แผ่นดินไหวที่ทาชเคนต์ พ.ศ. 2509
แผ่นดินไหวที่ทาชเคนต์ พ.ศ. 2509 (อุซเบก: Toshkent zilzilasi; รัสเซีย: Ташкентское землетрясение) เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 26 เมษายน ในสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบก โดยมีขนาดแรงสั่นสะเทือนที่ 5.2 แมกนิจูดโดยมีจุดเหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหวอยู่ที่ใจกลางกรุงทาชเคนต์ที่ความลึก 3–8 กิโลเมตร (1.9–5.0 ไมล์) แผ่นดินไหวครั้งนี้สร้างความหายนะครั้งใหญ่ให้กับกรุงทาชเคนต์ โดยทำลายอาคารส่วนใหญ่ในเมือง เหตุการณ์นี้ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตระหว่าง 15 ถึง 200 คน และอีก 200,000 ถึง 300,000 คนต้องไร้ที่อยู่อาศัย หลังภัยพิบัติ พื้นที่ประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ของกรุงทาชเคนต์ถูกทำลาย และเมืองก็ถูกสร้างขึ้นใหม่ตามรูปแบบสถาปัตยกรรมโซเวียต[3][4] ทางการโซเวียตได้จัดตั้งสถาบันวิทยาแผ่นดินไหวขึ้นเพื่อพยากรณ์แผ่นดินไหวในอนาคต
  | |
| เวลาสากลเชิงพิกัด | 1966-04-25 23:22:49 |
|---|---|
| รหัสเหตุการณ์ ISC | 848721 |
| USGS-ANSS | ComCat |
| วันที่ท้องถิ่น | 26 เมษายน 2509 |
| เวลาท้องถิ่น | 05:22:49 |
| ขนาด | 5.2 Mw [1] |
| ศูนย์กลาง | 41°10′N 69°08′E / 41.16°N 69.13°E |
| พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ | สหภาพโซเวียต สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบก |
| ระดับความรุนแรงที่รู้สึกได้ | VII (แรงมาก)[2] |
| ผู้ประสบภัย | เสียชีวิต 15–200 คน |
พื้นหลัง
ทาชเคนต์และบริเวณใกล้เคียงมีแนวโน้มที่จะเกิดแผ่นดินไหวและมีการบันทึกแผ่นดินไหวขนาด 3 ถึง 6 แมกนิจูด 74 ครั้งระหว่าง พ.ศ. 2457 ถึง พ.ศ. 2509[5] เมืองนี้ได้รับความเสียหายจากแผ่นดินไหวใน พ.ศ. 2409 และ พ.ศ. 2429[6]
ความกังวลเกี่ยวกับความเสียหายจากแผ่นดินไหวที่อาจเกิดขึ้นกับเมืองเกิดขึ้นในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1940 และ 1950 โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่อาชกาบัตได้รับความเสียหายจากแผ่นดินไหวใน พ.ศ. 2491[7] ก่อนเกิดแผ่นดินไหวที่ทาชเคนต์ มีการสังเกตการเพิ่มขึ้นของระดับเรดอน[8]
แผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวเกิดขึ้นเมื่อเวลา 05:23 น.[9][10] ที่ระดับความลึกที่ตื้นมาก (และทำลายล้างมากกว่า) ที่ความลึก 3–8 กิโลเมตร (1.9–5.0 ไมล์)[10] โดยมีจุดศูนย์กลางอยู่ใจกลางเมือง[11]
แผ่นดินไหวครั้งนี้ทำให้ทรัพย์สินเสียหายอย่างมาก โดยรวมแล้วเมืองถูกทำลายไปแล้วกว่าร้อยละ 80[12] รวมถึงเมืองเก่ามากกว่าครึ่ง[13] มีบ้านเรือนเสียหายระหว่าง 78,000[14] ถึง 95,000 หลัง[15] ซึ่งส่วนใหญ่เป็นบ้านอิฐดิบแบบดั้งเดิมในพื้นที่ส่วนกลางที่มีประชากรหนาแน่นกว่า[16] อาคารที่สำคัญส่วนใหญ่ในทาชเคนต์ถูกทำลาย รวมถึงมัสยิดอายุ 600 ปี[17] อาคารเหล่านี้ส่วนใหญ่สร้างขึ้นก่อนการปฏิวัติรัสเซียใน พ.ศ. 2460[18] อย่างไรก็ตาม มีเพียงโรงละครนาวอยซึ่งสร้างโดยเชลยศึกชาวญี่ปุ่นเท่านั้นที่ไม่ได้รับความเสียหาย[19][20][21] ตัวเลขประมาณการผู้ไร้ที่อยู่อาศัยจากภัยพิบัติครั้งนี้มีตั้งแต่ 200,000[15][22] ถึง 300,000 คน[23]
แม้ว่ายอดผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการอยู่ที่ 15 คน[23] ตัวเลขนี้อาจเป็นตัวเลขที่ประเมินต่ำไปเนื่องจากความลับของสหภาพโซเวียต[24][25] และแหล่งข้อมูลอื่น ๆ ประมาณการยอดผู้เสียชีวิตตั้งแต่ 200 คน[17] ถึงร้อยละ 0.5[26] ของประชากรทั้งหมด 1,100,000 คนในเมือง[27] ร้อยละ 20 ของผู้หญิงเสียชีวิตมากกว่าผู้ชาย[26]
ผลที่ตามมา
ภายหลังแผ่นดินไหว เจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหภาพโซเวียต รวมทั้งเลโอนิด เบรจเนฟ เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต ได้บินไปทาชเคนต์เพื่อควบคุมดูแลความพยายามในการฟื้นฟูเมือง[10] โครงการสร้างใหม่ขนาดใหญ่ได้เริ่มต้นขึ้น[17] โดยสาธารณรัฐสหภาพอื่น ๆ ได้ส่งแรงงานจำนวนมากเพื่อช่วยในกระบวนการสร้างใหม่[27][28] สิ่งนี้ได้เปลี่ยนรูปแบบทางชาติพันธุ์ของเมือง เนื่องจากหลายคนยังคงอยู่ในทาชเคนต์หลังจากงานเสร็จสิ้น[28] กรุงทาชเคนต์ใหม่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมที่พบในเมืองอื่น ๆ ของสหภาพโซเวียต[14] เช่น ถนนกว้าง[28] และอาคารอพาร์ตเมนต์ขนาดใหญ่[14] มีการสร้างบ้านใหม่จำนวน 100,000 หลังภายใน พ.ศ. 2513[14]
แผ่นดินไหวยังส่งผลให้มีการนับถือศาสนาเพิ่มมากขึ้น โดยมีความสนใจในพิธีกรรมทางศาสนาอิสลามเพิ่มมากขึ้น[29]
เพื่อป้องกันไม่ให้ภัยพิบัติดังกล่าวส่งผลกระทบร้ายแรงต่อเมืองอีก ใน พ.ศ. 2509 ทางการโซเวียตได้จัดตั้งสถาบันวิทยาแผ่นดินไหวขึ้น โดยมีหน้าที่ติดตามการเปลี่ยนแปลงของแผ่นดินไหว เช่น การเปลี่ยนแปลงของระดับเรดอนและการทำนายแผ่นดินไหว[30]
ศิลารำลึกแด่ผู้ประสบภัยแผ่นดินไหวซึ่งอยู่เหนือศูนย์กลางแผ่นดินไหวถูกเปิดตัวใน พ.ศ. 2519[9]