Uria (gjendje shëndetësore)
Uria është një mungesë e rëndë në marrjen e energjisë kalorike, nën nivelin e nevojshëm për të mbajtur jetën e një organizmi. Është forma më ekstreme e kequshqyerjes. Tek njerëzit, uria e zgjatur mund të shkaktojë dëmtim[1] të përhershëm të organeve dhe përfundimisht vdekje. Termi inanition[2] i referohet simptomave dhe efekteve të urisë. Uria mund të përdoret gjithashtu si një mjet torture ose ekzekutimi.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), uria është kërcënimi i vetëm më i rëndë për shëndetin publik në botë.[3][4] OBSH gjithashtu thekson se kequshqyerja është deri tani kontribuuesi më i madh në vdekshmërinë e fëmijëve, i pranishëm në gjysmën e të gjitha rasteve.[5] Nënushqyerja është një faktor kontribues në vdekjen e 3.1 milionë fëmijëve nën pesë vjeç çdo vit.[6] Shifrat për urinë aktuale janë të vështira për t'u arritur, por sipas Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë, gjendja më pak e rëndë e kequshqyerjes prek aktualisht rreth 842 milionë njerëz, ose rreth një në tetë (12.5%) njerëz në popullsinë botërore.[7]
Stomaku i fryrë përfaqëson një formë të kequshqyerjes të quajtur kwashiorkor. Patogjeneza e saktë e kwashiorkor nuk është e qartë, pasi fillimisht u mendua se lidhej me dieta të pasura me karbohidrate (p.sh. misër) por të ulëta në proteina. Ndërsa shumë pacientë kanë albumin të ulët, kjo mendohet të jetë pasojë e gjendjes. Janë sugjeruar[8] shkaqe të mundshme si helmimi me aflatoksinë, stresi oksidativ, disrregullimi i imunitetit dhe ndryshimi i mikrobiotës së zorrëve. Trajtimi mund të ndihmojë në zbutjen e simptomave të tilla si humbja e peshës në foto dhe humbja e muskujve, megjithatë parandalimi është i një rëndësie të madhe.[9]
Pa ushqim, njerëzit zakonisht vdesin në rreth 2 muaj.[10] Kishte një rast befasues kur dikush mbijetoi 382 ditë.[11] Njerëzit e dobët zakonisht mund të mbijetojnë me një humbje deri në 18% të masës së tyre trupore. Njerëzit obezë mund të tolerojnë më shumë, ndoshta mbi 20%. Femrat mbijetojnë më gjatë se meshkujt.[12][13]