Search

1752

godina
Ovo je članak o godini 1752.

Godina 1752 (MDCCLII) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.

Milenijum:2. milenijum
Vjekovi:17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1720-e  1730-e  1740-e  – 1750-e –  1760-e  1770-e  1780-e
Godine:1749 1750 1751 – 1752 – 1753 1754 1755
Benjamin Franklin hvata elektricitet iz zraka, slika Benjamina Westa iz 1819.
1752. po kalendarima
Gregorijanski1752. (MDCCLII)
Ab urbe condita2505.
Islamski1165–1166.
Iranski1130–1131.
Hebrejski5512–5513.
Bizantski7260–7261.
Koptski1468–1469.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat1807–1808.
• Shaka Samvat1674–1675.
• Kali Yuga4853–4854.
Kineski
• Kontinualno4388–4389.
• 60 godinaYang Voda Majmun
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar11752.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

Ukrajina 1727-1768, označeni Nova Srbija i Slavenosrbija
  • 11. 1. - Jovan Horvat dobija ruski čin general-majora i nalog da pristupi organizovanju Nove Serbije, u centralnom delu dan. Ukrajine, a prema ranijem predlogu o ustrojstvu srpskih naselja u Rusiji[1] (postoji do 1764). Glavna uprava je u Novomirgorodu, u dan. ukrajinskoj Kirovogradskoj oblasti, Nova Serbija se prostire 200 km, od Dnjepra do Sinjuhe,[2] sa 40 sela utvrđenih šančevima[3]
  • 20. 1. - Rođendan kralja Napulja i Sicilije Karla: postavlja kamen temeljac kraljevskog dvorca u Caserti.
  • 28. 1. - Afera oko Generalne bolnice u Parizu: kralj Luj XV naređuje Velikom veću da promeni administraciju bolnice bez odobrenja Pariskog parlamenta, koji je tri godine odbijao da se izjasni - prvi neposluh protiv kralja.
Prva strana drugog toma Enciklopedije
  • 7. 2. - Na traženje jezuita, francusko Državno veće zabranjuje prodaju, kupovinu i posedovanje do sada objavljena dva toma "Enciklopedije", jer smatra da ruše kraljevski autoritet i promovišu ireligioznost - izdavanje se nastavlja u novembru 1753, uz pomoć naklonjenog cenzora de Malesherbesa.
  • 12. 2. - U Austriji osnovana Komisija za čednost (Keuschheitskommission).
    • Temeswarer Wasserschub: u Banat će iz Austrije biti deportovani nemoralni i asocijalni elementi - 3.130 osoba 1752-68, a prvi transport je bio još 1744.[4]
  • 23. 2. - Nicolas-Louis de Lacaille osmatra sa Rta Dobre Nade: otkrio je telo kasnije označeno kao Messier 83, ili Južna Vetrenjača, prečkastu spiralnu galaksiju.
  • 29. 2. - Alaungpaya se proglasio za kralja u Gornjoj Burmi (do 1760), što je početak dinastije Konbaung (do 1885), koja zamenjuje Toungoo (Taungu). Prvo mora odoleti opsadi južne dinastije Hanthawaddy, što uspešno čini i okuplja sve veće snage.
Francesco Loredan
  • 6. 3. - Ahmed-šah Durani zauzima Lahore u mogulskom Pendžabu nakon opsade - ubija 900 Sika u tvrđavi, zadržava guvernera i potpisuje ugovor kojim dobija i Multan, a što mogulski car potvrđuje.
  • 7. 3. - Umro je mletački dužd Pietro Grimani, za naslednika će biti izabran Francesco Loredan (do 1762). Duždevi u ovo vreme nemaju mnogo moći, Loredan je pasivan u sporu konzervativaca, koji imaju prevlast, i reformatora.
  • 14. 3. - Kraljevina Rjukju: umro je vladar Shō Kei, nasleđuje ga sin Shō Boku (do 1794).
  • mart - Voltaire napušta Prusku, sporo se kreće prema Franuskoj; u junu je bio pritvoren u Frankfurtu od strane Fridrihovih agenata.

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 3. 4. - Afganistanski vladar Ahmad Shah Durrani pripaja i Kašmir vlastitoj državi.
  • 10. 4. - Drugi karnatski rat: franko-indijske snage prekidaju nakon devet meseci opsadu Trichinopolyja.
  • 12. 4. - Prosvetiteljstvo u Španiji: osnovana Real Academia de Bellas Artes de San Fernando.
  • 19. 4. - Portugalski Mozambik postaje generalna kapetanija, direktno pod portugalskom vlašću, umesto pod okriljem Portugalske Indije.
  • proleće - U Kijevu se nalazi oko 1.000 doseljenih Srba, koji su došli za Jovanom Horvatom.
  • proleće - Crnogorski vladika Vasilije krenuo u posetu Rusiji (vraća se 1754).[5]
  • 4. 5.[6] - Nepopularni dabrobosanski mitropolit Gavrilo Mihić (Mihailović) zbačen preko turskog suda. Crkvena opština i narod će izabrati arhimandrita Pive Pajsija Lazarevića za novog mitropolita (hirotonisan 27. 6./8. 7., do 1759), sklopio je ugovor sa sarajevskom opštinom o svojim obavezama.[7][8]
  • 23. 5. - 6. 6. - U tri velika požara izgorele dve trećine Moskve.
  • 13. 6. - Ugovor iz Logstowna između indijanskih plemena i predstavnika kolonije Virdžinije i kompanije Ohajo: potvrđen je ugovor iz 1744. kojim je Virdžinija dobila zemlju jugoistočno od reke Ohajo; dozvoljena je gradnja britanske tvrđave na ušću Monongahele, na mestu današnjeg Pittsburgha.
  • 15. 6. - Američki naučnik Benjamin Franklin izvodi znameniti eksperiment sa zmajem tokom grmljavinske oluje (objavljeno u oktobru).
  • 21. 6. - Franko-indijanske snage uništile Pickawillany, selo Miami Indijanaca i britansku trgovačku postaju u dolini Ohaja.
  • sredinom god. - U dijelu Hrvatske uveden "vrapčji porez" za očuvanje usjeva, do 1754. zamjenjen podavanjem u novcu (novčić od ptičje glave, 300 novčića za cijeli dim).[9][10]

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

  • 1. 7. - Ćosa Bahir Mustafa-paša je imenovan za novog velikog vezira (do 1755).
  • 21. 7. - Kazneni patent (Pönal Patent) zabranjuje vrbovanje u Temišvarskom banatu[11] (vrbuju se Srbi, nezadovoljni ukmećivanjem, za odlazak u Rusiju).
  • 27. 7. - Marija Terezija izdaje preko ugarske dvorske kancelarije dekret kojim se zabranjuje ometanje Srba u ispovedanju njihove veroispovesti, nametanje unije i isključivanje iz uprave u gradskim magistratima.[12]
  • leto - Na reci Išim osnovana tvrđava Svetog Petra - današnji Petropavlovsk na severu Kazahstana. Rusi grade liniju fortifikacija od Omska na Irtišu do reke Tobol.
  • 1. 8. - Querelle des Bouffons: u Parizu izvedena Pergolesijeva opera-intermeco "Služavka gospodarica" - dolazi do dvogodišnjeg spora, zvanog "prepirka komičara", o prednostima francuske i italijanske opere. Pisci povezani sa Enciklopedijom, poput Rusoa, podržavaju italijansku Operu buffa i kritikuju francusku tragédie lyrique, koju zastupa Jean-Philippe Rameau.
  • avgust - Zvono slobode, Liberty Bell, stiže Filadelfiju nakon što je izliveno u Londonu - napuklo je već pri prvoj probi, biće povezano sa proglašenjem nezavisnosti 1776.
  • 14. 9. - Velika Britanija sa kolonijama implicitno prihvatila gregorijanski kalendar (posle 2. 9. došao 14. 9. - izostavljeno 11 dana). Takođe, ova godina je u Britaniji zvanično počela 1. januara umesto 25. marta.
  • septembar - Potpukovnik pomoriške milicije Jovan Šević napustio Ugarsku sa oko 800 iseljenika. Ubrzo u Rusiju stiže i pukovnik Rajko Preradović, komandant Slavonskog husarskog puka (nakon što je proveo pet meseci u zatvoru, jer vlasti žele sprečiti seobu).[13] Šević i Preradović ne prihvataju da se nasele na Horvatovom terenu, dogodine dobijaju Slavjanoserbiju, na istoku dan. Ukrajine.[14]
  • septembar - Crnogorski vladika Vasilije stigao u Petrograd, u Rusiji ostaje do 1754.[15] Ove godine je u Crnoj Gori ponovo na dnevnom redu bilo iseljavanje u Kraljevinu Dviju Sicilija, čemu se Vasilije protivio, iselilo se ipak 25 lica.[16]
  • 21. 9. - U S. Peterburgu je austrijskom poslaniku predata promemorija kojom se traži da se ne proganjaju ruski emisari među Srbima.
  • sept., krajem - Mehmed-paša Kukavica je postavljen za bosanskog pašu i specijalnog sultanovog izaslanika, osamnaest baša je udavljeno u Travniku[17] (1752-56 i 1757-60) - izgradio je preko 80 raznih objekata u ejaletu.[18]

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • 2. 10. - Mitropolit Nenadović objavljuje kazneni patent iz jula, poziva narod na ostanak.[19] Naporima vlasti i crkve, iseljenički talas u Rusiju je znatno oslabio do polovine sledeće godine.[20]
  • 6. 10. - Posle smrti Atanasija II, za novog pećkog patrijarha je postavljen raniji mitropolit dabrobosanski Gavrilo, ali umire već u novembru - naslediće ga niški mitropolit, Gavrilo III (do 1758).
"Plava odaliska", moguće Marie-Louise O'Murphy, stanovnica Parc-aux-cerfs 1753-55
  • 12. 10. - Madame de Pompadour je proizvedena u vojvotkinju - više nije kraljeva ljubavnica, ali ostaje prijateljica i pomoć. Moguće kraljeve konkubine su smeštene u zdanju u Parc-aux-cerfs.
  • 18. 10. - Na dvoru u Fontainebleauu izvedena Rousseauova opera "Seoski gatar" - postaje vrlo popularna, donosi mu slavu i novac.
  • jesen - Crnjanski u trećoj knjizi "Seoba" pominje dolazak Srba u Rusiju i da su Isakoviči stigli u Kijev krajem 1752.[21][22]
  • decembar ili januar - Džungarski kan Lama Dordži je stradao u sukobu sa Davačijem, koji postaje poslednji kan, do 1755.

Kroz godinu

Ostaci džamije Mehmed-paše Kukavice u Foči
  • Visina poreza po dimu povećana u Hrvatskoj sa 30 na 34 forinte.[23]
  • Hrvatsko primorje podređeno Dvorskoj trgovačkoj direkciji.[24]
  • Banatsko trgovačko društvo sklopilo ugovor sa Banatskom i Ilirskom dvorskom deputacijom.[25]
  • Porta je proglasila ajanima, zemaljskim prvacima, najuglednije spahije u beogradskom pašaluku i poverila im ubiranje poreza - uskoro se ispostavlja (1754) da je od 290 hiljada groša narodnog duga 200 hiljada "običan zulum", zbog čega je dosta raje pobeglo u Austriju.[26] Porta je takođe odobrila spahijama da mogu stanovati i u selima a ne samo Beogradu, kako bi štitili raju od nasilnika.[27]
  • Andrija Kačić Miošić: Elementa peripathetica.
  • Tobias Mayer predstavio Mjesečeve tablice na Göttingenskom univerzitetu, ove godine je izmislio i refleksioni krug.
  • U literaturi se prvi put javlja naziv mazurke.
  • Osnovan zoološki vrt u Beču, privatna careva menažerija u Schönbrunnu, otvoren za javnost 1778.
  • Dovršeno ujedinjenje Gornjeg i Donjeg grada Križevaca.
  • Beljsko vlastelinstvo osnovalo Petlovac u Baranji.
  • Osnovan Portsmouth, Virginia.
  • Prva filosofska disertacija u Srba: Jovan Stefanov Balević iz Bratonožića je odbranio u Haleu.[28]
  • Prema istoriji vladike Vasilija, Dubrovčani su predali nekog Crnogorca Turcima u Trebinju, ali je oslobođen nakon što su Crnogorci uhvatili jednog dubrovačkog plemića.[29]
  • Petar Budmani imenovan za stonskog biskupa (do 1764).[30]
  • Fridrih Veliki piše politički testament: kralj bi trebao postići ravnotežu između interesa seljaka i plemića (teško, jer se oslanja na plemiće); ne bi trebalo započinjati ratove sa Rusijom.
  • U Engleskoj je, slabo aktivna, Kraljevska afrička kompanija zamenjena Afričkom kompanijom trgovaca - postoji do 1821, bavi se trgovinom robovima na zapadnoafričkoj obali.
  • U Kijevu je završen Marijinski dvorac, danas zvanična rezidencija predsednika Ukrajine.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1752.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1752.

Reference

Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)
Izvor: https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=sh&q=1752&oldid=41379637
🔥 Top keywords: Manjinska vladaGlavna stranicaLuka ModrićInstagramReal Madrid CFNikola TeslaHrvatska demokratska zajednicaSrbijaIzraelPosebno:TražiStrofaMomčilo Bajagić BajagaRepublika SrpskaMihajlo PupinHrvatski saborBeogradIranVještačka inteligencijaPravdaTemperaturaOvan (znak)Carles PuigdemontDrugi svjetski ratMateo KovačićNovi SadAr (jedinica)KosovoKurirBoris JokićCrna GoraPopis gradova u Bosni i HercegoviniAleksandra PrijovićPodgoricaFacebookFudbalHijerarhija Pravoslavne crkveMost nezavisnih listaVaga (znak)Vrnjačka Banja