فرانک زاپا

زاپا د ۱۹۴۰ز کال د دسمبر په ۲۱مه نېټه د ماری لنډ په بالتېمور کې زیږېدلی دی. د هغه مور، روز ماري (چې د زېږون پر وخت یې تخلص کالیمور و) له اېټالوي ( د نیاپولیتي او سیسلي) او فرانسوي نسل څخه  رېښه درلوده؛  د هغه پلار چې نوم یې د فرانسیس ویسنټ زاپا په بڼه انګلیسي شوی و، د سیسلي د ټاپو له پارتینیکو (ښارګوټي) څخه یو مهاجر و چې له یوناني او عربي نسل څخه و.

فرانک، چې د څلورو ماشومانو په منځ کې تر ټولو مشر و، په یوه داسې اېټالوۍ-امریکایۍ کورنۍ کې رالوی شو، چېرته چې د هغه د نیکه او نیا له خوا ډیری په اېټالوي ژبه خبرې کېدې. کورنۍ یې له دې امله چې پلار یې یو کېمیا پوه او ریاضي پوه و، او د فاع په فابریکه کې یې کار کاوه، وخت ناوخته بې ځایه کېده. په ۱۹۴۰مه زېږدیزه لسیزه کې، په فلوریډا کې له یو څه وخت تېرولو وروسته، د نوموړې کورنۍ بېرته ماریلنډ ته راستنه شوه، او پلار یې هلته د ابرډین پروېنګ ګراونډ د اېډووډ د کېمیاوي جګړې وسله تون په تاسیساتو کې چې د متحده ایالاتو د اردو له خوا ورڅخه ګټه اخیستل کېده، کال پیل کړ. وسله تون ته چې د شړشمو ګاز پکې ساتل کېده، د هغوی د کور د نږدې والي له کبله د ګاز ماسکونه د د احتمالي پېښې د رامنځته کېدو په خاطر د هغه په کور کې ساتل کېدل. د ژوند کولو دغه ترتیب په زاپا باندې یو ژور اغېز کېښود، او د هغه د کار په اوږدو کې مېکروبونو ته، د مېکروبونو سره جګړې، ناروغینو او دفاعي فابریکې ته په تکراري ډول اشارې شوې دي.^[۳۶][۳۷]

د زاپا پلار به کله کله له سیمابو څخه ډک شوي لابراتواري تجهیزات د خپل کار له ځای څخه کور ته راوړل او زاپا ته به یې د لوبو لپاره ورکول. زاپا وایي چې د یو ماشوم په توګه به یې د تل لپاره له نوموړو تجهیزاتو سره لوبې کولې، ځینې وختونه به یې مایع سیماب په ځمکه اېښودل او د یو چکش په کارولو سره به یې هغه په دایروي بڼه شیندل، چې په پایله کې یې د خپل خوب د خونې ټول غولی په سیمابو پوښلی و. په ماشومتوب کې په پوځي اډو کې له زهري عنصري سیماب سره سروکار درلودل، له بلوغ څخه وروسته د پروستات د سرطان خطر زیاتوي. په زاپا کې په ۱۹۹۰ز کال کې د ۴۹ کلنۍ په عمر د پروستات د وروستۍ برخې سرطان تشخیص شو او په ۱۹۹۳ز کال کې ورڅخه ومړ.^{[۳۸][۳۹][۴۰]}

زاپا چې کله ماشوم و، زیاتره وخت به ناروغ و، چې له سابندۍ، د غوږونو د درد، او د سینوز له ستونزو سره لاس او ګرېوان و. یو ډاکتر یې د پزې په سوریو کې د رادیوم د مردکیو په ځای پر ځای کولو سره د سینوزیت ناروغۍ درملنه وکړه. په هغه وخت کې حتې د درملنې اړوندې تشعشع د لږ مقدارونو په اړه ډېر لږ معلومات موجود وو. که څه هم چې له هغه وخته څخه ادعا کېږي چې د رادیوم په واسطه د پزې درملنه له په سرطان د اخته کېدو لامل ګرځېدی شي، خو هېڅ یوې مطالعې په کافي اندازه شواهد نه دي وړاندې کړي چې دا ادعا تایید کړي.^[۴۱][۴۲]

د پزې انځورېدل او هغې ته اشارې د نوموړي په موسیقۍ او غزلو کې او همدارنګه د نوموړي د اوږدې مودې ملګري کال شنګل له خوا د جوړو شوو البومونو په مجموعو کې له ورایه ښکاري. زاپا باور درلود چې د هغه د ماشومتوب ناروغۍ ښایي د شړشمو د ګاز د اغېزو له امله وي چې د کېمیاوي جکړې له تاسیساتو څخه خپرېده، او کله چې هغه په بالتېمور کې اوسېده، روغتیایي وضعیت یې د خرابۍ خوا ته ولاړ. په ۱۹۵۲ز کال کې، د هغه کورنۍ د روغتیایي دلایلو لپاره د کالیفورنیا مونټېري ته بې ځایه شوه، چېرته چې د هغه پلار، د سمندریزو ځواکونو په فوق لېسانس پوهنتون کې مېټالورژي تدریس کوله. هغوی مخکې له دې چې په پای کې په ورڅېرمه سان دیاګو کې میېشت شي، ډېر ژر کلایرمونټ او بیا ال کاجون (El Cajon) ته کډه شول.^{[۴۳][۴۴][۴۵]}

د موسیقۍ لومړني علایق

زاپا له خپلې لومړنۍ ډلې سره د سان دیاګو په مېشن بې لېسه کې د ډولچي په توګه یو ځای شو. تقریباً په عین وخت کې یې والدینو یو فونوګراف ورته واخیست، کوم چې هغه د دې جوګه کړ تر څو په موسیقۍ کې خپلو علایقو ته وده ورکړي، او د خپلو ریکارډونو مجموعې یې پیل کړې. د راک په اړه د لنډ لارښود (۲۰۰۳ز کال) له مخې، "زاپا له ۱۳ تر ۱۹ کلنۍ پورې، په پرله پسې ډول د تور R&B (جاني ګیتار واټسون، ګیتارسلیم، ډوو ووپ (چینلونو، وېلوېټونو)، د ایګور ستراوینسکي او انتون ویبېرن، او د اېدګار وارېز د نا موزونو آوازونو مجذوب شو. "^[۴۶]

R&B انتخابونه د زاپا لپاره لومړنۍ پېرنې وې، چې ورسره یې یو لوی کولېکسیون جوړ کړ، کوم یې چې د خپل پاتې ژوند لپاره وساته، هغه له اوازونو سره د هغوی د ځانګړتیاوو له امله علاقه درلوده، په ځانګړې بڼه یې د ډولونو او نورو هغو وسیلو سره چې وهل کېږي، مینه لرله. هغه چې کله دوولس کلن و، یو تاري ډول یې تر لاسه کړ او د ډنګولو (وهلو) اړوند ارکسترایي سازونو د اساساتو زده کړه یې پیل کړه.^[۴۷]