Amazonka niebieskoczelna

Wyróżnia się dwa podgatunki A. aestiva^[2][5]:

• amazonka niebieskoczelna (A. aestiva aestiva) – zasiedla wschodnią Brazylię
• amazonka żółtoskrzydła^[4] (A. aestiva xanthopteryx) – zasiedla Boliwię, południowo-zachodnią Brazylię, Paragwaj i północną Argentynę.

Amazonka niebieskoczelna ma prawie cały wierzch ciała zielony z ciemniejszymi skrzydłami. Jej czoło i policzki są niebieskie, wierzch głowy i obszar wokół oczu żółte, lecz ilość tych kolorów jest różna i jest cechą osobniczą^[6]. Dziób jest czarny, w środku bardziej brązowe. Tęczówki są brązowe. Zgięcie skrzydeł jest czerwone (podgatunek nominatywny) lub żółte (amazonki żółtoskrzydłe). Pokrywy I rzędu czerwone^[7]. Nogi są szare. Ogon ma barwę skrzydeł, ale ma czerwone plamy i jasnozielony pasek na końcu. Samiec i samica wyglądają podobnie, różnią się nieznacznie budową głowy, lecz nie daje to pewności w ich odróżnieniu^[6].

Wymiary

• długość ciała: 37–40 cm^[8]
• masa ciała: 375–450 g, podg. xanthopteryx 400–500 g^[7]

Lasy deszczowe, czasami też na suchych, zadrzewionych stepach. Nie oddala się od rzek^[8].

Amazonki niebieskoczelne żyją w parach lub stadach do kilkudziesięciu osobników^[7]. Lubią między innymi wspinać się i oskubywać gałęzie^[6].

W okresie lęgowym zbierają się w stada mogące liczyć nawet ponad 1000 osobników. Wykonują zbiorowy taniec godowy, niszcząc roślinność. Samiec kłania się i karmi samicę do momentu kopulacji^[8]. Samica składa w dziupli^[9] 3–4 jaja, okres inkubacji trwa około 28 dni^[7].

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2019 roku uznaje amazonkę niebieskoczelną za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened); wcześniej miała ona status gatunku najmniejszej troski (LC – least concern). Całkowita liczebność populacji, według szacunków, mieści się w przedziale 1–10 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należą: przekształcanie siedlisk w tereny rolnicze, pozyskiwanie drewna na wielką skalę oraz intensywny odłów tych ptaków z przeznaczeniem na handel jako ptak klatkowy^[3].

Podstawowe wymagania^[10]

Bardzo dla nich ważny jest ruch i możliwość lotu. Woliera powinna mieć wymiary 2,5 × 1,5 × 1,5 m. Podłoże powinien stanowić piasek, wcześniej wyczyszczony. Woliera nie może być zbyt ciasna, bo papuga się otłuści z powodu braku ruchu.

Pożywienie

Amazonki żywią się między innymi świeżymi owocami, warzywami i kiełkami^[7]. Mieszanka ziaren powinna być dobrej jakości. Chętnie spożywają ziarna słonecznika i orzeszki ziemne^[6], lecz ze względu na dużą zawartość tłuszczu nie powinno być ich wiele w diecie, bo ptaki te łatwo przybierają na wadze^[11].

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).