Pedesetnički kalendar
Pedesetnički kalendar ili Pentekontadni kalendar je jedinstveni poljoprivredni kalendarski sistem, za koji se misli da je Amoritskog porekla, u kome je godina podeljena u sedam perioda od po pedeset dana, sa godišnjom dopunom od petnaest ili šesnaest dana. Otkrili su ga i rekonstruisali Hildegaard i Julius Lewy tokom 1940-tih. Upotreba kalendara seže unazad bar do 3. milenija pne. u zapadnoj Mesopotamiji i okolnim područjima. Korišćen je sve do modernog doba, njegovi oblici su pronađeni u nestorijanizmu i među felasima u savremenoj Palestini.[1]
Pregled
Pedesetnički kalendar je na akadskom bio poznat kao hamšâtum[2] a period od petnaest dana na kraju godine Vaviloncima je bio poznat kao shappatum.[3] Religijski nalog da se "poštuje sabat" po nekim mišljenjima potiče od naloga da se proslavi shappatum, period žetve na kraju svake godine po pentekontadskom kalendarskom sistemu.[3]
Svaki 50-dnevni period je obuhvatao sedam sedmica sa sedam sabata, sa dodatnim pedesetim danom,[4] poznatim kao atzeret.[5]
Ovaj kalendar su dosta koristili razna kananitska plemena u Palestini, a misli se da su ga koristili i Izraeliti, dok u vreme kralja Solomona nije zvanično prihvaćen novi tip solarnog kalendara.[6]
Liturgijski kalendar Esena u Kumranu bio je pedesetnički kalendar, označen festivalima poslednjeg dana svakog 50-dnevnog perioda, npr. Proslava Novog vina, Proslava ulja i Proslava Nove pšenice itd.[7]
Filon je izričito povezao "vrline bez premca" pentekontadskog kalendara sa Pitagorinom teoremom, dalje opisujući broj pedeset kao "savršeni izraz pravouglog trougla, vrhovni princip stvaranja u svetu i 'najsvetiji' od brojeva".[8]
Tawfiq Canaan (1882-1964) je opisao upotrebu takvog kalendara među Palestincima u južnoj Palestini, a takođe i njegov savremenik Gustaf Dalman koji je pisao o običajima muslimanskih poljoprivrednika koji su koristili hrišćanske oznake za pedeseti dan, "što je, opet, prekrivalo daleko starije poljoprivredne prakse: čuvanje grožđa, muljanje grožđa, setvu, itd.".[9]
Julius Morgenstern je tvrdio da kalendar Jubileja ima staro poreklo kao donekle modifikovani ostatak pentekontadskog kalendara.[10]
Povezano
- Četvrtak mrtvih