Organizata Botërore e Shëndetësisë

Organizata Botërore e Shëndetësisë - OBSH (anglisht: World Health Organization) është një agjenci e specializuar e Kombeve të Bashkuara përgjegjëse për shëndetin publik ndërkombëtar. ^[1] OBSH është pjesë e Grupit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim të Qëndrueshëm. Kushtetuta e OBSH-së, e cila përcakton strukturën dhe parimet drejtuese të organizatës, përcakton objektivin e saj kryesor e që është sigurimi i "arritjes nga të gjithë popujt e nivelit më të lartë të shëndetit të mundshëm". ^[2] Ajo ka selinë në Gjenevë, Zvicër, me gjashtë zyra gjysmë-autonome rajonale dhe 150 zyra fushore në të gjithë botën.

Në këtë organizatë janë 194 shtete anëtare. Shqipëria është anëtare e kësaj organizate që prej 26 majit të vitit 1947.

OBSH është themeluar më 7 Prill 1948, datë kjo e cila përkujtohet si Dita Botërore e Shëndetësisë. ^[3] Takimi i parë i Asamblesë Botërore të Shëndetit (WHA), organi drejtues i organizatës, është mbajtur më 24 korrik 1948. OBSH përfshiu personelin dhe detyrat e Organizatës së Shëndetit të Lidhjes së Kombeve dhe Zyrës Ndërkombëtare të Higjienës Publike (frëngjisht: Office International d'Hygiène Publique), përfshirë Klasifikimin Ndërkombëtar të Sëmundjeve. ^[4] Puna e saj filloi me seriozitet në vitin 1951 pas një infusioni të konsiderueshëm të burimeve financiare dhe teknike. ^[5]

Mandati i gjerë i OBSH-së përfshin avokimin për kujdesin shëndetësor universal, monitorimin e rreziqeve të shëndetit publik, koordinimin e përgjigjeve ndaj emergjencave shëndetësore dhe promovimin e shëndetit dhe mirëqenies së njeriut. ^[6] Ajo siguron asistencë teknike për vendet, vendos standarde dhe udhëzime ndërkombëtare shëndetësore dhe mbledh të dhëna për çështje globale të shëndetit përmes Anketës Botërore të Shëndetit. Publikimi i saj i Raportit Botëror të Shëndetit, ofron vlerësime ekspertësh të temave globale të shëndetit dhe statistikave shëndetësore për të gjitha kombet. ^[7] OBSH gjithashtu shërben si një forum për samite dhe diskutime mbi çështje shëndetësore. ^[8]

OBSH ka luajtur një rol udhëheqës në disa arritje të shëndetit publik, më së shumti në çrrënjosjen e epidemisë së lisë, përhapjen e poliomielitit dhe zhvillimin e një vaksine për Ebolan. Prioritetet e saj aktuale përfshijnë sëmundjet ngjitëse, veçanërisht HIV / AIDS, Ebola, malarja dhe tuberkulozi ; sëmundje jo ngjitëse si sëmundja e zemrës dhe kanceri; ushqimi i shëndetshëm dhe siguria ushqimore ; shëndeti në punë ; dhe abuzimi me substancat.

Asambleja Botërore e Shëndetit, e përbërë nga përfaqësues nga të gjitha 194 vendet anëtare, shërben si organi më i lartë vendimmarrës i agjencisë. Ajo zgjedh dhe këshillon një Bord Ekzekutiv të përbërë nga 34 specialistë të shëndetësisë. Asambleja e saj mblidhet çdo vit dhe është përgjegjëse për zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm, përcaktimin e qëllimeve dhe përparësive, dhe miratimin e buxhetit dhe aktiviteteve të OBSH-së. Drejtori i Përgjithshëm aktual është Tedros Adhanom, ish Ministri i Shëndetësisë dhe Ministri i Jashtëm i Etiopisë, i cili filloi mandatin e tij pesë-vjeçar në 1 korrik 2017. ^[9]

OBSH mbështetet në kontributet e vlerësuara dhe vullnetare nga shtetet anëtare dhe donatorët privatë për financim. Që nga viti 2018, ai ka një buxhet mbi 4,2 miliardë dollarë, shumica e të cilave vijnë nga kontributet vullnetare nga vendet anëtare. ^[10]