เดชเตอัปเตอ-เต รอมือเน!
"เดชเตอัปเตอ-เต รอมือเน" (โรมาเนีย: Deșteaptă-te, române!) เป็นชื่อของเพลงชาติโรมาเนียในปัจจุบัน ชื่อดังกล่าวมีความหมายว่า "ตื่นเถิดเจ้า, ชาวโรมาเนีย"
| คำแปล: ตื่นเถิดเจ้า ชาวโรมาเนีย! | |
|---|---|
| Deșteaptă-te, române! | |
.png) | |
เพลงชาติของ  โรมาเนีย มอลโดวา Moldavian D. R. | |
| ชื่ออื่น | Un răsunet English: An echo |
| เนื้อร้อง | Andrei Mureșanu, 1848 |
| ทำนอง | ro, 1848 |
| รับไปใช้ | 1917 - สาธารณรัฐประชาธิปไตยมอลดาเวีย[ต้องการอ้างอิง] 1990 - โรมาเนีย1991 - มอลโดวา |
| เลิกใช้ | 1918 - สาธารณรัฐประชาธิปไตยมอลดาเวีย 1994 - มอลโดวา |
| ตัวอย่างเสียง | |
เดชเตอัปเตอ-เต รอมือเน! (บรรเลง) | |
บทร้องเป็นผลงานกวีนิพนธ์ของ อันเดรย์ มูเรชานู (Andrei Mureșanu, ค.ศ. 1816–1863) ทำนองมาจากเพลงยอดนิยมของชาวโรมาเนีย ซึ่งแหล่งข้อมูลส่วนมากกล่าว ทำนองนี้ถูกเลือกมาใช้ประกอบบทกวีดังกล่าวโดย เกออร์เก้ อูเคเนสคู (Gheorghe Ucenescu)[1] บทเพลงถูกเขียนขึ้นและพิมพ์เผยแพร่ในช่วงการปฏิวัติต่อต้านราชวงศ์ฮับสบูรก์ในปี ค.ศ. 1848 โดยเริ่มเผยแพร่ครั้งแรกในชื่อ "อุน ราซูเนต" ("Un răsunet" - "เสียงสะท้อน") และได้ถูกนำไปขับร้องครั้งแรกในช่วงปลายเดือนมิถุนายนปีเดียวกันในถนนสายต่างๆ ของจตุรัสเชอี (Şcheii Braşovului) เมืองบาร์ชอฟ (Brașov)[2] เพลงนี้จึงได้รับการยอมรับให้เป็นเพลงแห่งการปฏิวัติในเวลาไม่นาน และได้มีการเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "เดชเตอัปเตอ-เต รอมือเน!"
นับตั้งแต่นั้นมา เพลงนี้ ซึ่งมีเนื้อหากล่าวถึงเสรีภาพและความรักชาติ ก็ได้ถูกนำไปขับร้องในเหตุขัดแย้งสำคัญครั้งต่างๆ ของชาวโรมาเนีย อันรวมถึงการปฏิวัติต่อต้านการปกครองของนิโคไล เซาเชสคู ในปี ค.ศ. 1989 หลังการปฏิวัติ เพลงนี้ได้กลายเป็นเพลงชาติโรมาเนียแทนที่เพลง "เทร็ย คูลอรี" ("Trei culori" - "ไตรรงค์") อันเป็นเพลงชาติในสมัยระบอบคอมมิวนิสต์
ปัจจุบันวันที่ 29 กรกฎาคม เป็น "วันเพลงชาติ" (Ziua Imnului național) เป็นวันหยุดราชการของประเทศโรมาเนีย[3]
เพลงนี้ยังเคยใช้ในวาระสำคัญในสมัยสาธารณรัฐประชาธิปไตยมอลเดเวีย ซึ่งดำรงอยู่ในช่วงสั้นๆ ระหว่างปี ค.ศ. 1917 - 1918 และใช้เป็นเพลงชาติของสาธารณรัฐมอลโดวาระหว่างปี ค.ศ. 1991 - 1994 ก่อนจะแทนที่ด้วยเพลงชาติฉบับปัจจุบันซึ่งมีชื่อว่า "ลิมบา โนอัสเตร" ("Limba noastră" - "ภาษาของเรา")
ประวัติ
เพลงอื่นๆ
บทร้องต้นฉบับ
เพลงชาติโรมาเนียมีบทร้องจำนวน 11 บท เฉพาะบทที่ 1, 2, 4 และ 11 เท่านั้นที่ใช้ขับร้องในโอกาสเป็นทางการ ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายของประเทศโรมาเนีย[ต้องการอ้างอิง] ในวาระสำคัญ เช่น วันหยุดประจำชาติ (Great Union Day) จะมีการขับร้องบทเพลงเต็มทั้ง 11 บท ร่วมกับการยิงสลุต 21 นัด[ต้องการอ้างอิง] เมื่อประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐโรมาเนียมาถึงสถานที่จัดงานดังกล่าว
| ภาษาโรมาเนีย | สัทอักษรสากล (IPA) | คำแปล |
|---|---|---|
| Deșteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, | [deʃˈte̯aptəte roˈmɨne din ˈsomnul t͡ʃel de ˈmo̯arte] | ตื่นเถิดเจ้า ชาวโรมาเนีย!, จากห้วงฝันแห่งความมรณา |
| În care te-adânciră barbarii de tirani | [ɨŋ ˈkare te̯adɨnˈt͡ʃirə barˈbarij de tiˈranʲ] | ซึ่งเจ้าได้จมลงไปโดยพวกเหล่าทรราช |
| Acum ori niciodată croiește-ți altă soarte, | [aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə kroˈjeʃtet͡sʲ ˈaltə ˈso̯arte] | บัดนี้หรือไม่ จงลิขิตชะตาของตนเสียใหม่ |
| La care să se-nchine și cruzii tăi dușmani. | [la ˈkare sə seŋˈkine ʃi ˈkruzij təj duʃˈmanʲ] | ที่แม้แต่ศัตรูโฉดชั่วของพวกเจ้ายังต้องยอมคำนับ |
| Acum ori niciodată să dăm dovezi la lume | [aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə sə dəm doˈvezʲ la ˈlume] | บัดนี้หรือไม่ พิสูจน์ให้ทั้งโลกได้ประจักษ์ |
| Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, | [kən ˈaste mɨnʲ maj ˈkurd͡ʒe un ˈsɨnd͡ʒe de roˈman] | ว่าสายโลหิตแห่งชาวโรมันยังคงไหลเวียนในกาย |
| Și că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume | [ʃi kən a ˈno̯astre ˈpjepturʲ pəsˈtrəm ku ˈfaləwn ˈnume] | ว่าเรานั้นยังถือนามนั้นอยู่ในทรวงด้วยความภาคภูมิ |
| Triumfător în lupte, un nume de Traian. | [tri.umfəˈtor ɨn ˈlupte un ˈnume de traˈjan] | นามแห่งผู้มีชัยในการรบ นามแห่งทราจัน [note 1] |
| Înalță-ți lata frunte și caută-n giur de tine, | [ɨˈnalt͡sət͡sʲ ˈlata ˈfrunte ʃi ˈkawtən d͡ʒur de ˈtine] | จงเชิดหน้าผากกว้างของเจ้าแล้วมองไปรอบตัวเถิด |
| Cum stau ca brazi în munte voinici sute de mii; | [kum staw ka brazʲ ɨn ˈmunte vojˈnit͡ʃʲ ˈsute de mij] | แล้วเจ้าจักเห็นผู้คนเรือนแสนยืนแน่นขนัดดั่งหมู่ต้นเฟอร์บนมหาบรรพต |
| Un glas ei mai așteaptă și sar ca lupi în stâne, | [uŋ ɡlas jej maj aʃˈte̯aptə ʃi sar ka lupʲ ɨn ˈstɨne] | เฝ้ารอสัญญาณดั่งเช่นหมาป่าจ้องตะครุบแกะ |
| Bătrâni, bărbați, juni, tineri, din munți și din câmpii. | [bəˈtrɨnʲ bərˈbat͡sʲ ʒunʲ ˈtinerʲ din munt͡sʲ ʃi diŋ kɨmˈpij] | ทั้งผู้เฒ่า ชายฉกรรณ์ หนุ่มน้อย แลเด็กชาย จากมหาบรรพตนั้นแลจากท้องทุ่งกว้าง |
| Priviți, mărețe umbre, Mihai, Ștefan, Corvine, | [priˈvit͡sʲ məˈret͡se ˈumbre miˈhaj ʃteˈfan korˈvine] | ดูกร เงาแห่งผู้ยิ่งใหญ่ "มีไฮ" "ชเตฟาน" "คอร์วีเน"[note 2] |
| *Româna națiune, ai voștri strănepoți, | [roˈmɨna nat͡siˈune aj ˈvoʃtri strəneˈpot͡sʲ] | ประชาชาติชาวโรมาเนีย เชื้อสายของท่าน (เพลงชาติโรมาเนีย) |
| *La patria Române, ai voștri strănepoți, | [la pa.tri.a ro.ˈmɨ.ne aj ˈvoʃtri strəneˈpot͡sʲ] | แด่ปิตุภูมิโรมาเนีย เชื้อสายของท่าน (เพลงชาติมอลโดวา พ.ศ. 2460-พ.ศ. 2461 และ พ.ศ. 2534-พ.ศ. 2537) |
| Cu brațele armate, cu focul vostru-n vine, | [ku ˈbrat͡sele arˈmate ku ˈfokul ˈvostrun ˈvine] | ถืออาวุธในมือ มีเพลิงของท่านในสายเลือด |
| "Viața-n libertate ori moarte" strigă toți. | [viˈat͡san liberˈtate orʲ ˈmo̯arte ˈstriɡə tot͡sʲ] | ประกาศก้อง "อิสรภาพหรือความตาย" |
| Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate | [pre voj və nimiˈt͡ʃirə a ˈpizmej rə.uˈtate] | เจ้าพินาศลงด้วยแรงริษยาของตัวเจ้าเอง |
| Și oarba neunire la Milcov și Carpați | [ʃi ˈo̯arba ne.uˈnire la ˈmilkov ʃi karˈpat͡sʲ] | และด้วยความระแหงอย่างมืดบอด ณ มิลคอฟแลคาร์เพเทียน |
| Dar noi, pătrunși la suflet de sfânta libertate, | [dar noj pəˈtrunʃʲ la ˈsuflet de ˈsfɨnta liberˈtate] | แต่ผองเรา ผู้ซึ่งถูกตรึงไว้ด้วยเสรีภาพอันศักดิ์สิทธิ์ |
| Jurăm că vom da mâna, să fim pururea frați. | [ʒuˈrəm kə vom da ˈmɨna sə fim ˈpurure̯a frat͡sʲ] | ขอสาบานว่าจักกลมเกลียวกันไปชั่วกาล |
| O mamă văduvită de la Mihai cel Mare | [o ˈmamə vəduˈvitə de la miˈhaj t͡ʃel ˈmare] | A widowed mother from the time of Michael the Great[note 3] |
| Pretinde de la fiii-și azi mână d-ajutori, | [preˈtinde de la ˈfiijʃʲ azʲ ˈmɨnə daʒuˈtorʲ] | Claims from her sons today a helping hand, |
| Și blastămă cu lacrămi în ochi pe orișicare, | [ʃi ˈblastəmə ku ˈlakrəmʲ ɨn okʲ pe oriʃiˈkare] | And with tears in her eyes curses whomsoever, |
| În astfel de pericul s-ar face vânzători. | [ɨn ˈastfel de peˈrikul sar ˈfat͡ʃe vɨnzəˈtorʲ] | In such great peril, a traitor would become. |
| De fulgere să piară, de trăsnet și pucioasă, | [de ˈfuld͡ʒere sə ˈpjarə de ˈtrəsnet ʃi puˈt͡ʃo̯asə] | Of thunder and of brimstone should they perish |
| Oricare s-ar retrage din gloriosul loc, | [orʲˈkare sar reˈtrad͡ʒe diŋ ɡloriˈosul lok] | Anyone who would flee the glorious place |
| Când patria sau mama, cu inima duioasă, | [kɨnd ˈpatri.a saw ˈmama ku ˈinima duˈjo̯asə] | When our land or our mother, with a sorrowful heart, |
| Va cere ca să trecem prin sabie și foc. | [va ˈt͡ʃere ka sə ˈtret͡ʃem prin ˈsabi.e ʃi fok] | Will ask us to cross through swords and blazing fire. |
| N-ajunge iataganul barbarei semilune, | [ˈnaʒund͡ʒe jataˈɡanul barˈbarej semiˈlune] | Didn't we have enough of the yatagan of the barbaric crescent |
| A cărui plăgi fatale și azi le mai simțim; | [a ˈkəruj pləd͡ʒʲ faˈtale ʃi azʲ le maj simˈt͡sim] | Whose fatal wounds we still feel today; |
| Acum se vâră cnuta în vetrele străbune, | [aˈkum se ˈvɨrə ˈknuta ɨn ˈvetrele strəˈbune] | Now the knout[note 4] is intruding in our ancestral homes, |
| Dar martor ne e Domnul că vii nu o primim. | [dar ˈmartor ne je ˈdomnul kə vij nu o priˈmim] | But the Lord is our witness that we shall not accept it alive. |
| N-ajunge despotismul cu-ntreaga lui orbie, | [ˈnaʒund͡ʒe despoˈtismul kunˈtre̯aɡa luj orˈbi.e] | Didn't we have enough of the blinded despotism, |
| Al cărui jug de seculi ca vitele-l purtăm; | [al ˈkəruj ʒuɡ de ˈsekulʲ ka ˈvitelel purˈtəm] | Whose yoke, like cattle, for centuries we have carried? |
| Acum se-ncearcă cruzii, cu oarba lor trufie, | [aˈkum senˈt͡ʃe̯arkə ˈkruzij ku ˈo̯arba lor truˈfi.e] | Now the cruel ones are trying, in their blind arrogance, |
| Să ne răpească limba, dar morți numai o dăm. | [sə ne rəˈpe̯askə ˈlimba dar mort͡sʲ ˈnumaj o dəm] | To take away our language, but only dead will we surrender it. |
| Români din patru unghiuri, acum ori niciodată | [roˈmɨnʲ din ˈpatru ˈuŋɡjurʲ aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə] | Romanians from the four corners, now or never |
| Uniți-vă în cuget, uniți-vă-n simțiri. | [uˈnit͡sivə ɨŋ ˈkud͡ʒet uˈnit͡sivən simˈt͡sirʲ] | Unite in thought, unite in feeling |
| Strigați în lumea largă că Dunărea-i furată | [striˈɡat͡sʲ ɨn ˈlume̯a ˈlarɡə kə ˈdunəre̯aj fuˈratə] | Proclaim to the wide world that the Danube is stolen |
| Prin intrigă și silă, viclene uneltiri. | [prin ˈintriɡə ʃi ˈsilə viˈklene unelˈtirʲ] | Through intrigue and coercion, sly machinations. |
| Preoți, cu crucea-n frunte căci oastea e creștină, | [ˈpre.ot͡sʲ ku ˈkrut͡ʃe̯an ˈfrunte kət͡ʃʲ ˈo̯aste̯a e kreʃˈtinə] | เหล่าบาทหลวง จงถือไม้กางเขนนำหน้า เพื่อทัพชาวคริสต์ของเรา |
| Deviza-i libertate și scopul ei preasfânt. | [deˈvizaj liberˈtate ʃi ˈskopul ej pre̯aˈsfɨnt] | คำขวัญคือเสรีภาพ และ เป้าหมายคือความศักดิ์สิทธิ์ |
| Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină, | [muˈrim maj ˈbinen ˈluptə ku ˈɡlori.e deˈplinə] | ตายด้วยเกียรติในสนามรบเสียยังดีกว่า, |
| Decât să fim sclavi iarăși în vechiul nost' pământ. | [deˈkɨt sə fim sklavʲ ˈjaraʃʲ ɨn ˈvekjul nost pəˈmɨnt] | ต้องกลับมาเป็นทาสบนแผ่นดินเก่าแก่ของเราอีกครา! |
อ้างอิง
เชิงอรรถ
บรรณานุกรม
แหล่งข้อมูลอื่น
