Ludwik Wielgosz
Ludwik Wielgosz, ps. „Niedźwiedź” (ur. 14 października 1894 w Kaszycach, zm. 4 lipca 1916 pod Kościuchnówką) – sierżant Legionów Polskich, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 | |
 sierżant | |
| Data i miejsce urodzenia | 14 października 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 4 lipca 1916 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1916 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | komendant plutonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Życiorys
Urodził się w 14 października 1894 w Kaszycach, w ówczesnym powiecie jarosławskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wawrzyńca (ur. 1868) i Zofii z domu Hałajko[1][2]. Miał ośmioro rodzeństwa: Stefanię (ur. ok. 1896), Jana (ur. ok. 1900), Apolonię (ur. ok. 1905), Marię (ur. ok. 1907), Stanisława (ur. ok. 1910), Władysława (ur. ok. 1912), Karola (ur. 1915) i Jadwigę (ur. ok. 1917)[3].
Ludwik, po ukończeniu szkoły powszechnej w rodzinnej wsi, uczęszczał do c. k. Gimnazjum z wykładowym językiem polskim w Przemyślu (na Zasaniu)[4]. W roku szkolnym 1913/14 był uczniem klasy VIIb i zastępcą prezesa „Pomocy koleżeńskiej”[5]. Od 1911 był członkiem Związku Strzeleckiego[6]. W 1916 otrzymał świadectwo dojrzałości[7].
Od 8 sierpnia 1914 służył w Legionach Polskich[2]. Początkowo w 4. kompanii V batalionu 1 pułku piechoty, a następnie jako sierżant w 12. kompanii V batalionu 5 pułku piechoty[2][8]. Poległ 4 lipca 1916 w bitwie pod Kostiuchnówką[9][8]. Był kawalerem, nie miał dzieci[7][9].
14 grudnia 1921 major Andrzej Hałaciński we wniosku na odznaczenie Ludwika Wielgosza Orderem Virtuti Militari napisał: „dnia 4 lipca 1916 w chwili rozpoczęcia gwałtownego ataku nieprzyjacielskiego obsadził pierwszy, plutonem swym, zagrożoną pozycję posyłając natychmiast meldunki sytuacyjne. Natychmiastowym zorientowaniu się w sytuacji i brawurową swą odwagą odparł niespodziewany atak nieprzyjaciela usiłującego wyzyskać moment zaskoczenia. Zginął w chwili gdy otrzymał rozkaz odwrotu. W poprzednich walkach zawsze odznaczał się niesłychaną trafnością oceny sytuacji, szybkością orientacji i bohaterską odwagą. Niezrównany zarówno jako patrolowiec jako też i jako samodzielny dowódca większego oddziału”[10].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6513 – pośmiertnie 17 maja 1922[11][12][9][13]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 19 grudnia 1930 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[14][15][16]
Przypisy
Bibliografia
- Wielgosz-Niedźwiedź Ludwik. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.37-2793 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-02].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum z wykładowym językiem polskim w Przemyślu (na Zasaniu) za rok szkolny 1914. Przemyśl: Nakładem Funduszu Naukowego, 1914.
- VII Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Departamencie Wojskowym NKN, 1916-10-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.