4 lipca

Święta

Wydarzenia w Polsce

• 1364 – Barczewo (ówczesny Wartembork) uzyskało prawa miejskie.
• 1569 – Król Zygmunt II August ratyfikował Unię lubelską.
• 1633 – Wojna polsko-turecka: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Sasowym Rogiem.
• 1791 – Rozpoczęła działalność Komisja Policji Obojga Narodów.
• 1792 – Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Zelwą.
• 1861 – Zakończono budowę pomnika Fryderyka Wilhelma III we Wrocławiu.
• 1890 – W Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu odbył się ponowny pogrzeb sprowadzonych z Paryża szczątków Adama Mickiewicza.
• 1897 – W Szczecinie wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny.
• 1901 – W Słupsku oddano do użytku nowy budynek ratusza miejskiego.
• 1916 – I wojna światowa: rozpoczęła się krwawa bitwa Legionów Polskich z wojskami rosyjskimi pod Kostiuchnówką.
• 1920 – Wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się generalna ofensywa Armii Czerwonej.
• 1922 – W Rybniku podpisano protokół przejęcia przez Polskę przyznanej wschodniej części Górnego Śląska.
• 1931 – W Poznaniu odsłonięto pierwszy pomnik Woodrowa Wilsona, który w czasie wojny został zburzony przez Niemców.
• 1940 – Akcja AB: w dniach 3 i 4 lipca w lesie koło Chełma Niemcy rozstrzelali co najmniej 115 osób aresztowanych w powiatach: chełmskim, krasnostawskim i zamojskim.
• 1941 – Nad ranem Einsatzkommando zur besonderen Verwendung dokonało na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie mordu na 25 polskich profesorach (w niektórych przypadkach razem z rodzinami).
• 1943:
  • Niemiecka policja i żandarmeria spacyfikowały Bór Kunowski na Kielecczyźnie, mordując 43 osoby.
  • Podczas pacyfikacji wsi Liszki w Małopolsce Niemcy zamordowali 30 osób.
• 1944 – W lesie Rapy na obrzeżach Biłgoraja Niemcy zamordowali ponad 60 partyzantów, schwytanych podczas akcji Sturmwind II.
• 1945 – Założono klub sportowy Pogoń Lębork.
• 1946:
  • W Gdańsku powieszono publicznie 6 członków personelu (w tym 5 kobiet) i 5 polskich kapo z byłego obozu koncentracyjnego Stutthof.
  • W Kielcach doszło do pogromu Żydów.
• 1947 – Do kraju wrócił niszczyciel ORP „Błyskawica”.
• 1948 – Wacław Wójcik wygrał 7. Tour de Pologne.
• 1958 – Karol Wojtyła został mianowany przez papieża Piusa XII krakowskim biskupem pomocniczym.
• 1984 – Andrzej Mierzejewski wygrał 41. Tour de Pologne.
• 1988 – Premiera filmu Pantarej w reżyserii Krzysztofa Sowińskiego.
• 1989 – Odbyły się inauguracyjne posiedzenia Sejmu X kadencji i Senatu I kadencji.
• 2002 – Huraganowy wiatr na Mazurach zniszczył znaczne obszary kompleksów leśnych północno-wschodniej Polski.
• 2010 – Bronisław Komorowski pokonał Jarosława Kaczyńskiego w II turze przedterminowych wyborów prezydenckich.
• 2015 – W Gdyni została uruchomiona kolej linowo-terenowa na Kamienną Górę.

Wydarzenia na świecie

•   362 p.n.e. – Zwycięstwo Tebańczyków i Argiwów nad Spartanami, Ateńczykami i Achajami w bitwie pod Mantineją.
•   414 – 13-letni cesarz bizantyński Teodozjusz II nadał tytuł cesarzowej swej starszej siostrze Pulcherii.
•   836 – Książę Neapolu Andrzej II podpisał rozejm z księciem Benewentu Sicardem oraz księstwami Amalfi i Sorrento.
•   907 – Rozpoczęła się węgiersko-bawarska bitwa pod Bratysławą.
•   993 – Ulryk z Augsburga został ogłoszony świętym przez papieża Jana XV.
• 1187 – Wyprawy krzyżowe: wojska Królestwa Jerozolimskiego pod wodzą króla Gwidona z Lusignan poniosły klęskę w bitwie pod Hittin z wojskami sułtana Saladyna.
• 1253 – I wojna sukcesyjna o Flandrię i Hainaut: Jan I d’Avesnes odniósł w bitwie pod Westkapelle decydujące zwycięstwo nad Gwidonem de Dampierre.
• 1307 – Henryk Karyncki został królem Czech.
• 1376 – Założono Związek Miast Szwabskich.
• 1456 – Rozpoczęła się węgiersko-turecka bitwa pod Belgradem.
• 1530 – Król Francji Franciszek I Walezjusz poślubił swą drugą żonę Eleonorę Habsburżankę.
• 1534 – Chrystian III Oldenburg został wybrany na króla Danii i Norwegii.
• 1546 – Książę Bawarii Albrecht V poślubił w Ratyzbonie Annę Habsburżankę.
• 1555 – Zwycięstwo wojsk rosyjskich nad tatarskimi w bitwie pod Sudbiszczem.
• 1568 – Król Szwecji Eryk XIV Waza ożenił się z Katarzyną Månsdotter.
• 1584 – Angielska ekspedycja prowadzona przez kapitanów Philipa Amadasa i Arthura Barlowa dotarła do łańcucha mierzejowych wysepek u wybrzeży Karoliny Północnej, spośród których wybrano Roanoke jako miejsce, założonej rok później, pierwszej angielskiej osady w Ameryce Północnej, która jednak nie przetrwała (tzw. Zaginiona Kolonia).
• 1605 – Papież Paweł V erygował diecezję La Paz w Boliwii.
• 1610 – II wojna polsko-rosyjska: hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski odniósł zwycięstwo pod Kłuszynem nad wojskami moskiewskimi, które szły z odsieczą Smoleńskowi.
• 1636 – Zostało założone miasto Providence, obecnie stolica amerykańskiego stanu Rhode Island.
• 1712 – W Nowym Jorku stracono 12 niewolników za wzniecenie powstania w którym zginęło 9 białych.
• 1751 – Włoch Ignazio Visconti został wybrany na generała zakonu jezuitów.
• 1776 – Obradujący w Filadelfii II Kongres Kontynentalny uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych.
• 1779 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: francuski admirał Charles Henri d’Estaing zdobył brytyjską Grenadę.
• 1782 – William Petty został premierem Wielkiej Brytanii.
• 1797 – Zniesiono trybunał inkwizycyjny w Weronie.
• 1802 – Oficjalnie otwarto amerykańską akademię wojskową West Point.
• 1805 – Utworzono Terytorium Luizjany.
• 1806 – III koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk brytyjsko-włoskich nad francusko-polskimi w bitwie pod Maidą.
• 1811 – Powołano do życia chilijski parlament.
• 1819 – Utworzono Terytorium Arkansas.
• 1827 – W stanie Nowy Jork zniesiono niewolnictwo.
• 1845 – Teksański parlament zatwierdził aneksję Teksasu przez USA.
• 1863 – Wojna secesyjna: kapitulacja Konfederatów w oblężonym Vicksburgu.
• 1865 – Ukazała się powieść Alicja w Krainie Czarów Lewisa Carrolla.
• 1866 – Kampania pruska nad Menem: zwycięstwo wojsk pruskich nad bawarskimi w bitwie pod Dermbach.
• 1868 – Wojna boshin w Japonii: zwycięstwo sił cesarskich nad stronnikami siogunatu w bitwie pod Ueno.
• 1876:
  • Otwarto Museum of Fine Arts w Bostonie.
  • Podczas obchodów stulecia USA została odczytana deklaracja praw kobiet.
• 1879 – Zwycięstwo Brytyjczyków nad Zulusami w bitwie pod Ulundi.
• 1884:
  • Uruchomiono tramwaje konne w Sioux City w amerykańskim stanie Iowa.
  • W Paryżu przekazano Statuę Wolności ambasadorowi amerykańskiemu, jako dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego.
• 1888 – Vincent van Gogh namalował obraz Zachód słońca koło Montmajour.
• 1892 – Samoa przeniosła się na wschodnią stronę międzynarodowej linii zmiany daty, co spowodowało, że przestępny rok 1892 trwał tam 367 dni.
• 1893:
  • Francuski astronom Alphonse Borrelly odkrył planetoidę (369) Aëria.
  • William Rogers i Willard Ripley dokonali pierwszego wejścia na szczyt intruzji wulkanicznej Devils Tower o wysokości 386 metrów licząc od podstawy, leżącej we północno-wschodniej części stanu Wyoming.
• 1894:
  • Amerykański pionier motoryzacji Elwood Haynes odbył w Kokomo w stanie Indiana swą pierwszą zakończoną sukcesem jazdę pojazdem wyposażonym w jednocylindrowy silnik o mocy 1 KM, rozwijając prędkość ok. 10 km/h.
  • Proklamowano Republikę Hawajów.
  • Założono szwajcarski klub piłkarski FC La Chaux-de-Fonds.
• 1898 – U wybrzeży Nowej Szkocji zatonął po kolizji z inną jednostką francuski transatlantyk „La Bourgogne”. Zginęło 549 osób, uratowało się 173.
• 1899 – W stoczni w Cherbourgu zwodowano francuski okręt podwodny „Morse”.
• 1900 – 43 osoby zginęły, a 65 zostało rannych w wyniku wykolejenia przeciążonego tramwaju w Tacomie w stanie Waszyngton.
• 1907 – Założono szwedzki klub piłkarski Helsingborgs IF.
• 1908 – Został obalony prezydent Paragwaju Benigno Ferreira. Nowym prezydentem dotychczasowy wiceprezydent Emiliano González Navero.
• 1910 – W Reno w Nevadzie w walce o zawodowe mistrzostwo świata w wadze ciężkiej broniący tytułu Jack Johnson znokautował w 15 rundzie byłego mistrza świata Jima Jeffriesa.
• 1912:
  • Obradujący w Sztokholmie MKOl wybrał Berlin na gospodarza VI Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1916 roku.
  • W Los Angeles założono nieistniejącą już wytwórnię filmową Keystone Studios.
• 1914 – W Artstetten, ok. 60 km na zachód od Wiednia, odbył się pogrzeb austriackiego następcy tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żony Zofii von Chotek.
• 1917 – Wystąpienie połubotkowców w Kijowie w celu ogłoszenia niepodległości Ukrainy.
• 1918 – Został koronowany ostatni sułtan Imperium Osmańskiego Mehmed VI.
• 1919 – Augusto Leguía został po raz drugi prezydentem Peru.
• 1921 – Ivanoe Bonomi został premierem Włoch.
• 1923 – W Kokomo w stanie Indiana odbył się największy w historii Ku Klux Klanu wiec z udziałem ok. 200 tys. osób.
• 1925 – 44 osoby zginęły w wyniku zawalenia budynku klubu nocnego Pickwick Club w Bostonie.
• 1926 – W Weimarze odbył się II Parteitag NSDAP.
• 1927:
  • Dokonano oblotu amerykańskiego samolotu pasażerskiego Lockheed Vega.
  • Ukazało się pierwsze wydanie założonego przez Josepha Goebbelsa czasopisma „Der Angriff“.
• 1934 – Węgierski fizyk Leó Szilárd opatentował technologię wykorzystania neutronów, włączając w to reakcję łańcuchową i koncepcję masy krytycznej.
• 1939 – Założono przymusowe Zrzeszenie Żydów w Niemczech.
• 1940:
  • Ion Gigurtu został premierem Rumunii.
  • Kampania wschodnioafrykańska: Sudan Anglo-Egipski został najechany przez 6500 żołnierzy z Włoskiej Afryki Wschodniej, którzy zajęli szereg fortów brytyjskich, w tym Kassalę.
  • Przywódca Wolnych Francuzów gen. Charles de Gaulle został skazany zaocznie przez sąd wojskowy w Tuluzie na 4 lata więzienia za namawianie wojskowych do nieposłuszeństwa.
• 1942 – Front wschodni: zakończyły się walki na Półwyspie Chersońskim. Cały Krym znalazł się w rękach Niemców.
• 1943:
  • Front wschodni: rozpoczęła się bitwa na łuku kurskim.
  • W katastrofie brytyjskiego samolotu C-87 Liberator krótko po starcie z Gibraltaru zginął premier RP na Uchodźstwie i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysław Sikorski i (prawdopodobnie) 15 innych osób, a jedna (czechosłowacki pilot Eduard Prchal) została ranna.
  • W Nowym Jorku założono Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce.
• 1945 – USA, Wielka Brytania, Francja i ZSRR, powołując się na Deklarację Moskiewską z 30 października 1943 roku, podpisały porozumienie o utworzeniu stref okupacyjnych na terytorium austriackim.
• 1946:
  • Filipiny uzyskały niepodległość (od USA). Pierwszym prezydentem został Manuel Roxas.
  • Królewiec został przemianowany na Kaliningrad (Калининград).
• 1948 – W wyniku zderzenia samolotu pasażerskiego Douglas DC-6 skandynawskich linii SAS z brytyjskim wojskowym Avro York nad londyńską dzielnicą Northwood zginęło wszystkich 39 (32+7) osób na ich pokładach.
• 1950 – Radio Wolna Europa wyemitowało swą pierwszą audycję (dla odbiorców w Czechosłowacji).
• 1952 – Uruchomiono komunikację trolejbusową we francuskim Belfort.
• 1953 – Imre Nagy został premierem Węgier i zapowiedział nowy kurs w polityce ekonomicznej kraju.
• 1954:
  • Po 14 latach zakończono reglamentację żywności w Wielkiej Brytanii, uwalniając jako ostatnią sprzedaż mięsa.
  • W rozegranym w szwajcarskim Bernie meczu finałowym V Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej RFN pokonała Węgry 3:2.
• 1957:
  • Dokonano oblotu radzieckiego samolotu pasażerskiego Ił-18.
  • W Turynie odbyła się premiera Fiata 500.
• 1961 – Na Atlantyku doszło do awarii systemu chłodzenia reaktora jądrowego na radzieckim okręcie podwodnym K-19.
• 1964 – Wybuchła wojna domowa w Rodezji (obecnie Zimbabwe).
• 1967 – Taufaʻahau Tupou IV został koronowany na króla Tonga.
• 1969 – 42 osoby zginęły w wyniku przejścia derecha nad stanami Michigan, Ohio i Pensylwania.
• 1973 – Powstała Karaibska Wspólnota i Wspólny Rynek (CARICOM).
• 1975:
  • Arabscy terroryści zdetonowali bombę w centrum Jerozolimy. Zginęło 13 osób, a 72 zostały ranne.
  • Oddano do użytku kolejkę w Jaskini Nowoatońskiej w Abchazji.
• 1976 – W ramach operacji „Entebbe” izraelscy komandosi uwolnili przetrzymywanych w Ugandzie pasażerów uprowadzonego podczas rejsu z Tel Awiwu do Paryża samolotu Air France.
• 1982 – Reprezentacja Polski, po bezbramkowym remisie z ZSRR, awansowała do półfinału XII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Hiszpanii.
• 1984 – W katastrofie należącego do TAM Linhas Aéreas samolotu Embraer EMB 110 Bandeirante koło brazylijskiego miasta Macaé zginęło 17 osób.
• 1985 – Utworzono reprezentacyjny zespół akrobacyjny hiszpańskich sił powietrznych Patrulla Águila.
• 1987 – Były szef lyońskiego Gestapo Klaus Barbie został skazany przez sąd w Lyonie na dożywotnie więzienie za zbrodnie przeciwko ludzkości.
• 1988 – Rabbie Namaliu został premierem Papui-Nowej Gwinei.
• 1989:
  • 1989 – W belgijskim Kortrijk jedna osoba zginęła po upadku na budynek mieszkalny niesterowanego myśliwca MiG-23, z którego po utracie mocy silnika nad Kołobrzegiem katapultował się radziecki pilot.
  • 1989 – Rada Najwyższa Rządowa Litewska uchwaliła ustawę o restauracji Uniwersytetu Witolda Wielkiego.
• 1999 – Czech Tomáš Dvořák ustanowił w Pradze rekord świata w dziesięcioboju (8994 pkt).
• 2000 – Laisenia Qarase został premierem Fidżi.
• 2001:
  • 145 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-154 w Irkucku.
  • Na Litwie powstał pierwszy rząd Algirdasa Brazauskasa.
• 2002 – Egipcjanin Hesham Mohamed Hadayet zastrzelił 2 i ranił 4 osoby przed kasą izraelskich linii El Al w Porcie lotniczym Los Angeles, po czym sam został zastrzelony przez izraelską ochronę.
• 2004:
  • Grecja pokonała gospodarzy 1:0 w meczu finałowym turnieju Euro 2004 w Portugalii.
  • W tzw. strefie zero po zburzonych bliźniaczych wieżach WTC w Nowym Jorku położono kamień węgielny pod budowę wieżowca 1 World Trade Center.
• 2006 – Robert Fico został premierem Słowacji.
• 2007 – Podczas obrad MKOl w Gwatemali organizatorem XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2014 roku wybrano rosyjskie Soczi.
• 2008 – W zamachu bombowym w Mińsku ranne zostały 54 osoby, w tym 3 ciężko.
• 2012:
  • Iwane Merabiszwili został premierem Gruzji.
  • Ogłoszono odkrycie przez detektory ATLAS i CMS, znajdujące się przy Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN-ie pod Genewą nowej cząstki elementarnej – bozonu Higgsa.
• 2014:
  • Wojna domowa w Syrii: amerykańscy komandosi z jednostki Delta Force przeprowadzili w wiosce Al-Ukajriszi na północy kraju nieudaną operację uwolnienia zakładników przetrzymywanych przez ekstremistów z Państwa Islamskiego.
  • W stoczni w szkockim Rosyth odbył się chrzest brytyjskiego lotniskowca z napędem konwencjonalnym HMS „Queen Elizabeth”.
• 2022 – 21-letni Robert Crimo otworzył ogień podczas parady z okazji Dnia Niepodległości w Highland Park w stanie Illinois, zabijając 7 i raniąc 46 osób.

Zdarzenia astronomiczne i eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy