ระบบเผด็จการโดยเสียงข้างมาก

ระบบเผด็จการโดยเสียงข้างมาก (อังกฤษ: tyranny of the majority) เป็นคำใช้อภิปรายระบอบประชาธิปไตยและการถือเสียงข้างมากเป็นเกณฑ์ โดยบรรยายถึงกรณีที่การตัดสินใจของเสียงข้างมากยึดผลประโยชน์ของตนเหนือผลประโยชน์ของปัจเจกบุคคลหรือกลุ่มเสียงข้างน้อยมากจนกลายเป็นการบีบบังคับ (oppression) เปรียบได้กับทรราชย์หรือระบบใช้อำนาจเด็ดขาด ทั้งนี้ จอห์น สจวต มิลเป็นผู้เขียนในหนังสือ ว่าด้วยเสรีภาพ (ค.ศ. 1859)^[1]

กรณีที่เกิดระบบเผด็จการโดยเสียงข้างมากนั้นเกิดขึ้นในเงื่อนไขที่มีการบิดเบือนประชาธิปไตยกรณีเฉพาะ เช่น

• มีการรวบอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางมากเกิน: คือเมื่ออำนาจรวมศูนย์วินิจฉัยสั่งการอย่างใดอย่างหนึ่งในเรื่องที่ควรเป็นของท้องถิ่น อันเป็นการทำลายการผูกมัดต่อหลักการเสริมอำนาจปกครองของสหพันธรัฐ^[2]
• การละทิ้งเหตุผล: เมื่อการวินิจฉัยสั่งการอย่างใดอย่างหนึ่งอาศัยเพียงจำนวนมากกว่าอย่างเดียว มิได้อยู่บนความชอบธรรมหรือความดีเลิศ^[3] แก้ปัญหานี้โดยการปรึกษาสาธารณะ มีองค์กรปรึกษาทางเทคนิค รวมทั้งการทบทวนโดยตุลาการหลังการออกเสียงแล้ว