Цент
Цент (лат. centum — сүүс) — 55 араас дойду сүрүн валюталарыттан сүүс гыммыт биир сыаналаах харчыта.
Тыл үөскээһинэ
«Цент» диэн тыл латыын тылыттан centum («сүүс») үөскээбит. Сорох сирдэргэ баар аата: сен, сенити, сенте, сенти, син о. д. а. Сомалига бытархай харчы үс официальнай ааттаах: ааҥл тылынан — цент, итальянскай тылынан — чентезимо, араб уонна сомали тылларынан — сенти.
С диэн кылгатыллар (сорох дойдуларга ааҥл. cent), ct (холобур, Литваҕа лит. centas) эбэтэр s (холобур, Эстонияҕа эст. sent). Үгүс, цент манньыатынан туһанар дойдуларга, цент бэлиэтээһинигэр ¢ тутталлар, онтон Тайвань уонна Гонконг дойдуларга — иероглифтар (分 уонна 仙).
Еврозона манньыата «евроцент» диэн ааттаах. Олоҕурбут ааттаах харчылаах биир эрэ дойду баар — Греция. Бу дойдуга, греческэй драхма эргиирин кэминээҕи курдук, үөскээбит харчы кээмэйин официальнай аата лепта (гир. Λεπτόν → был.-гириэк. λεπτος, туруору тылбааһа нууч. без кожуры диэн, ол аата «кыра», «чараас»).
Гонконг уонна Макао дойдулар сүрүн валюталарын сүүс гыммыт биирэ 仙 иероглифынан бэлиэтэнэр, бу иероглиф «син» (ааҥл. sin) диэн ааҕыллар — ааҥл «цент» тылыттан киирбит.
Америка Холбоһуктаах Штаттарыгар уонна Канадаҕа биир цент сыаналаах манньыаты үксүн пенни диэн ааттыыллар (ааҥл пеннитыгар маарыннатан).
Латыын centum («сүүс») тылыттан хас да дойду бытархай харчыта ааттанар:
Цент харчыттан турар билиҥҥи валюталар
| Бытарытар харчы | Валюта | Дойду | Холобур |
|---|---|---|---|
| Аво (цент) (ааҥл. уонна порт. avo, sin; кыт. 仙) | Патака |  Макао | |
| Евроцент | Евро |  Евросоюз | |
| Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent) | Гульден |  Нидерландские Антильские острова |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Австралия доллара |  Австралия | |
| Цент (ааҥл. cent) | Багамскай доллар |  Bahamas |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Барбадос доллара |  Барбадос | |
| Цент (ааҥл. cent) | Белиз доллара |  Белиз |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар | ě Британия Виргин арыылара | |
| Цент (сен) (ааҥл. cent, sen) | Бруней доллара |  Бруней | |
| Цент (ааҥл. cent) | Гайанскай доллар |  Гайана | |
| Цент (син) (ааҥл. cent; кыт. 仙; пиньинь sin) | Гонконг доллара |  Гонконг |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Кайман Арыыларын доллара |  Кайман арыылара | |
| Цент (ааҥл. уонна фр. cent) | Канада доллара |  Канаада | |
| Цент (ааҥл. cent) | Австралия доллара |  Кирибати | |
| Цент (ааҥл. cent) | Австралия доллара |  Кокосовые острова | |
| Цент (ааҥл. cent) | Кук Арыыларын доллара |  Кук Арыылара | |
| Цент (ааҥл. cent) | Либерия доллара |  Либерия | |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар |  Микронезия | |
| Цент (ааҥл. уонна ниэм. cent) | Намибия доллара |  Намибия |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар |  Науру | |
| Цент (ааҥл. cent) | Ниуэ доллара |  Ниуэ | |
| Цент (ааҥл. cent) | Саҥа Зеландия доллара |  Саҥа Зеландия | |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар |  Палау | |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар |  Северные Марианские острова | |
| Цент (сен) (ааҥл. cent, sen) | Сингапур доллара |  Сингапур | |
| Цент (ааҥл. cent) | Соломон Арыыларын доллара |  Соломон Арыылара | |
| Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent) | Суринам доллара |  Суринам |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар |  АХШ |  |
| Цент (фынь, фын, фэн, фэнь) (ааҥл. cent; кыт. 分; пиньинь fen) | Саҥа Тайвань доллара |  Тайвань | |
| Цент (ааҥл. cent) | Тринидад уонна Тобаго доллара |  Тринидад уонна Тобаго | |
| Цент (ааҥл. cent) | Тувалу доллара |  Тувалу | |
| Цент (ааҥл. cent) | Фиджи доллара |  Фиджи | |
| Цент (ааҥл. cent) | Ямайка доллара |  Ямайка | |
| Цент (ааҥл. cent) | Доллар | Илиҥҥи-карибскай дойдулар (OECS)[1] | |
| Цент (ааҥл. cent) | Леоне |  Сьерра Леоне |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Лилангени |  Эсватини |  |
| Цент (ааҥл. cent; лит. centas) | Лит |  Литва | Билэ:1 centas (1991).jpg |
| Цент (сенте, мн. лисенте) (ааҥл. cent; сесото sente, мн. lisente) | Лоти |  Лесото | |
| Цент (ааҥл. cent; араб. سنت) | Накфа |  Эритрея | |
| Цент (сенити) (ааҥл. cent; тонг. senti) | Паанга |  Тонга |   |
| Цент (сен) (ааҥл. cent, sen; кхмер. សេន) | Риель |  Камбодьа | |
| Цент (сен) (ааҥл. cent, sen) | Ринггит |  Малайзия |  |
| Цент (сен) (ааҥл. cent, sen) | Индонезия рупията |  Индонезия | |
| Цент (ааҥл. cent) | Маврикий рупията |  Маврикий |  |
| Цент (ааҥл. уонна фр. cent) | Сейшель рупията |  Сейшельские Острова |  |
| Цент (ааҥл. cent) | Ланкийскай рупия |  Шри-Ланка |  |
| Цент (сенте) (ааҥл. cent; сесото sente) | Рэнд |  Соҕуруу Африка | |
| Цент (сене) (ааҥл. cent, sene) | Тала |  Самоа | |
| Цент (ааҥл. уонна нидерл. cent) | Арубанскай флорин |  Аруба | |
| Цент (сенти) (ааҥл. cent; суахили senti) | Кения шиллинга |  Кения | |
| Цент (чентезимо, сенти) (ааҥл. cent; ит. centesimo; сом. senti; араб. سنت)[2] | Сомали шиллинга |  Сомали |  |
| Цент (ааҥл. cent; сом. senti; араб. سنت) | Сомалиленд шиллинга |  Сомалиленд | |
| Цент (сенти) (ааҥл. cent; суахили senti) | Танзания шиллинга |  Танзания | |
| Цент (ааҥл. cent) | Уганда шиллинга |  Уганда |  |
Цент бэлиэтэ
Цент бэлиэтэ (ааҥл. cent) — латыын c бичигэ, туруору эбэтэр диагоналлыы туора сотуллубуттаах (¢). Бэлиэ көрүҥнэрэ — c бичик алын өттүн быһа охсор штрихтаах эбэтэр онто суох. Бу бэлиэ бытархай цент эбэтэр сентаво харчылар баар үгүс дойдуларга туһаныллар. Холобур, Кубаҕа уонна Мексикаҕа. Быраабыла быһыытынан, доллар бэлиэтиттэн уратыта диэн, бэлиэ харчы суумматын иннигэр буолбакка, кэннигэр туруоруллар.
