แอกทิไนด์
| เลขอะตอม | ชื่อไทย | ชื่ออังกฤษ | สัญลักษณ์ |
|---|---|---|---|
| 89 | แอกทิเนียม | Actinium | Ac |
| 90 | ทอเรียม | Thorium | Th |
| 91 | โพรแทกทิเนียม | Protactinium | Pa |
| 92 | ยูเรเนียม | Uranium | U |
| 93 | เนปทูเนียม | Neptunium | Np |
| 94 | พลูโทเนียม | Plutonium | Pu |
| 95 | อะเมริเซียม | Americium | Am |
| 96 | คูเรียม | Curium | Cm |
| 97 | เบอร์คีเลียม | Berkelium | Bk |
| 98 | แคลิฟอร์เนียม | Californium | Cf |
| 99 | ไอน์สไตเนียม | Einsteinium | Es |
| 100 | เฟอร์เมียม | Fermium | Fm |
| 101 | เมนเดลีเวียม | Mendelevium | Md |
| 102 | โนเบเลียม | Nobelium | No |
| 103 | ลอว์เรนเซียม | Lawrencium | Lr |
แอกทิไนด์ (อังกฤษ: Actinide) เป็น อนุกรมเคมีของธาตุ ในตารางธาตุ จำนวน 15 ตัว ตั้งแต่ ธาตุแอกทิเนียม ถึง ธาตุลอว์เรนเซียม
สิ่งที่น่าสนใจ ได้แก่
- ชื่ออนุกรมมีที่มาจากชื่อธาตุแอกทิเนียม ซึ่งเป็นธาตุแรกในอนุกรม
- ธาตุทุกตัวในอนุกรมมีเลขอะตอมสูง และเป็นธาตุหายาก
- ธาตุทุกตัวในอนุกรมแอกทิไนด์อยู่ใน บล็อก-f ยกเว้นลอว์เรนเซียม
- ธาตุทุกตัวในอนุกรมแอกทิไนด์เป็นธาตุกัมมันตรังสี มีเลขอะตอมสูง มีครึ่งชีวิตสั้น
เกลือแอกทิไนด์
ในกลุ่มธาตุแอกทิไนด์นี้ มีบางธาตุที่สามารถเป็นเกลือได้ เช่น ยูเรเนียมไทรคลอไรด์ (UCl3) เบอร์คีเลียมไทรคลอไรด์ (BkCl3) เป็นต้น
| สูตรเคมี | AcCl3 | UCl3 | NpCl3 | PuCl3 | AmCl3 | CmCl3 | BkCl3 | CfCl3 |
| เลขทะเบียน CAS | 22986-54-5 | 10025-93-1 | 20737-06-8 | 13569-62-5 | 13464-46-5 | 13537-20-7 | 13536-46-4 | 13536-90-8 |
| มวล | 333.386 | 344.387 | 343.406 | 350.32 | 349.42 | 344–358** | 353.428 | 357.438 |
| จุดหลอมเหลว | 837 °C | 800 °C | 767 °C | 715 °C | 695 °C | 603 °C | 545 °C | |
| จุดเดือด | 1657 °C | 1767 °C | 850 °C | |||||
| โครงสร้างคริสตัล |  An3+: __ / Cl−: __ | |||||||
| Space group | P63/m | |||||||
| เลขโคออร์ดิเนชัน | An*[9], Cl [3] | |||||||
| ค่าคงที่ของแลกทิช | a = 762 pm c = 455 pm | a = 745.2 pm c = 432.8 pm | a = 739.4 pm c = 424.3 pm | a = 738.2 pm c = 421.4 pm | a = 726 pm c = 414 pm | a = 738.2 pm c = 412.7 pm | a = 738 pm c = 409 pm | |
- *An – actinide
**Depending on the isotopes
| สารประกอบ | สี | ความสมมาตรของคริสตัล, รูปแบบ | ค่าคงที่ของแลตทิช, Å (อังสตรอม) | ความหนาแน่น, g/cm3 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| a | b | c | ||||
| AcF3 | ขาว | เฮกซะโกนัล, LaF3 | 4.27 | - | 7.53 | 7.88 |
| PaF4 | น้ำตาลเข้ม | โมโนคลินิก | 12.7 | 10.7 | 8.42 | – |
| PaF5 | ดำ | เททระโกนัล, β-UF5 | 11.53 | - | 5.19 | – |
| ThF4 | ไม่มีสี | โมโนคลินิก | 13 | 10.99 | 8.58 | 5.71 |
| UF3 | สีม่วงแดงเรื่อๆ | เฮกซะโกนัล | 7.18 | - | 7.34 | 8.54 |
| UF4 | เขียว | โมโนคลินิก | 11.27 | 10.75 | 8.40 | 6.72 |
| α-UF5 | น้ำเงินอ่อน | เททระโกนัล | 6.52 | - | 4.47 | 5.81 |
| β-UF5 | น้ำเงินอ่อน | เททระโกนัล | 11.47 | - | 5.20 | 6.45 |
| UF6 | ค่อนข้างเหลือง | ออกทอร์ฮอมบิก | 9.92 | 8.95 | 5.19 | 5.06 |
| NpF3 | ดำหรือม่วง | เฮกซะโกนัล | 7.129 | - | 7.288 | 9.12 |
| NpF4 | เขียวอ่อน | โมโนคลินิก | 12.67 | 10.62 | 8.41 | 6.8 |
| NpF6 | ส้ม | ออกทอร์ฮอมบิก | 9.91 | 8.97 | 5.21 | 5 |
| PuF3 | ม่วงน้ำเงิน | ไทรโกนัล | 7.09 | - | 7.25 | 9.32 |
| PuF4 | น้ำตาลอ่อน | โมโนคลินิก | 12.59 | 10.57 | 8.28 | 6.96 |
| PuF6 | น้ำตาลแดง | ออกทอร์ฮอมบิก | 9.95 | 9.02 | 3.26 | 4.86 |
| AmF3 | ชมพูหรือครีมอ่อน | เฮกซะโกนัล, LaF3 | 7.04[6][7] | - | 7.255 | 9.53 |
| AmF4 | ส้มแดง | โมโนคลินิก | 12.53 | 10.51 | 8.20 | – |
| CmF3 | จากน้ำตาลถึงขาว | เฮกซะโกนัล | 4.041 | - | 7.179 | 9.7 |
| CmF4 | เหลือง | โมโนคลินิก, UF4 | 12.51 | 10.51 | 8.20 | – |
| BkF3 | เขียวเหลือง | ไทรโกนัล, LaF3 ออกทอร์ฮอมบิก, YF3 | 6.97 6.7 | - 7.09 | 7.14 4.41 | 10.15 9.7 |
| BkF4 | - | Monoclinic, UF4 | 12.47 | 10.58 | 8.17 | – |
| CfF3 | - - | ไทรโกนัล, LaF3 ออกทอร์ฮอมบิก, YF3 | 6. 94 6.65 | - 7.04 | 7.10 4.39 | – |
| CfF4 | - - | โมโนคลินิก, UF4 โมโนคลินิก, UF4 | 1.242 1.233 | 1.047 1.040 | 8.126 8.113 | – |
เอคา-แอกทิไนด์
ธาตุในเอคา-แอกทิไนด์มีการต้นพบในบางธาตุ แต่ส่วนใหญ่ยังไม่ถูกค้นพบ เข่น อูนควอด์เฮกเซียม เป็นต้น