Mydłodrzew właściwy
Mydłodrzew właściwy (Quillaja saponaria Molina) – gatunek rośliny z rodziny mydłodrzewowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie rośnie w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego na obszarze od środkowego Chile po Peru[5]. Jest to drzewo rosnące w naturze w różnych siedliskach, a poza tym uprawiane w różnych krajach[6]. Jego kora zawiera 5% saponin[7] i tradycyjnie używana jako substytut mydła, współcześnie od dziesięcioleci jest do wyrobu mydeł piorących, szamponów, jako środek pianotwórczy przy wyrobie gaśnic[5] i w piwowarstwie, emulgator w produktach spożywczych, środek do wyrobu roztworów zwilżających w fotografii[7]. Gatunek wykorzystywany jest także jako surowiec do wyrobu ziołowych leków wykrztuśnych i sadzony jest jako drzewo ozdobne[5].
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | mydłodrzew właściwy |
Nazwa systematyczna | |
Quillaja saponaria Molina Sag. Stor. Nat. Chili 355 1782[3] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
Duże zapotrzebowanie na surowiec spowodowało ograniczenie zasobów gatunku w naturze[7].
Morfologia
- Pokrój
- Zimozielone drzewa osiągające 15 m w naturze i 10 m w uprawie poza naturalnym zasięgiem. Rośnie też w formie krzewiastej (wielopniowej). Kora gruba, ciemna. Pień może osiągnąć 1 m średnicy[5]. Pędy omszone[6].
- Liście
- Skrętoległe. Blaszka skórzasta, naga, eliptyczna, całobrzega lub z drobnymi, nieregularnymi ząbkami, o długości 2–4 cm i szerokości 1–2,5 cm. Ogonek krótki, do 0,2 cm. Przylistki drobne i szybko odpadające[5][6].
- Kwiaty
- Kwiaty pięciokrotne, białe, o średnicy do 1,5 cm[5].
- Owoce
- Złożone z pięciu pękających skórzastych torebek o średnicy 2,5 cm[5].
- Pień
- Kwiat
- Owoc
Przypisy
- BioLib: 208572
- EoL: 241669
- Flora of North America: 220011337
- GBIF: 3029379
- identyfikator iNaturalist: 181934
- IPNI: 731377-1
- ITIS: 506227
- NCBI: 32244
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2870262
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:731377-1
- identyfikator Tropicos: 27802509
- USDA PLANTS: QUSA4