อันดับสัตว์กีบคู่

อันดับสัตว์กีบคู่ เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอันดับหนึ่ง ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Artiodactyla (/อา-ทิ-โอ-แดค-ทิ-ล่า/)

อันดับสัตว์กีบคู่ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: 55.4–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N สมัยอีโอซีนตอนต้น– สมัยโฮโลซีน
ตามเข็มนาฬิกาจากศูนย์กลาง: ควายไบซันอเมริกัน (Bison bison), อูฐหนอกเดียว (Camelus dromedarius), หมูป่า (Sus scrofa), วาฬเพชฌฆาต (Orcinus orca), กวางแดง (Cervus elaphus) และ ยีราฟ (สกุล: Giraffa)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
Magnorder:	โบรีโอยูเธอเรีย
อันดับใหญ่:	ลอเรเซียเธอเรีย
เคลด:	สโกรไทเฟอรา
Grandordo-mb:	ฟีรุนกูลาเทอ
เคลด:	อุนกูลาเทอ
อันดับ:	สัตว์กีบคู่ Owen, 1848
Subdivisions
Tylopoda Artiofabula Suina Cetruminantia Ruminantia Whippomorpha Ancodonta Cetacea
ชื่อพ้อง
Cetartiodactyla Montgelard et al. 1997

มีลักษณะเด่น คือ มีนิ้วเท้าที่เป็นกีบที่เป็นคู่ แตกต่างไปจากสัตว์ที่อยู่ในอันดับสัตว์กีบคี่ (Perissodactyla) ซึ่งมีกีบนิ้วเท้าเป็นจำนวนคี่

ทั้งสองอันดับล้วนแต่เป็นสัตว์กินพืช ที่จะกินพืชลักษณะแตกต่างกันออกไปตามสกุลและวงศ์ หรือชนิด กระจายพันธุ์ออกไปในทุกทวีปทั่วโลก ยกเว้นโอเชียเนีย

ปัจจุบัน แบ่งออกเป็น 10 วงศ์^[1] ราว 270 ชนิด

โดยแบ่งออกได้เป็น 4 อันดับย่อย โดยแบ่งตามลักษณะของกระเพาะอาหาร โดยแบ่งออกเป็นห้อง ๆ หรือส่วน คือ

• Suina

เป็นสัตว์ที่มีห้องกระเพาะห้องเดียว มีด้วยกัน 3 วงศ์ คือ

• • Suidae ได้แก่ หมูป่า หมู
  • Tayassuidae ได้แก่ แพคคารี ซึ่งเป็นสัตว์ที่คล้ายกับหมูป่า
  • Sanitheriidae ได้แก่ Sanitherium
• Whippomorpha
  • วงศ์ †Raoellidae
  • วงศ์ใหญ่ Dichobunoidea
  • วงศ์ †Dichobunidae
  • วงศ์ †Helohyidae
  • วงศ์ †Choeropotamidae
  • วงศ์ †Cebochoeridae
  • วงศ์ †Mixtotheriidae
  • อันดับฐาน Ancodonta
  • วงศ์ †Anthracotheriidae –
  • Hippopotamidae ได้แก่ ฮิปโปโปเตมัส
    • • • • อันดับฐาน Cetacea (ประมาณ 90 ชนิด)
• Tylopoda

เป็นสัตว์ที่ห้องกระเพาะ 3 ห้อง มีการหมักอาหารเกิดขึ้นในนั้น

• • Camelidae ได้แก่ อูฐ ยามา กัวนาโก อัลปากา บิกุญญา

• Ruminantia

เป็นสัตว์ที่มีห้องกระเพาะ 4 ห้อง มีการหมักอาหารเกิดขึ้นในนั้น มีการขย้อนอาหารที่กินลงไปแล้วออกมาเคี้ยวใหม่ เรียกว่า "เคี้ยวเอื้อง"

• • Tragulidae ได้แก่ กระจง
  • Cervidae ได้แก่ กวาง, เก้ง
  • Moschidae ได้แก่ กวางชะมด
  • Giraffidae ได้แก่ ยีราฟ, โอคาปิ
  • Antilocapridae ได้แก่ พรองฮอร์น
  • Bovidae ได้แก่ วัว, ควาย, แพะ, แกะ, เลียงผา

เป็นสัตว์ที่มีความแตกต่างกันทางรูปร่างอย่างมาก โดยชนิดที่ใหญ่ที่สุดและถือเป็นสัตว์ที่สูงที่สุดบนบกด้วย คือ ยีราฟที่มีความสูงกว่า 5 เมตร และกระจง ที่ถือได้ว่าเป็นสัตว์กีบที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก ด้วยมีความสูงราว 1 ฟุตเท่านั้น^[2]