Роберт Бойл
Ро́берт Бойл (англ. Robert Boyle; 25 январ 1627[1][2][3][…], Дижи Лисмор[d], Вилояти Уотерфорд[4][5] — 31 декабр 1691[3], Лондон[6]) — физикдон ва кимиёдони инглис.
англ. Robert Boyle | |
Таърихи таваллуд | 25 январ 1627[1][2][3][…] |
Зодгоҳ | |
Таърихи даргузашт | 31 декабр 1691[3] (64 сол) |
Маҳалли даргузашт | |
Фазои илмӣ | физикдон, шимидон[d] ва фалсафа |
Ҷойҳои кор | |
Алма-матер | |
Шогирдон | Robert Hooke[d][7] |
Ҷоизаҳо | |
Парвандаҳо дар Викианбор |
Зиндагинома
Маълумоти ибтидоиро дар хона гирифтааст. Дар синни 12-солагӣ барои идомаи таҳсил ба шаҳри Женева фиристода шуда, сипас, дар вақти саёҳат ба Итолиё ва Фаронса маълумоташро мукаммал кардааст. Баъди бозгашт ба Ирландия аз соли 1654 дар Оксфорд маскун мешавад ва ба омӯзиши физика ва кимиё машғул мегардад. Ӯ дар таъсиси Ҷамъияти илмҳо, ки соли 1668 ба Лондон кӯчонда шуд ва баъдтар бо номи «Ҷамъияти шоҳии Лондон» маъмул гардид, ширкат кардааст. Фаъолияти илмии Роберт Бойл ба асоснок кардани методи таҷрибавӣ дар соҳаҳои физика ва кимиё бахшида шудааст. Дар натиҷаи таҳқиқот Роберт Бойл соли 1660 қонуни тағйирёбии ҳаҷми ҳаво аз тағйирёбии фишорро, ки бо номи қонуни Бойл-Мариотт машҳур аст, кашф кард. Мувофиқи он чандирияти газ ба ҳаҷми ишғолкардааш мутаносиб аст. Дар соҳаи магнетизм, физикаи молекулавӣ, оптика ва электрик, физикаи назариявӣ ва аэростатика таҳқиқот анҷом додааст. Роберт Бойл барометр ва асбоби махсусе сохт, ки тимсоли вакуумметр аст. Зичии моддаҳоро омӯхт, хосияти фосфор (зичӣ, бӯй, вазни хос, шуоъафканӣ ва ғ.)-ро пешгӯӣ кард. Бо ибораи Фридрих Энгелс «Бойл кимиёро илм кард».
Нигаред низ
- Қонуни Бойл-Мариотт
Эзоҳ
Адабиёт
- Бойл Роберт // Боз — Вичкут. — Д. : СИЭМТ, 2014. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 3). — ISBN 978-99947-33-46-0.