ်ခုရှိသော်လည်း ၎င်းသည် အလွတ်ဖြစ်သည်- သူသည် ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများကဲ့သို့ ပင်လယ်တွင်မြှုပ်နှံထားသော]။^[၁၀]

Zheng He သည် ၎င်း၏ ခရီးစဉ် ခုနစ်ခုတွင် ကြီးမားသော နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာန (entrepot) ဖြစ်လာသည့် တရုတ်မွတ်စလင်အများအပြားကို အခြေတည်သော မလက္ကာ သို့ အောင်မြင်စွာ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်ခဲ့သည်။^{[ကိုးကားချက်လိုသည်]}

Zheng He သည် တရုတ်လူမျိုးများက "အနောက်သမုဒ္ဒရာ" (Indian Ocean) သို့ စူးစမ်းလေ့လာခြင်း ခုနစ်ခုကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဧကရာဇ်မင်းအား တောင်းပန်ရန် တရုတ်ပြည်သို့ ရောက်ရှိလာသော သီဟိုဠ်ကျွန်း ဘုရင် Alagonakkara အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း သုံးဆယ်ကျော်မှ သံတမန်များစွာနှင့် ဆုဖလားများစွာကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်သယ်ဆောင်လာခဲ့သည်။

Zheng ၏ နောက်ဆုံးခရီးနှစ်ခု၏ မှတ်တမ်းများကို Ming ဧကရာဇ်က ကံမကောင်းစွာပဲ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ ထို့ကြောင့် ဤလေ့လာရေးခရီးနှစ်ခုတွင် Zheng သည် မည်သည့်နေရာတွင် ရွက်လွှင့်ခဲ့သည်ကို မသေချာပါ။ အစဉ်အလာအမြင်ကတော့ သူ အီရန် လောက်အထိ သွားခဲ့တာ။

Zheng ၏ သင်္ဘောအချို့သည် Cape of Good Hope ကိုကျော်လွန်၍ ထွက်ခွာသွားဖွယ်ရှိသည်ဟု ထင်ကြေးပေးမှုများရှိသည်။ အထူးသဖြင့်၊ Venetian ဘုန်းတော်ကြီးနှင့် ပုံဆွဲဆရာ Fra Mauro သည် ၎င်း၏ 1459 Fra Mauro map India မှ " အမှိုက် ကြီး၏ ခရီးသွားလာမှုကို ဖော်ပြပါသည်။ 1420 ခုနှစ်တွင် Atlantic Ocean သို့ မိုင် 2,000 ကွာဝေးသည်။ Fra Mauro သည် အိန္ဒိယ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို မသိရသော်လည်း ပညာရှင်အချို့က သူသည် အာရပ်သင်္ဘောကို ဆိုလိုသည်ဟု ယူဆကြသည်။^[၁၂] သို့သော် ပရော်ဖက်ဆာ Su Ming-Yang က ထင်သည် "သင်္ဘောသည် ဥရောပနိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ ထိပ်ဖူးထိပ်တွင် ကျီးကန်းအသိုက် သို့မဟုတ် ကင်းထောက်တိုင်ကို တပ်ဆင်ထားသောကြောင့် တရုတ်သင်္ဘောများ၏ မယ်ဇလီရွက်များနှင့်မတူဘဲ ရွက်လှေများသည် ကိုက်နှင့်အညီ တပ်ဆင်ထားသည်။"^[၁၃]

Zheng ကိုယ်တိုင်က သူ့ရဲ့ ခရီးသွားမှတ်တမ်းကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

ကျွန်ုပ်တို့ 100,000 ကျော် ဖြတ်ကျော်ပြီး li (ကီလိုမီတာ 50,000 သို့မဟုတ် 30,000) ကြီးမားသော ရေနေရာများ ကောင်းကင်ယံ၌ တက်လာသော တောင်များကဲ့သို့ သမုဒ္ဒရာထဲတွင် ကြီးမားသော လှိုင်းလုံးကြီးများကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ၊ အပြာရောင် အလင်းအငွေ့တွေ ဖုံးကွယ်ထားတဲ့ အဝေးက လူရိုင်းတွေကို မျက်စိကျ၊ ငါတို့ ရွက်လွှင့်နေတဲ့ တိမ်တွေလို နေ့ရောညပါ လွင့်စဉ်နေတဲ့ ငါတို့ ရွက်လွှင့်နေတဲ့ ကြယ်ကလေးဟာ ကြယ်တစ်စင်းလို အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆက်လျှောက်နေပြီး အဲဒီလှိုင်းလုံးကြီးတွေကို ဖြတ်ကျော်သွားသလိုပဲ၊ … — Zheng He၊ Changle၊ Fujian၊ 1432။ Louise Levathes

အပျော်တမ်းသမိုင်းပညာရှင် Gavin Menzies က သူ၏စာအုပ် 1421: The Year China Discovered the World တွင် Zheng ၏ ရေယာဉ်စု၏ အစိတ်အပိုင်းများစွာသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့ပြီး အနောက်အာဖရိက၊ မြောက်နှင့် တောင်အမေရိက၊ ဂရင်းလန်း၊ လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အိုက်စလန်၊ ဖော့ကလန်၊ အန္တာတိကနှင့် ဩစတြေးလျ၊ သူ့စာတမ်းကို လျှော့လိုက်ပြီ ^{[၁၄][၁၅]}<ref>{{cite web | ခေါင်းစဉ် = 1421: Gavin Menzies | တရုတ်မှ ကမ္ဘာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည့်နှစ် url = http://www.asianreviewofbooks^{[လင့်ခ်သေ]}

• Zheng He - The Chinese Muslim Admiral
• Zheng He Journey to Arabia Archived 2 February 2012 at the Wayback Machine.
• Zheng He 600th Anniversary Archived 10 March 2006 at the Wayback Machine.
• BBC radio programme "Swimming Dragons".
• National Geographic magazine special feature "China's Great Armada" (July 2005) Archived 12 November 2007 at the Wayback Machine.
• TIME magazine special feature on Zheng He (August 2001)
• China's Great Armada and its Leader Zheng He Archived 10 October 2009 at the Wayback Machine.
• Gavin Menzies' official website about his research on Zheng He
• Zheng He in the Americas and Other Unlikely Tales of Exploration and Discovery Archived 28 January 2008 at the Wayback Machine.
• Academic website debunking Menzies' theories and the map Archived 28 March 2007 at the Wayback Machine.
• Virtual exhibition from elibraryhub.com Archived 21 February 2006 at the Wayback Machine.
• Zhenghe.webs.com Archived 12 March 2009 at the Wayback Machine. Zheng He Info Site
• Ship imitates ancient vessel navigated by Zheng He|peopledaily.com|September 25, 2006^{[လင့်ခ်သေ]}
• China Has an Ancient Mariner to Tell You About article about Zheng He from the New York Times