Kustrzebkowate

Kustrzebkowate (Pezizaceae Dumort) – rodzina grzybów z klasy workowców (Ascomycota)[2].

Kustrzebkowate
Ilustracja
Kustrzebka brunatna (Peziza badia)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

kustrzebkowate

Nazwa systematyczna
Pezizaceae Dumort.
Syst. mycol. (Lundae) 3(1): 72 (1829)[1]
Koronica ozdobna (Sarcosphaera coronaria)

Charakterystyka

Grzyby ektomykoryzowe lub saprotroficzne, grzyby naziemne lub podziemne, niektóre gatunki występują na spaleniskach. Ich rozmiary wahają się od małych do dużych i generalnie są kruche ze względu na duże komórki. Owocniki w postaci apotecjów, gatunki podziemne mogą tworzyć psychotecja, stereotecja lub egzotecja. Większość członków rodziny ma worki amyloidalne, ale ta cecha nie występuje u większości gatunków podziemnych i w niektórych wczesnych liniach pochodnych. Pezizaceae i Ascobolaceae są jedynymi rodzinami kustrzebkowców o amyloidalnych workach. Zakres, lokalizacja i siła reakcji z jodem jest ważną cechą diagnostyczną przy oznaczaniu gatunków. U niektórych gatunków występuje silna reakcja ściany z aparatem apikalnym, u innych gatunków reakcja jest rozproszona i często wydaje się występować w śluzie otaczającym worki. Anamorfy historycznie zaliczane były do rodzajów Chromelosporium, Glischroderma, Oedocephalum, Ostracoderma i Rhinotrichum. Niektóre z ektomykoryzowych taksonów są znane tylko w postaci anamorfy[3].

W 2005 r. K. Hansen i inni, oraz Nicolas Van Vooren w 2020 r. przeprowadzili badania metodami biologii molekularnej nad filogenetycznymi powiązaniami w rodzinie kustrzebkowatych. W wyniku tych badań dokonano rewizji rodziny i ustalono nową jej taksonomię, przy okazji tworząc wiele nowych rodzajów[4].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum:Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Według Index Fungorum bazującego na CABI databases do rodziny Pezizaceae należą rodzaje:

  • Adelphella Pfister, Matocec & I. Kušan 2008 – żelówka
  • Ahmadea Aman, Khalid & Moncalvo 2020
  • Amylascus Trappe, 1971
  • Aquapeziza D.M. Hu, L. Cai & K.D. Hyde 2012
  • Anabahusakala Carmo, J.S. Monteiro, Gusmão & R.F. Castañeda 2014
  • Antrelloides P.S. Catches. & D.E.A. Catches. 2018
  • Babosia D.G. Knapp, Zagyva, Trappe & Kovács 2020
  • Boudiera Cooke 1877
  • Calongea Healy, Bonito & Trappe 2009
  • Cazia Trappe 1989
  • Chromelosporiopsis Hennebert 2020
  • Daleomyces Setch. 1924
  • Elaiopezia Van Vooren 2020
  • Eremiomyces Trappe & Kagan-Zur 2005
  • Geoscypha (Cooke) Lambotte 1887
  • Glischroderma Fuckel 1870
  • Hansenopezia Matocec, I. Kušan & Jadan 2020
  • Hapsidomyces J.C. Krug & Jeng 1984
  • Hydnobolites Tul. & C. Tul. 1843
  • Hydnotryopsis Gilkey 1916
  • Iodophanus Korf 1967
  • Iodowynnea Medel Guzmán & S. Chacón, 1996
  • Ionopezia Van Vooren 2020
  • Kalaharituber Trappe & Kagan-Zur 2005
  • Kimbropezia Korf & W.Y. Zhuang. 1991
  • Legaliana Van Vooren 2020
  • Malvipezia Van Vooren 2020
  • Marcelleina Brumm., Korf & Rifai 1967
  • Mattirolomyces E. Fisch. 1938
  • Marcelleina Brumm., Korf & Rifai, 1967
  • Mattirolomyces E. Fisch. 1938
  • Muciturbo P.H.B. Talbot. 1989
  • Mycoclelandia Trappe & G.W. Beaton 1984
  • Ostracoderma Fr. 1825
  • Pachyella Boud. 1907
  • Pachyphlodes Zobel 1854
  • Pachyphloeus Tul. & C. Tul., 1844
  • Paragalactinia Van Vooren 2020
  • Peziza Dill. ex Fr. 1822 – kustrzebka
  • Phaeopezia (Vido) Sacc. 1884
  • Phylloscypha Van Vooren, N. 2020
  • Plicariella (Sacc.) Rehm 1894
  • Purpureodiscus (G. Hirsch) Van Vooren 2020
  • Rhodopeziza Hohmeyer & J. Moravec 1995
  • Ruhlandiella Henn. 1903
  • Sarcopeziza Loizides, Agnello & P. Alvarado 2018
  • Sarcosphaera Auersw. 1869 – koronica
  • Sphaerozone Zobel 1854
  • Stouffera Kovács & Trappe 2011
  • Temperantia K. Hansen, Healy & Kovács 2011
  • Terfezia (Tul. & C. Tul.) Tul. & C. Tul. 1851
  • Tirmania Chatin, 1892
  • Ulurua Trappe, Claridge & Kovács 2010
  • Velenovskya Albanese, Boragine, M. Carbone & P. Alvarado 2022[2].

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[5]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel[6] i Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[7].

Przypisy