ตัวอ่อน

ตัวอ่อน (อังกฤษ: larva) เป็นระยะที่ยังเจริญไม่เต็มวัยระยะหนึ่งของสัตว์ ซึ่งต้องผ่านกระบวนการเมตามอร์โฟซิสก่อนเป็นตัวเต็มวัย สัตว์ที่มีพัฒนาการแบบอ้อม (indirect development) เช่น แมลง สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ หรือไนดาเรียนมักมีระยะตัวอ่อนอยู่ในวงจรชีวิตด้วย

ลักษณะของตัวอ่อนมักจะต่างจากตัวเต็มวัยมาก (ดังเช่นหนอนผีเสื้อกับผีเสื้อ) อีกทั้งมีโครงสร้างและอวัยวะที่ต่างออกไป ซึ่งไม่ปรากฏในตัวเต็มวัย อาหารการกินก็อาจต่างกันด้วย

ตัวอ่อนมักมีการปรับเปลี่ยนเพื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ต่างจากของตัวเต็มวัย ตัวอ่อนบางชนิดเช่นลูกอ๊อดอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำแทบจะตลอด แต่สามารถอาศัยอยู่นอกแหล่งน้ำได้เมื่อเจริญเป็นกบตัวเต็มวัย ตัวอ่อนจะได้รับที่หลบภัยจากผู้ล่าและลดการแข่งขันแย่งทรัพยากรกับประชากรตัวเต็มวัย จากการที่อาศัยในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน^[1][2]

สัตว์ในระยะตัวอ่อนจะกินอาหารเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนผ่านไปสู่ตัวเต็มวัย สิ่งมีชีวิตบางชนิดเช่นโพลีคีตและเพรียงมีตัวเต็มวัยที่ไม่สามารถเคลื่อนที่แต่มีตัวอ่อนที่เคลื่อนที่ได้ และใช้ระยะตัวอ่อนเพื่อแพร่กระจายตัว

ตัวอ่อนบางชนิดต้องอาศัยตัวเต็มวัยคอยป้อนอาหารให้ แมลงพวก Hymenoptera ที่มีกลุ่มสังคมแท้หลายชนิดมีตัวอ่อนที่ตัวเมียวรรณะคนงาน (worker) คอยป้อนอาหารให้ ต่อกระดาษ (Ropalidia marginata) ตัวผู้สามารถทำหน้าที่ป้อนอาหารตัวอ่อนได้แต่ประสิทธิภาพด้อยกว่า โดยใช้เวลามากกว่าในการให้อาหารแต่ตัวอ่อนกลับได้อาหารปริมาณน้อยกว่า^[3]