4 marca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   852 – W dokumencie podpisanym przez księcia Trpimira I po raz pierwszy pojawiła się nazwa Chorwacja.
• 1152 – Fryderyk I Barbarossa został koronowany na króla Niemiec.
• 1226 – Hamm w Nadrenii Północnej-Westfalii uzyskało prawa miejskie.
• 1238 – W bitwie nad rzeką Sit armia mongolska pod wodzą Batu-chana pokonała wojska wielkiego księcia włodzimierskiego Jerzego II Wsiewołodowicza.
• 1341 – Ramathibodi I wstąpił na tron Syjamu.
• 1461 – Edward IV York został królem Anglii.
• 1519 – Konkwistador Hernán Cortés wylądował na wybrzeżu Meksyku.
• 1665 – Anglia wypowiedziała wojnę Niderlandom.
• 1681 – Król Anglii Karol II Stuart przyznał kwakrowi Williamowi Pennowi prawo do założenia nowej kolonii w okolicach przyszłej Filadelfii.
• 1687 – W Monasterze Paleostrowskim dokonało samospalenia ok. 2700 staroobrzędowców na czele z hierodiakonem z Monasteru Sołowieckiego.
• 1789:
  • Odbyło się pierwsze posiedzenie Kongresu Stanów Zjednoczonych.
  • Weszła w życie Konstytucja Stanów Zjednoczonych.
• 1791 – Vermont jako 14. stan dołączył do Unii.
• 1794 – Została uchwalona 11. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotycząca prawa występowania z powództwem wobec indywidualnych stanów.
• 1797 – John Adams został 2. prezydentem USA.
• 1801 – Thomas Jefferson został 3. prezydentem USA.
• 1809 – James Madison został 4. prezydentem USA.
• 1813 – Cyryl VI został ekumenicznym patriarchą Konstantynopola.
• 1815 – Terytorium utworzonej przez Napoleona Bonaparte marionetkowej Republiki Rodańskiej powróciło do Szwajcarii.
• 1817 – James Monroe został 5. prezydentem USA.
• 1818 – W Moskwie odsłonięto Pomnik Minina i Pożarskiego.
• 1825 – John Quincy Adams został 6. prezydentem USA.
• 1829 – Andrew Jackson został 7. prezydentem USA.
• 1834 – We Włoszech założono zgromadzenie zakonne Adoratorek Krwi Chrystusa.
• 1837:
  • Chicago otrzymało prawa miejskie.
  • Martin Van Buren został 8. prezydentem USA.
• 1841 – William Henry Harrison został 9. prezydentem USA.
• 1845 – James Polk został 11. prezydentem USA.
• 1848:
  • Karol Marks został wydalony z Belgii.
  • Król Sardynii Karol Albert ogłosił statut fundamentalny ustanawiając monarchię konstytucyjną.
• 1849:
  • Cesarz Austrii Franciszek Józef I manifestem ołomunieckim włączył Węgry do ziem Cesarstwa, przekreślając tym samym ich niezależność.
  • Zachary Taylor został 12. prezydentem USA.
• 1853 – Franklin Pierce został 14. prezydentem USA.
• 1857 – James Buchanan został 15. prezydentem USA.
• 1861:
  • Abraham Lincoln został 16. prezydentem USA.
  • Niemiecki astronom Ernst Tempel odkrył planetoidę (64) Angelina.
• 1869 – Ulysses Grant został 18. prezydentem USA.
• 1872 – Hiszpanie założyli miasto Puerto Princesa na filipińskiej wyspie Palawan.
• 1877:
  • Rutherford Hayes został 19. prezydentem USA.
  • W Teatrze Wielkim w Moskwie odbyła się prapremiera baletu Jezioro łabędzie z muzyką Piotra Czajkowskiego.
• 1881 – James Garfield został 20. prezydentem USA.
• 1885 – Grover Cleveland został 22. prezydentem USA.
• 1889 – Benjamin Harrison został 23. prezydentem USA.
• 1890 – W Szkocji otwarto most kolejowy Forth Bridge.
• 1892 – Niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (325) Heidelberga.
• 1893 – Grover Cleveland został 24. prezydentem USA.
• 1895 – Wojna chińsko-japońska: zwycięstwo wojsk japońskich w bitwie pod Yingkou.
• 1896 – Martinus Theunis Steyn został prezydentem Wolnego Państwa Orania.
• 1897 – William McKinley został 25. prezydentem USA.
• 1902 – Max Wolf odkrył planetoidę (483) Seppina.
• 1908:
  • 175 osób (172 uczniów, 2 nauczycieli i strażak) zginęło w pożarze szkoły w Colinwood (dziś dzielnica Cleveland) w amerykańskim stanie Ohio.
  • Założono Uniwersytet w Pretorii (RPA).
• 1909 – William Taft został 27. prezydentem USA.
• 1910 – W Górach Selkirk koło miasta Revelstoke w kanadyjskiej Kolumbii Brytyjskiej w wyniku zejścia lawiny zginęło 62 robotników odśnieżająch tory.
• 1913 – Woodrow Wilson został 28. prezydentem USA.
• 1918:
  • Ustanowiono najważniejsze i najstarsze fińskie odznaczenie Order Krzyża Wolności.
  • W rejonie Trójkąta Bermudzkiego zaginął bez śladu węglowiec USS „Cyclops” z 309 osobami na pokładzie.
  • Wybuchła pandemia grypy „hiszpanki”, która zabiła od 50 do 100 milionów osób.
• 1921:
  • Kongres USA przyjął rezolucję o ustanowieniu Grobu Nieznanego Żołnierza na Narodowym Cmentarzu w Arlington.
  • Utworzono Park Narodowy Hot Springs w Arkansas.
  • Warren Harding został 29. prezydentem USA.
• 1922 – Premiera niemego niemieckiego horroru Nosferatu – symfonia grozy w reżyserii Friedrica Wilhelma Murnaua.
• 1923 – Wojna domowa w Rosji: zwycięstwo Armii Czerwonej nad białogwardzistami w bitwie pod Amgą.
• 1924:
  • Premiera radzieckiego filmu niemego Ślusarz i kanclerz w reżyserii Władimira Gardina.
  • W Rumunii Corneliu Zelea Codreanu i Alexandru C. Cuza założyli Ligę Obrony Narodowo-Chrześcijańskiej (LANC).
• 1929:
  • Herbert Hoover został 31. prezydentem USA.
  • W Meksyku została założona Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna.
• 1933 – Franklin Delano Roosevelt został 32. prezydentem USA.
• 1937 – Odbyła się 9. ceremonia wręczenia Oscarów.
• 1939 – Hiszpańska wojna domowa: broniące Madrytu oddziały republikańskie dokonały zamachu stanu skierowanego przeciwko komunistom i rządowi Juana Negrína.
• 1941 – Front zachodni: brytyjscy komandosi dokonali rajdu na norweski archipelag Lofotów.
• 1942 – Wojna na Pacyfiku: na południe od Jawy został zatopiony przez Japończyków australijski eskortowiec HMAS „Yarra”, w wyniku czego zginęło 138 ze 151 członków załogi.
• 1943:
  • Kampania śródziemnomorska: brytyjski samolot Lockheed Hudson zatopił bombami głębinowymi niemiecki okręt podwodny U-83 wraz z całą, 50-osobową załogą.
  • Odbyła się 15. ceremonia wręczenia Oscarów.
  • Wojna na Atlantyku: niemiecki okręt podwodny U-172 zatopił brytyjski statek „City of Pretoria” ze 145 osobami na pokładzie.
  • Wojna na Pacyfiku: zakończyła się bitwa na Morzu Bismarcka, w której australijskie i amerykańskie samoloty zniszczyły japoński konwój.
  • Z okupowanej Francji odszedł pierwszy transport Żydów do obozu zagłady w Sobiborze.
• 1945 – Założono klub piłkarski Crvena Zvezda Belgrad.
• 1947 – Podpisano francusko-brytyjski Traktat z Dunkierki.
• 1949 – Andriej Wyszynski zastąpił Wiaczesława Mołotowa na stanowisku ministra spraw zagranicznych ZSRR.
• 1951 – W Nowym Delhi rozpoczęły się I Igrzyska Azjatyckie.
• 1954:
  • Joseph Murray i John Merrill dokonali w Bostonie pierwszego udanego zabiegu przeszczepienia nerki.
  • Todor Żiwkow został I sekretarzem Bułgarskiej Partii Komunistycznej.
• 1960 – 70 osób zginęło, a ponad 200 zostało rannych w wyniku eksplozji w porcie w Hawanie francuskiego statku „La Coubre”, przewożącego amunicję dla Kuby. Fidel Castro o zorganizowanie zamachu oskarżył USA.
• 1962 – 111 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-7 szkockich linii Caledonian Airways w Kamerunie.
• 1964 – Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję o wysłaniu sił pokojowych na Cypr.
• 1966:
  • John Lennon powiedział w wywiadzie dla brytyjskiej gazety „Evening Standard”, że grupa The Beatles jest popularniejsza od Chrystusa.
  • Kanadyjski samolot Douglas DC-8 rozbił się podczas podchodzenia do lądowania w Tokio, w wyniku czego zginęły 64 osoby, 8 zostało rannych.
• 1967 – Husajn ibn Nasir został premierem Jordanii.
• 1970:
  • Na Morzu Śródziemnym zatonął francuski okręt podwodny „Eurydice”, w wyniku czego zginęło 57 członków załogi.
  • Założono luksemburskie linie lotnicze Cargolux.
• 1974:
  • Harold Wilson został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.
  • Ukazało się pierwsze wydanie amerykańskiego tygodnika „People” (jako „People Weekly").
• 1977 – 1570 osób zginęło, a około 11 tysięcy zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi, które nawiedziło Bukareszt.
• 1978 – W brazylijskim mieście Belém otwarto Estádio Olímpico do Pará.
• 1979:
  • Odbyły się wybory do Rady Najwyższej ZSRR.
  • Papież Jan Paweł II ogłosił swoją pierwszą encyklikę Redemptor Hominis.
  • Został odkryty Metis, jeden z księżyców Jowisza.
• 1980 – Robert Mugabe został premierem Zimbabwe.
• 1988:
  • 23 osoby zginęły w katastrofie samolotu Fairchild Hiller FH-227 pod francuskim Fontainebleau.
  • Otwarto szklaną piramidę w Luwrze.
• 1992 – W Algierii zdelegalizowano Islamski Front Ocalenia.
• 1996 – Zamachowiec-samobójca z Hamasu wysadził się przed wejściem do Centrum Dizengoffa w Tel Awiwie, zabijając 13 i raniąc 125 osób.
• 1999 – Abd ar-Ra’uf ar-Rawabida został premierem Jordanii.
• 2001:
  • 59 osób zginęło w północnej Portugalii w wyniku zawalenia się mostu nad rzeką Duero.
  • Prawdziwa IRA dokonała zamachu bombowego na londyńską siedzibę BBC.
  • Szwajcarzy nie wyrazili zgody w referendum na wstąpienie kraju do UE.
  • Zwodowano lotniskowiec USS „Ronald Reagan”.
• 2002 – Ibrahim Rugova został pierwszym prezydentem Kosowa.
• 2003:
  • Ukazał się debiutancki album Fallen amerykańskiej grupy rockowej Evanescence.
  • W okolicach miasta Kumanowo wskutek wybuchu miny pod ich pojazdem zginęło dwóch żołnierzy z polskiego kontyngentu w Macedonii, a dwóch innych zostało rannych.
  • W zamachu bombowym w poczekalni lotniska międzynarodowego w Davao na Filipinach zginęło 21 osób, a ponad 100 zostało rannych.
• 2005:
  • Jurij Krawczenko, były minister spraw wewnętrznych Ukrainy i jeden z głównych podejrzanych w sprawie zabójstwa opozycyjnego dziennikarza Heorhija Gongadzego, zastrzelił się lub został zastrzelony we własnym domu.
  • Porwana miesiąc wcześniej w Iraku włoska dziennikarka Giuliana Sgrena została uwolniona przez agentów włoskich służb specjalnych. W czasie jazdy na lotnisko w Bagdadzie samochód Włochów został ostrzelany przez amerykańskich żołnierzy, w wyniku czego zginął dowódca operacji, a 4 osoby zostały ranne.
• 2007 – W Estonii odbyły się wybory parlamentarne, pierwsze w Europie Wschodniej z możliwością głosowania przez Internet.
• 2010:
  • Faure Gnassingbé zwyciężył w wyborach prezydenckich w Togo.
  • W wyniku wybuchu paniki w świątyni Janki Ram w Kunda w indyjskim stanie Uttar Pradesh zginęło 65 osób, a ponad 100 zostało rannych.
• 2012 – Władimir Putin wygrał w I turze wybory prezydenckie w Rosji.
• 2013 – Uhuru Kenyatta wygrał w I turze wybory prezydenckie w Kenii.
• 2015 – 34 górników zginęło, a 14 zostało rannych w wyniku eksplozji w kopalni węgla kamiennego im. O.F. Zasiadki w Doniecku na Ukrainie.
• 2018 – Odbyła się 90. ceremonia wręczenia Oscarów.
• 2020:
  • Denys Szmyhal został premierem Ukrainy.
  • Joseph Jouthe został premierem Haiti.
• 2022:
  • Inwazja Rosji na Ukrainę: w Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej w Enerhodarze wybuchł pożar w wyniku ostrzału przez wojska rosyjskie, który nad ranem został ugaszony. Trzech ukraińskich żołnierzy zginęło, a dwóch zostało rannych. Następnie elektrownia została zajęta przez Rosjan.
  • W strzelaninie i samobójczym zamachu bombowym, przeprowadzonym przez Państwo Islamskie podczas piątkowych modlitw w szyickim meczecie w Peszawarze w Pakistanie, zginęły co najmniej 63 osoby, a 196 innych zostało rannych.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy