Henryk Poddębski
Henryk Poddębski (ur. 21 listopada 1890 w Chrząstowie (obecnie dzielnica Koniecpola), zm. 4 marca 1945 w Vaihingen an der Enz (k. Stuttgartu) – polski fotograf krajoznawca[1][2][3][4]. Członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[2]. Sekretarz Komisji Fotograficznej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[1].
| Data i miejsce urodzenia | 21 listopada 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 4 marca 1945 |
| Zawód, zajęcie | fotograf |
| Narodowość | polska |
| Odznaczenia | |
  | |
.jpg)
.jpg)
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jana i Marii z Bąbczyńskich[5], od 1900 mieszkał w Warszawie[3]. Absolwent Szkoły Handlowej Warszawskiego Zgromadzenia Kupców[4], związany z warszawskim środowiskiem fotograficznym. Fotografował od 1911 roku – wówczas został przyjęty w poczet członków Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego z siedzibą w Warszawie[1][2]. Miejsce szczególne w jego twórczości zajmowała fotografia dokumentalna, fotografia krajobrazowa, fotografia krajoznawcza, fotografia pejzażowa[2][6][7][8]. W latach 1914–1930 brał udział w kilkudziesięciu wyprawach, krajoznawczych podróżach fotograficznych (m. in. wspólnie z Mieczysławem Orłowiczem), podczas których fotografował (m. in.) krajobrazy i życie Galicji, Karpat, Kujaw, Mazur, Podkarpacia, Górnego Śląska, Wielkopolski, Litwy, Podola i Wołynia[1][2][7][9][10]. Był jednym z polskich pionierów fotografii kolorowej przed II wojną światową[11].
Od 1917 pełnił funkcję sekretarza w Komisji Fotograficznej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[1]. W 1920 służył ochotniczo w Wojsku Polskim[5]. Od 1925 pracował we własnym zakładzie fotograficznym, przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie, specjalizującym się w fotografii krajoznawczej[1]. Fotografie Henryka Poddębskiego były prezentowane na wielu wystawach fotograficznych: indywidualnych i zbiorowych, w Polsce i za granicą[1][6]. Jego fotografie były wielokrotnie doceniane nagrodami, wyróżnieniami, na wystawach pokonkursowych, w kraju i na świecie[6][7]. Jego spuścizna to archiwum fotograficzne liczące ponad 22 tysiące fotografii[1][2][12].
Henryk Poddębski został 12 września 1944 wywieziony przez Niemców z Warszawy (w czasie powstania warszawskiego) i zmarł w hitlerowskim obozie w Vaihingen an der Enz (por. KZ-Außenlager Vaihingen)[7][3]. Jego grób (symboliczny) znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[3] (kwatera 70-3-3,4)[13]. Fotografie Henryka Poddębskiego znajdują się w zbiorach (m.in.) Muzeum Warszawy, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Miasta Gdyni i Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk[2][7][12][9][10][14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2019)[15]
- Brązowy Krzyż Zasługi (1938)[3]
Publikacje (albumy)
- Kresy w fotografii Henryka Poddębskiego. The Eastern Borderlands in the Photographs by Henryk Poddębski, red. Leszek Dulik, W. Golec, Lublin: Ad Rem 2010[16][17][18].
- Niepodległa Poddębskiego. Independence by Poddębski, Warszawa: Narodowe Archiwum Państwowe, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych 2017[19].
- Henryk Poddębski. Polska Niepodległa. Fotografie z lat 1918–1939, album opracowali: Leszek Dulik, Małgorzata Florczak, Grzegorz Rąkowski, słowem wstępnym opatrzył prof. Norman Davies, Lublin: Boni Libri 2018[20].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Śladami fotografii Henryka Poddębskiego – spacer z Hanką Warszawianką.
- Świadectwo utraconego świata – prof. Norman Davies, przedmowa do albumu Henryk Poddębski. Polska Niepodległa. Fotografie z lat 1918–1939
- Fotografie Henryka Poddębskiego w bibliotece Polona
- Archiwum fotograficzne Henryka Poddębskiego w Narodowym Archiwum Cyfrowym