အာဗီဆန်နာ

အာဗီဆန်နာ (အင်္ဂလိပ်: Avicenna သို့မဟုတ် Ibn-Sīnā) (အာရပ်: ابن سینا‎) (c. 980 – June 1037) သည် ပါရှန်းလူမျိုး စွယ်စုံရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ပြီး အစ္စလန်မစ် ရွှေခေတ်၏ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားဆုံး တွေးခေါ်ရှင်နှင့် စာရေးသူအဖြစ် ထင်ရှားသည်။^[၅]သူသည် စာအုပ်ပေါင်း ၂၄၀ ဝန်းကျင် ရေးသားခဲ့သည်။ ၁၅၀ မှာ တွေးခေါ်ပညာရပ်တွင်ဖြစ်ပြီး ၄၀ မှာ ဆေးပညာ၌ ဖြစ်သည်။^[၆] သူ၏ ထင်ပေါ်ဆုံး လုပ်ငန်းများမှာ တွေးခေါ်မှုပိုင်းနှင့် သိပ္ပံနည်းကျ စွယ်စုံကျမ်း The Book of Healing နှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စွယ်စုံကျမ်း Canon of Medicine ဖြစ်ကြသည်။^{[၇][၈][၉]} ယင်းဆေးစွယ်စုံကျမ်းသည် အလယ်ခေတ် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ တက္ကသိုလ်ပေါင်းများစွာ၏ သင်ရိုးညွန်းတမ်း ဖြစ်ခဲ့သည်။^[၁၀] ၁၉၇၃ တွင် အာဗီဆန်နာ၏ Canon Of Medicine အား နယူးယောက်မြို့၌ ပြန်လည်ပုံနှိပ်ခဲ့သည်။^[၁၁] ယင်းတို့အပြင် အာဗီဆန်နာသည် နက္ခတ္တဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ၊ ပထဝီဝင်၊ စိတ်ပညာ၊ ယုတ္တိဗေဒ၊ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ကဗျာအစရှိသော နယ်ပယ်များစွာ၌ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။^[၁၂]

Avicenna
(Ibn Sīnā  ابن سینا)

Conventional modern portrait
အခြားအမည်	Sharaf al-Mulk Hujjat al-Haq Sheikh al-Rayees Ibn-Sino (Abu Ali Abdulloh Ibn-Sino) Bu Alī Sīnā (بو علی سینا)
မွေးဖွား	22 August 980[၁] Afshona, Peshkunskiy, Bukhara, Samanid Empire
ဆုံးပါး	21 June 1037 (aged 57)[၁] Hamadān, Kakuyids
ခေတ်	Islamic Golden Age
ဒေသ	Samanid Empire[၂] Ziyarid dynasty[၃] Buyid dynasty[၄]
ပင်မစိတ်ဝင်စားမှုများ	ဆေးပညာ Aromatherapy ယုတ္တိဗေဒ Kalām (Islamic theology) သိပ္ပံ ကဗျာ
အဓိက ဖန်တီးလုပ်ဆောင်ချက်များ	The Book of Healing The Canon of Medicine
သူ့အပေါ်ဩဇာရှိသူ Hippocrates အရစ္စတိုတယ် ဂေလန် Neoplatonism al-Kindi al-Farabi Rhazes Al-Biruni al-Masihi Abul Hasan Hankari
သူ၏ဩဇာခံ Al-Biruni Omar Khayyám Averroes Shahab al-Din Suhrawardi Tusi Ibn al-Nafis Ibn Tufail Albertus Magnus Maimonides Aquinas William of Ockham Abu 'Ubayd al-Juzjani Enlightenment philosophers