| Wieniawa, Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Szpital Wojskowy przy Alejach Racławickich | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Lublina   ulica Aleje Racławickie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Aleje Racławickie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  ulica Aleje Racławickie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°14′59,1″N 22°32′10,7″E/51,249761 22,536306 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aleje Racławickie w Lublinie – ulica w Lublinie łącząca centrum miasta z rondem Honorowych Krwiodawców. Jej długość to 1,8 km. Przebiega przez dzielnice Śródmieście i Wieniawa.
Ulica powstała na przedłużeniu Krakowskiego Przedmieścia i pierwotnie nosiła nazwę Trakt Warszawski[1]. W 1917 z okazji stulecia po śmierci Tadeusza Kościuszki ulicę przemianowano na Aleje Racławickie. W trakcie II wojny światowej nosiła nazwę ulicy Warszawskiej. Do obecnej nazwy powrócono po 1944[1].
Na początku XVII w. w miejscu, gdzie obecnie Krakowskie Przedmieście przechodzi w Aleje Racławickie, wzniesiono bramę wjazdową do Lublina. Określano ją jako bramę „na szańcach”. Pozostałości bramy odkryto w trakcie prac remontowych w 2020[2].
Okolice Traktu były długo mało zurbanizowane. W latach 90. XIX w. przy skrzyżowaniu z obecną aleją Kraśnicką utworzono Obóz Zachodni rosyjskiego garnizonu. Tereny wojskowe ciągnęły się aż do ul. Lipowej. W 1906 w centrum obozu wzniesiono cerkiew prawosławną, którą w 1920 zmieniono na rzymskokatolicki kościół garnizonowy, a w latach 1926–1932 przebudowano w stylu umiarkowanego modernizmu. Rozległe tereny wojskowe po obydwu stronach ulicy hamowały rozwój budownictwa cywilnego[3].
W połowie lat 20. XX w. przystąpiono do opracowywania Planu Wielkiego Miasta Lublina. Aleje Racławickie miały stać się osią głównego rozwoju miasta. Jako „reprezentacyjna aleja o charakterze spacerowym” zyskały szerokość 35 m. Zaplanowano także nieznacznie węższą (30 m) ulicę – Aleję Zgody – która miała odbiegać na południowy zachód od Alei Racławickich, tworząc z nimi klinowaty plac Zgody naprzeciwko Ogrodu Saskiego[4]. Te dwie ulice miały stanowić główne osie nowej dzielnicy Lublina, sięgającej folwarku Rury, nazwanej Dzielnicą Zachodnią[5]. Miała ona mieć charakter mieszkaniowy, ale także przejąć funkcje śródmiejskie[6]. Zaplanowano wybudowanie tam monumentalnych budynków użyteczności publicznej[7]. Planowano też wytyczenie linii tramwajowej łączącej tę dzielnicę z ratuszem oraz dworcem kolejowym[8].
W czasach Polski Ludowej Aleje były częścią drogi państwowej nr 14[9] oraz międzynarodowych E81[9][10] i T12[10]. W latach 70. wykonano instalację gazową, a w 1987 przeprowadzono ostatni, przed przebudową z 2020, remont nawierzchni Alei. Sieci kanalizacyjnej nie było[11]. Ulica była jednojezdniowa i miała po dwa pasy ruchu w każdą stronę[potrzebny przypis]. Była ona intensywnie eksploatowana – w godzinach szczytu pojazd komunikacji miejskiej przejeżdżał nią co minutę[11].
W kwietniu 2020 rozpoczęła się przebudowa Alei wraz z przyległymi ulicami (al. Długosza czy ul. Legionowej, Poniatowskiego, Popiełuszki, Spadochroniarzy i Lipowej)[12]. Była ona projektem strategicznym, wpisanym w szereg planów zarówno gminy, jak i województwa lubelskiego. Dokumentacja zakładała wyznaczenie priorytetu dla komunikacji zbiorowej. Aleje należało także kompleksowo zmodernizować z powodu złego stanu technicznego. Stan sieci gazowej był przedawaryjny. Zły stan nawierzchni powodował dodatkowy hałas[11].
W trakcie prac wymieniono sieć gazową i utworzono sieć kanalizacji deszczowej. Prace obejmują też budowę nowych nawierzchni chodników, dróg rowerowych (po obu stronach jezdni[11]) i trakcji trolejbusowej. Na ulicy zostaną wydzielone buspasy[12].
Ulicą kursują następujące linie ZTM Lublin:
