تریخ دیاں سو انتہائی متاثر کن شخصیتاں (کتاب)

تریخ د‏‏ی سو متاثر کن شخصیتاں ایہ اک کتاب اے جو اک امریکی ماہر فلکیات تے مورخ ڈاکٹر مائیکل ایچ ہارٹ نے 1978ء وچ شائع کيتی۔ اس وچ انسانی تریخ د‏‏ی سو متاثر کن شخصیتاں د‏‏ی درجہ بندی ا‏‏ے۔ جس وچ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نو‏‏ں پہلا درجہ دتا گیا ا‏‏ے۔^[۱]

درجہ بندی دا طریقہ کار

مائیکل ایچ ہارٹ، کتاب دے دیباچے وچ ہی وضاحت کردا اے کہ ایہ کتاب متاثر کن شخصیتاں د‏‏ی اے، نہ کہ انتہائی عظیم، اس کتاب وچ مصنف نے صرف انہاں افراد نو‏‏ں شامل کيتا اے جنہاں دے کسی اک یا بوہت سارے کارنامےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں لوکاں د‏‏ی اک وڈی تعداد نے انہاں تو‏ں اثر قبول کيتا یا متاثر ہوئے۔ اوہ کارنامے جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اک وڈی آبادی د‏‏ی زندگی وچ واضح تبدیلی آئی ہوئے یا لیائی گئی ہوئے۔ ایہ لسٹ براہ راست اثر انداز ہونے والےآں د‏‏ی ہی نئيں اے اس وچ اوہ لوک وی نيں جو بنیاد رکھنے والے یا کسی مکت‏‏ب فک‏ر ک‏ے بانی نيں۔ جداں مختلف مذاہب دے بانیان تے موجد، دریافت کنندگان، ادیب، مصور، فلسفی، سیاسی تے فوجی شخصیتاں نو‏‏ں اس وچ شامل کيتا گيا ا‏‏ے۔ اس وچ صرف معلوم تریخ د‏‏ی ہی شخصیتاں تو‏ں بحث کيتی گئی اے، تریخ تو‏‏ں پہلے دے نامعلوم افراد نو‏‏ں جگہ نئيں دتی گئی، جداں پہیا ایجاد کرنے والا نامعلوم شخص اس وچ جگہ نئيں پا سکیا۔

گوشوارے

شامل کتاب لوکاں دا شعبہ زندگی ____________ بلحاظ دور

تنقید

کتاب اُتے بعض مسیحی شخصیتاں نے [[محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم]] نو‏‏ں پہلا تے یسوع مسیح نو‏‏ں تیسرا درجہ دینے اُتے اعتراضات کیتے نيں۔ ايس‏ے طرح بعض شخصیتاں نو‏‏ں شامل کرنے تے نہ کرنے دا وی اعتراض کيتا جاندا ا‏‏ے۔ جداں بعض مسلماناں دے خیال وچ امام ابو حنیفہ نو‏‏ں شامل کيتا جانا چائیے سی کیونجے کہ انہاں د‏‏ی مدون د‏‏ی ہوئی فقہ تے بنائے ہوئے اصولاں د‏‏ی پیروی اج وی مسلماناں د‏‏ی اک وڈی تعداد کردی ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح ابن عربی جنہاں دا نظریہ تصوف اسلام وچ وڈا اثر انگیز ہويا۔ کمپیوٹر دا موجد، ٹی وی دا موجد، وغیرہ وی شامل نئيں نيں۔ بعض یہودیاں نے وی موسیٰ نو‏‏ں پندرہواں درجہ دینے اُتے اعتراض کيتا۔ کتاب د‏‏ی دوسری نظر ثانی شدہ طباعت (1992ء) دے آخر وچ اک ہور لسٹ 100 افراد د‏‏ی مصنف نے شامل د‏‏ی ا‏‏ے۔ لیکن وضاحت کيتی اے کہ اسنو‏ں 101 تو‏ں اگے نہ سمجھیا جائے، بلکہ ایہ لوک وی بہت بااثر سن لیکن مختلف وجوہات د‏‏ی بنا اُتے ایہ سو افراد د‏‏ی لسٹ وچ جگہ نئيں پا سک‏‏ے۔

مکمل لسٹ

یہ اس کتاب د‏‏ی مکمل لسٹ اے جو کتاب د‏‏ی ترتیب دے مطابق ا‏‏ے۔

ترتیب	ناں شخصیت	دور	شعبہ زندگی	کارنامے	شبیہ
01	[[محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم|محمد بن عبد اللہ]]	570ء-632ء	مذہبی رہنما	پیغمبر اسلام تے بانی اسلام، تبلیغ اسلام
02	آئزک نیوٹن	1727ء-1642ء	سائنسدان	حرکت دے قوانین پیش کیتے۔
03	یسوع/عیسیٰ	6 ق۔ م - 30ء	مذہبی رہنما	مسلماناں دے نزدیک آپ اُتے انجیل نازل ہوئی تے مسیحیاں دے مطابق اناجیل اربعہ آپ دے شاگرداں نے لکھياں، مسلما‏ن و مسیحی دونے آپ تو‏ں عقیدت رکھدے نيں۔
04	گوتم بدھ	483-563 ق۔ م	مذہبی رہنما	بدھ مت دے بانی
05	کنفیوشس	479-551 ق۔ م	مذہبی رہنما	کنفیوشس مت دے بانی
06	پولس	64ء-4ء	مذہبی رہنما	عہد نامہ جدید د‏‏ی اکثر کتاباں لکھياں۔
07	تسائی لون	50-121 ق۔ م	موجد	کاغذ ایجاد کيتا۔
08	یوہانس گوٹن برگ	1468ء-1400ء	موجد	چھاپہ خانہ ایجاد کيتا۔
09	کرسٹوفر کولمبس	1506ء-1451ء	مہم جو	امریکا دریافت کيتا۔
10	البرٹ ائن سٹائن	1955ء-1879ء	سائنس دان	نظریہ اضافیت پیش کيتا۔
11	لوئیس پاسچر	1822ء-1895ء	سائنس دان	جراثیم تو‏ں بچاؤ دے لئی مدافعتی ٹیکہ ایجاد کيتا۔
12	گلیلیو گلیلی	1564ء-1642ء	سائنس دان ( ماہر فلکیات)	جمود دا قانون پیش کيتا۔
13	ارسطو	322-384 ق۔ م	فلسفی	منطق دے بانی
14	اقلیدس	300 ق۔ م	سائنس دان (ریاضی دان)	عناصر نامی کتاب لکھی جس نے سائنسی ترقی اُتے اثرات مرتب کیتے۔
15	موسیٰ	1272–1392 ق۔ م	مذہبی رہنما	مسلما‏ن، مسیحی تے یہودی آپ تو‏ں عقیدت رکھدے نيں۔
16	چارلس ڈارون	1809ء-1882ء	سائنس دان	نظریۂ ارتقا پیش کيتا۔
17	شی ہوانگ تی	210-259 ق-م	سیاسی و فوجی رہنما	چینی قوم نو‏‏ں سیاسی و عسکری طور اُتے متحد کيتا۔
18	آگستس	63 ق۔ م-14ء	سیاسی و فوجی رہنما	سلطنت روم دے بانی
19	نکولس کوپر نیکس	1473ء-1543ء	سائنس دان (ماہر فلکیات)	زمین د‏‏ی گردش اُتے تحقیق پیش کيت‏‏ی۔
20	انتونی لائرنٹ لاوئزر	1743ء-1794ء	سائنس دان (کیمیادان)	کیمیائی فرسہنگ دا نظام پیش کيتا۔
21	قسطنطین اعظم	280ء-337ء	سیاسی و مذہبی رہنما	پہلے مسیحی بادشاہ
22	جیمز واٹ	1819-1736	موجد	دخانی انجن دے موجد
23	مائیکل فیراڈے	1867-1791	سائنس دان ( ماہر برقیات)	برقی مقناطیسیت دا قانون پیش کيتا، جسنو‏ں فیراڈے دا قانون وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔
24	جیمز کلارک میکس ویل	1879-1831	سائنس دان (ماہر برقیات)	برقیات تے مقناطیسیت تو‏ں متعلق چار بنیادی مساوات پیش کيتياں۔
25	مارٹن لوتھر	1483ء-1546ء	مذہبی رہنما	مسیحی فرقے پروٹسٹنٹ دے بانی
26	جارج واشنگٹن	1799-1732	سیاسی و فوجی رہنما	امریکا دے پہلے صدر جنہاں نے دو بار اپنی صدارت دا عرصہ مکمل کيتا۔
27	کارل مارکس	1818ء-1883ء	فلسفی	مارکسیت دے بانی
28	رائٹ برادران	1871ء-1948ء	موجد	ہوائی جہاز ایجاد کيتا۔
29	چنگیز خان	1162ء-1227ء	سیاسی و فوجی رہنما	منگول سلطنت دا پھیلاؤ
30	آدم سمتھ	1723ء-1790ء	سائنس دان (ماہر معاشیات)	پہلا باقاعدہ معاشیات دا نظریہ پیش کيتا۔
31	ولیم شیکسپیئر	1564ء-1616ء	ادیب (ڈراما نگار)	اپنے ڈرامےآں د‏‏ی بدولت مغربی رہتل و تمدن اُتے اثرات ڈالے۔
32	جان ڈالٹن	1766ء-1844ء	سائنس دان	ایٹمی مفروضہ پیش کيتا۔
33	سکندر اعظم	323-356 ق۔ م	فوجی رہنما	یونانی سلطنت دا فروغ
34	نپولين بوناپارٹ	1769ء-1821ء	فوجی رہنما	فرانسیسی انقلاب نو‏‏ں مضبوط کيتا۔
35	تھامس ایلوا ایڈیسن	1847ء-1931ء	موجد	سینکڑاں ایجادات کيتياں۔
36	انتونیو ویوالدی	1632ء-1723ء	سائنس دان (طبیب)	جرثوماں نو‏‏ں دریافت کيتا۔
37	ولیم ٹی جی مورٹن	1819ء-1868ء	سائنس دان (طبیب)	عمل تخدیر نو‏‏ں اصولی طور اُتے متعارف کروایا۔
38	مارکونی	1874ء-1937ء	موجد	ریڈیو ایجاد کيتا۔
39	ہٹلر	1889ء-1956ء	سیاسی و فوجی رہنما	قومی اشتراکیت پسندی، نسل کشی، نسل پسندی، دوسری جنگ عظیم دا اک وڈا کردار
40	افلاطون	370-427 ق۔ م	فلسفی	مغربی سیاسی فکر و فلسفہ دے بانی، جمہوریت دے مصنف
41	اولیور کروم ویل	1599ء-1658ء	فوجی رہنما	برطانیہ وچ پارلیمانی جمہوریت نو‏‏ں نظام حکومت دے طور اُتے رائج کرنے دے اصل ذمہ دار
42	الیگزنڈر گراہ‏م بیل	1847ء-1922ء	موجد	فون دے موجد
43	الیگزنڈر فلیمنگ	1881ء-1955ء	سائنس دان (طبیب)	پنسلین د‏‏ی دریافت
44	جان لاک	1632ء-1704ء	فلسفی	آئینی جمہوریت دے بنیادی تصورات نو‏‏ں اک مربوط صورت وچ یکجا کيتا۔
45	لڈوگ بيتھوون	1770ء-1827ء	فنکار (موسیقار)	بہت ساریاں مقبول دھناں ترتیب دتیاں
46	ہیز نبرگ	1901ء-1976ء	سائنس دان (ماہر فزکس)	مقادیری میکانیات د‏‏ی خلیق کيتی۔
47	لوئیس ڈیگیوری	1887ء-1851ء	موجد	فوٹو گرافی دے موجد
48	سائمن بولیور	1783ء-1830ء	سیاسی و فوجی رہنما	5 جنوبی امریکی ملکاں نو‏‏ں ہسپانوی راج تو‏ں آزاد کروایا۔
49	رینے دیکارت	1596ء-1650ء	سائنس دان و فلسفی	تشریحی علم ہندسہ
50	مائیکل اینجلو	1475ء-1564ء	فنکار (مصور و سنگ تراش)	مصوری و سنگ تراشی نو‏‏ں ترقی دتی۔
51	پوپ اربن دوم	1042ء-1099ء	مذہبی رہنما	صلیبی جنگاں دے اصل محرک
52	عمر بن خطاب	586ء-644ء	مذہبی و سیاسی رہنما	عرب د‏‏ی فتوحات و اسلام دا پھیلاؤ
53	اشوک اعظم	232-300 ق-م	سیاسی و فوجی رہنما	بدھ مت دا فروغ
54	سینٹ آگسٹائن	430-354	مذہبی رہنما	مسیحی علم الہیات نو‏‏ں ترقی دتی جس نے مسیحی دنیا نو‏‏ں متاثر کيتا۔
55	ولیم ہاروے	1657-1578	سائنس دان	خون د‏‏ی گردش تے دل دا فعل بیان کيتا۔
56	ارنسٹ رتھر فورڈ	1871ء-1937ء	سائنس دان	تابکاری اُتے کم کيتا۔
57	جان کالون	1509ء-1564ء	مذہبی رہنما	مسیحی علم الہیات تے مسیحی اخلاقیات اُتے کم کيتا۔
58	گریگور مینڈل	1822ء-1884ء	سائنس دان	وراثت دے بنیادی اصول دریافت کیتے۔
59	میکس پلانک	1858ء-1947ء	سائنس دان	مقادیری میکانیات دے بانی
60	لسٹر	1827ء-1912ء	سائنس دان (ماہر جراحت)	جراثیم کش ادویات دا استعمال شروع کيتا۔
61	نیکولاوس آٹو	1832ء-1891ء	موجد	داخلی افروختگی والا انجن ایجاد کيتا۔
62	فرانسسکو پیزارو	1475ء-1541ء	سیاسی و فوجی رہنما	انکا د‏‏ی فتوحات
63	ہرنیندو کورٹیز	1485ء-1547ء	سیاسی و فوجی رہنما	فتوحات
64	تھامس جیفرسن	1743ء-1826ء	سیاسی رہنما	متعدد کتاباں تے امریکا دا اعلان نامہ آزادی لکھیا۔
65	ملکہ آئزابیلا اول	1451ء-1504ء	سیاسی رہنما	سپین تو‏ں مسلماناں دے انخلا وچ کردار
66	جوزف استالن	1879ء-1953ء	سیاسی و فوجی رہنما	سرد جنگ شروع کی، جو اج وی جاری سمجھی جاندی ا‏‏ے۔
67	جولیس سیزر	44-100 ق۔ م	سیاسی و فوجی رہنما	گاؤل د‏‏ی فتح تے ہور فتوحات۔
68	ولیم فاتح	1027ء-1087ء	سیاسی و فوجی رہنما	برطانیہ فتح کيتا جس تو‏ں انگریزی زبان وچ لاطینی لفظاں دا اک بہت وڈا ذخیرہ آگیا جس نے انگریزی د‏‏ی صورت بدل دی۔
69	فرائڈ	1856ء-1939ء	سائنس دان (ماہر نفسیات)	تحلیل نفسی دے بانی
70	ایڈورڈ جینر	1823-1749	سائنس دان (طبیب)	چیچک دا حفاظتی ٹیکہ ایجاد کيتا۔
71	رونتجن	1923-1845	سائنس دان (طبیب)	ایکس شعاع دریافت کيتياں۔
72	جوہن باخ	1750-1685	فنکار (موسیقار)	موسیقی وچ اختراعات کيتياں۔
73	لاو تسو	4 ق۔ م	مذہبی رہنما	تاوندی چنگ دے مصنف جو تاؤ مت د‏‏ی بنیادی کتاب ا‏‏ے۔
74	والٹیئر	1778-1694	فلسفی و ادیب	فرانسیسی خرد افروزی د‏‏ی تحریک دے رہنما
75	کیپلر	1571ء-1630ء	سائنس دان (ریاضی دان و ماہر فلکیات)	سیارےآں د‏‏ی گردش دے قوانین پیش کیتے۔
76	ايزیکو فرمی	1901ء-1954ء	موجد	نیو کلیائی ریکٹر دا نقشہ بنایا۔
77	لیونہارڈ اویلر	1707ء-1783ء	سائنس دان (ریاضی دان)	بے شمار سائنسی تحاریر تے ریاضیات وچ دریافتاں
78	ژاں ژاک روسو	1712ء-1778ء	فلسفی
79	نکلولو میکیاولی	1469ء-1527ء	سیاسی فلسفی
80	تھامس رابرٹ مالتھس	1766ء-1834ء
81	جان ایف کینیڈی	1917ء-1963ء	سیاسی رہنما	امریکا د‏‏ی خلائی ترقی وچ کردار، جس د‏‏ی بدولت انسان چاند اُتے پہنچ گیا۔
82	گریگوری پنکس	1903ء-1967ء	سائنس دان (ماہر حیاتیات)	دفع حمل گولی تیار کيتی۔	سجے
83	مانی	216ء-276ء	مذہبی رہنما	مانویت دے بانی
84	لینن	1870ء-1924ء	سیاسی رہنما	روس وچ دنیا د‏‏ی پہلی اشتمالی حکومت قائم کيتی۔
85	سوئی وین تی	541ء-604ء	سیاسی و فوجی رہنما	چین نو‏‏ں متحد تے طاقت ور کيتا۔
86	واسکو ڈے گاما	1460ء-1524ء	مہم جو	یورپ تو‏ں ہندوستان دا بحری راستہ دریافت کيتا۔
87	سائرس اعظم	529-590 ق۔ م	سیاسی و فوجی رہنما	میڈیا، لیڈیا تے بابل د‏‏ی سلطنت فتح د‏‏ی تے انہاں دے سیاسی ڈھانچے نو‏‏ں بدل دتا۔
88	پطرس اعظم	1672ء -1725ء	سیاسی و فوجی رہنما	روس نو‏‏ں اک وڈی طاقت بنانے وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔
89	ماؤ زے تنگ	1893ء-1976ء	سیاسی و فوجی رہنما	چین وچ اشتراکیت د‏‏ی بنیاد اُتے حکومت قائم کيتی۔
90	فرانسس بیکن	1626-1561	فلسفی	سائنس تے ٹیکنالوجی د‏‏ی اہمیت نو‏‏ں واضح کيتا۔
91	ہنری فورڈ	1863ء-1947ء	صنعت کار	منعت سازی وچ جدت پیدا کيتی۔
92	مین سیس	289-371 ق۔ م	فلسفی	کنفیوشس مت دا فروغ
93	زرتشت	551-628 ق۔ م	مذہبی رہنما	زرتشتیت دے بانی
94	ایلزبتھ اول	1533ء-1603ء	سیاسی رہنما	برطانیہ وچ معاشی آسودہ حالی، بحری قوت و ادب دا فروغ
95	میخائل گورباچوف	1931ء-	سیاسی رہنما	روس دے زوال وچ اہ‏م کردار
96	مینز	3100 ق۔ م	سیاسی رہنما	مصر نو‏‏ں متحد کيتا تے بادشاہت د‏‏ی بنیاد رکھی۔
97	شارلیمین	742ء-814ء	سیاسی و فوجی رہنما	مغربی یورپ نو‏‏ں متحد کيتا۔
98	ہومر	800 ق۔ م	ادیب (شاعر)	ایلیڈ تے اوڈیسی دے مصنف
99	جسٹینین اول	483ء- 565ء	سیاسی رہنما	روم وچ پہلا ضابطہ قانون لاگو کيتا۔
100	مہاویر	527-599 ق۔ م	مذہبی رہنما	جین مت دے بانی

ہور ویکھو

• مائیکل ایچ ہارٹ

حوالے

سانچہ:محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی تمثیل