Ryjówka apenińska
Ryjówka apenińska[3] (Sorex samniticus) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych.
| Sorex samniticus[1] | |||
| Altobello, 1926 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | ryjówka apenińska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Gatunek ten został opisany w 1926 roku przez Giuseppe Altobello. Przez pewien czas umieszczany był w obrębie gatunku ryjówka aksamitna. Ponownie wyniesiony do rangi osobnego gatunku został przez Grafa i innych w 1979 roku[4][5]. Pozycja filogenetyczna gatunku wzbudzała pewne kontrowersje. Morfologicznie gatunek ten jest bardzo zbliżony do zachodnioeuropejskich przedstawicieli grupy gatunków S. araneus. Grupa ta jednak wyróżnia się zestawem chromosomów płciowych XY1Y2, którego brak u S. samniticus. Ponadto S. samniticus ma unikalny wśród euroazjatyckich ryjówek kariotyp[6] 2n = 52[4]. Badania filogenetyczne przeprowadzane przez Fumagalliego i współpracowników wykazały jednak bliższe pokrewieństwo między S. samniticus a ryjówką aksamitną niż pomiędzy ryjówką aksamitną a ryjówką malutką zaliczaną do grupy gatunków S. araneus[6].
Ryjówka S. samniticus jest endemitem Włoch. Spotykana jest od Apeninów po Kalabrię, przy czym jej szczegółowy zasięg jest słabo zbadany. Znane stanowiska położone są na wysokościach od 200 do 1160 m n.p.m.[2].
Siedliskami tej ryjówki są zakrzewienia na obszarach zalesionych. Unika ona jednak gęstych lasów. Badania Mortellitiego i współpracowników wykazały, że zdominowanie habitatu przez dęby burgundzkie i kasztany jadalne prowadzi do lokalnego wyginięcia tego gatunku[7].
Gatunek ten umieszczony jest w załączniku trzecim Konwencji Berneńskiej oraz status gatunku niższego ryzyka w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN[2].