ภาพยนตร์เกินวิสัย

ภาพยนตร์เกินวิสัย (อังกฤษ: cult film) เป็นภาพยนตร์ที่มีผู้ดูอยู่ในกลุ่มผู้ชื่นชอบกลุ่มเล็ก ๆ ส่วนมากหนังจะไม่เป็นที่รู้จักในวงกว้าง อย่างไรก็ตาม ยังมีหนังที่โด่งดังจนติดระดับกระแสนิยมได้ เช่น Easy Rider (1969), 2001: A Space Odyssey (1968), A Clockwork Orange (1971), The Rocky Horror Picture Show (1975), Taxi Driver (1976), The Warriors (1979), Blade Runner (1982), Blue Velvet (1986), Pulp Fiction (1994)^[1]

คำจำกัดความของภาพยนตร์เกินวิสัยนั้นค่อนข้างกว้าง คือ สามารถเป็นหนังประเภทไหนก็ได้ ดีหรือเลวก็ได้ สัญชาติใดก็ได้ หรือทุนต่ำทุนสูงก็ได้ เพียงแต่มีผู้ที่ชื่นชอบคลั่งไคล้อยู่ แต่โดยมากภาพยนตร์ประเภทนี้จะมีภาพในลักษณะสยองขวัญ ทุนต่ำ และคุณภาพโดยรวมต้องจัดอยู่ในขั้นเลว มีหลายเรื่องมีองค์ประกอบดิบเถื่อนและความรุนแรง ทำให้มักจะกีดกันผู้ดูผู้หญิงออก ตัวละครในภาพยนตร์เกินวิสัย ภาพยนตร์สยองขวัญอิตาลีหลายเรื่อง ตอบสนองความปรารถนาทางเพศของผู้ชาย ส่วนภาพยนตร์เกินวิสัยของฝ่ายหญิงจะมีตัวละครชายที่มักไม่มีอยู่จริงในโลก^[2]

ภาพยนตร์เกินวิสัยมักมีลักษณะบางอย่างซึ่งแปลกประหลาด หลุดโลก การเล่าเรื่องหรือเทคนิคภาพยนตร์ มีลักษณะไม่ธรรมดาที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคย เช่น อาจจะมีตัวละครที่หวือหวาโฉ่งฉ่างอย่างกับการ์ตูน เนื้อเรื่องที่ไม่สนใจความจริง บ่อยครั้งจะได้รับสร้างเสียงวิพากษ์วิจารณ์จนกลายเป็นประเด็นถกเถียง^[3]

สำหรับหนังไทย หนังเรื่องที่พอจะจัดให้อยู่ในประเภทภาพยนตร์เกินวิสัยได้ ได้แก่ กิ้งก่ากายสิทธิ์ (1985), บ้านผีปอบ (1989-2011) และ ดึกดำดึ๋ย (2003)