วัดพระเขี้ยวแก้ว

วัดศรีทัลฒามัลลิกาววิหาร (สิงหล: ශ්‍රී දළදා මාළිගාව) หรือวัดพระเขี้ยวแก้วเมืองกัณฏิ เป็นวัดในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท (สยามวงศ์) ตั้งอยู่ริมทะเลสาบกัณฏิ เมืองกัณฏิ ประเทศศรีลังกา เป็นวัดที่ประดิษฐานพระเขี้ยวแก้วเบื้องต่ำขวาของพระพุทธเจ้า และมีส่วนให้เมืองกัณฏิได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโก^[1]

วัดพระเขี้ยวแก้ว
หน้าหมู่พระวิหารประดิษฐานพระเขี้ยวแก้ว วัดศรีทัลฒามัลลิกาววิหาร
ชื่อสามัญ	วัดพระเขี้ยวแก้ว
ที่ตั้ง	กัณฏิ ประเทศศรีลังกา
นิกาย	เถรวาท มหานิกาย (นิกายสยามวงศ์)
เจ้าอาวาส	พระมหาสังฆนายกสยามวงศ์ ฝ่ายมัลวัตตะ, และพระมหาสังฆนายกสยามวงศ์ ฝ่ายอัสคิริยะ (เป็นผู้ดูแลสลับกันทุกปี)
ความพิเศษ	เป็นวัดที่ประดิษฐานพระเขี้ยวแก้วเบื้องต่ำขวาของพระพุทธเจ้า
การถ่ายภาพ	ห้ามถ่ายภาพองค์พระสถูปประดิษฐานพระเขี้ยวแก้วภายในพระคันธกุฎีวิหาร, ห้ามถ่ายภาพหันหลังให้พระพุทธรูป
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดพระเขี้ยวแก้ว สร้างโดยพระเจ้าวิมลธรรมสุริยะที่ 1 พระมหากษัตริย์ในราชวงศ์สุดท้ายของประเทศศรีลังกา^[1] ในปี พ.ศ. 2138 โดยตัววัดตั้งอยู่ในพื้นที่ ๆ เคยเป็นส่วนหนึ่งของพระราชวังโบราณ เนื่องจากความเชื่อของชาวสิงหลที่เชื่อว่าผู้ที่รักษาพระเขี้ยวแก้วไว้ย่อมถือว่ามีสิทธิชอบธรรมในการเป็นปกครองอาณาจักรมาแต่โบราณ

ปัจจุบันวัดพระเขี้ยวแก้ว เป็นวัดที่อยู่ในความดูแลของพระมหาสังฆนายก สยามวงศ์ ซึ่งมีอยู่สองฝ่าย คือ ฝ่ายมัลลวัตตะ (คามวาสี) และอัสคิริยะ (อรัญวาสี) ซึ่งจะแบ่งกันปกครองรักษาพระเขี้ยวแก้วสลับกันทุกปี โดยพระเขี้ยวแก้วประดิษฐานในพระสถูปประดับอัญมณีขนาดใหญ่ซ้อนกันหลายชั้น ภายในพระคันธกุฎีวิหารที่มีการป้องกันรักษาเข้มงวดทั้งจากกองกำลังทหารซึ่งประจำการที่วัดและพระสงฆ์ ซึ่งพระสงฆ์จะกระทำพุทธบูชาเป็นประจำทุก ๆ วันในช่วงเช้า เที่ยง และเย็น^[2]