Brzeżyca jednokwiatowa
Brzeżyca jednokwiatowa (Littorella uniflora (L.) Asch.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych[4]. W niektórych ujęciach taksonomicznych gatunek ten wraz z całym rodzajem Littorella włączany jest do rodzaju babka Plantago jako P. uniflora L. Sp. pl. 1:115. 1753[5].
![]() | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | brzeżyca jednokwiatowa |
Nazwa systematyczna | |
Littorella uniflora Asch. Fl. Brandenburg 544 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
![]() |
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w Europie i na Azorach[5]. W Polsce występuje na Pomorzu Zachodnim, gdzie stwierdzono jego występowanie w ok. 100 jeziorach[6] oraz na jednym stanowisku w Kotlinie Zasieckiej[7]. Dawniej występował także na Pojezierzu Mazurskim, w Borach Dolnośląskich, Puszczy Kampinoskiej, na Podlasiu, i Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, obecnie jednak są to już stanowiska historyczne[6]. Na Białorusi jedynie w jeziorze Świteź[potrzebny przypis].
Morfologia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Littorella_uniflora_kz05.jpg/180px-Littorella_uniflora_kz05.jpg)
- Pokrój
- Drobna roślina osiągająca 2-12 cm wysokości.
- Liście
- Skupione w różyczkę, siedzące, szydlaste, do 10 cm długości i 2 mm szerokości.
- Kwiaty
- Zebrane w niewielkie kwiatostany składające się z kilku kwiatów żeńskich i jednego męskiego. Kwiaty żeńskie zazwyczaj siedzą powyżej szypuły. Zbudowane są z 2-3 lancetowatych działek kielicha i rurkowatej korony dłuższej od działek. Kwiat męski wyrasta na długiej szypułce powyżej kwiatów żeńskich. Zbudowany jest z 4 działek kielicha, korony i 4-5 pręcików o bardzo długich nitkach, a także szczątkowego słupka.
Biologia i ekologia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/LittorellaUniflora.jpg/180px-LittorellaUniflora.jpg)
Bylina, roślina zimozielona. Rośnie na płytkich wodach jezior oligotroficznych, głównie w strefie przybrzeżnej. Kwitnie od lipca do września. Kwitną tylko te okazy, które są wynurzone nad wodą. Natomiast okazy zanurzone rozmnażają się wegetatywnie przez rozłogi[6]. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Littorelletea uniflorae i Ass. Myriophyllo-Littorelletum[8].
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[9]: V (narażony na wyginięcie); 2016: EN (zagrożony)[10].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin[11]: EN (endangered, zagrożony).
Zagrożona jest głównie poprzez zanieczyszczenia wód w których występuje[6].
Zastosowanie
Jest uprawiana w akwariach (roślina akwariowa).
Przypisy
- BioLib: 40997
- EoL: 579247
- EUNIS: 177852
- FloraWeb: 3478
- GBIF: 5421111
- identyfikator iNaturalist: 197011
- IPNI: 141886-2
- ITIS: 32924
- NCBI: 223169
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2495473
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:684810-1
- Tela Botanica: 39564
- identyfikator Tropicos: 25200146
- USDA PLANTS: LIUN