2021 Kâbil havalimanı saldırıları
2021 Kâbil Havalimanı Saldırıları, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın Abbey Kapısı yakınlarında gerçekleşen iki intihar saldırısıdır.[3][4] ABD Dışişleri Bakanlığı'nın terör tehdidi nedeniyle ABD'lilere havalimanından ayrılmalarını söylemesinden saatler sonra geldi.[5] Saldırılarda 13 ABD askeri ve 169 Afgan sivil dahil olmak üzere en az 182 kişi hayatını kaybetti.[6][7]
 Tahliyeler sırasında havalimanındaki Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri. | |
 | |
| Bölge | Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı, Kâbil, Afganistan |
|---|---|
| Tarih | 26 Ağustos 2021 |
| Hedef | Afgan siviller, yabancı asker ve siviller, Taliban üyeleri |
Saldırı türü | İntihar saldırısı |
| Ölü | 182+[1] |
| Yaralı | 300+[2] |
| İşleyenler | Irak Şam İslam Devleti (Horasan Kolu) |
Arka plan
Afganistan'ın 15 Ağustos 2021'de Taliban kontrolüne geçmesinden sonra, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı Afganistan'dan çıkmanın tek güvenli yolu oldu.[8] Yüzlerce Irak ve Şam İslam Devleti - Horasan Eyaleti üyesinin Bagram ve Pul-e-Charkhi'deki hapishanelerden kaçmasının ardından güvenlik endişeleri arttı.[9] Saldırıdan saatler önce Kâbil'deki ABD'li diplomatlar, güvenlik tehditleri nedeniyle Amerikan vatandaşlarını havalimanını terk etmeleri konusunda uyardı.[10] Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri Bakanı James Heappey de Kâbil havalimanında IŞİD militanlarının son derece inandırıcı bir saldırı tehdidi konusunda uyarmıştı.[11] Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Avustralya büyükelçilikleri de havalimanındaki yüksek güvenlik tehditleri konusunda uyardı.[11]
ABD başkanı Joe Biden'ın saldırıdan önceki hafta içinde olası bir saldırıyla ilgili çok sayıda rapor aldığı bildirildi.[12]
Saldırı
Saldırı, Afganistan'ın tahliyesi sırasında Irak ve Şam İslam Devleti - Horasan Eyaleti (ISIS-K) tarafından gerçekleştirildi.[4][13] Yerli ve yabancı bir grup sivil tahliye için havalimanına kaçtı.[14] havalimanına giriş kapılarından biri olan Abbey Kapısı'nda bir intihar bombacısı patlayıcıyı infilak ettirdi. Patlamanın ardından silah sesleri duyuldu ve havalimanındaki tüm kapılar kapatıldı.[15][16] Saldırı sırasında 169 Afgan sivil ve 13 ABD askeri de dahil olmak üzere en az 182 kişi öldü.[17] Öldürülen sivillerden ikisi İngiliz çifte uyrukluydu ve biri de bir İngiliz vatandaşının çocuğuydu.[7][18] Aralarında bir dizi Taliban üyesi ve on beş ABD personelinin de bulunduğu en az 200 kişi daha yaralandı.[14][15][19] Ölen 13 Amerikalı, 11 Deniz piyadesi, 8. Psikolojik Operasyonlar Grubu'ndan bir asker ve 1 Donanma Kolordusu askeri olarak tanımlandı.[20] Saldırıyı, bombacının adını Abdul Rahman Al Logari olarak açıklayan IŞİD'in Horasan kolu üstlendi.[21][22] Adını Kâbil'deki Baron Oteli'nden alan Baron Kapısı'nda ikinci bir patlama meydana geldiği iddia edildiyse de[23] sonraki gün böyle bir ikinci patlamanın meydana gelmediği doğrulandı.[24] Baron Hotel, geçmişte Amerikan vatandaşlarının kurtarma ve tahliye için bir buluşma noktası olarak kullanılmıştır. Otel ayrıca, Taliban kontrolünden kaçmak için ülkeden kaçan Afgan halkı için bir işlem merkezi olarak hizmet vermiştir.[25]
Tepkiler
İç tepkiler
Afganistan İslam Emirliği - Sözcülerinin bir tweet'i aracılığıyla Taliban, saldırıyı kınadı ve "kötü çevreler kesinlikle durdurulacak" dedi.[15]- Afganistan Ulusal Koalisyonu - Afganistan'ın eski İcra Kurulu Başkanı ve mevcut Afganistan Ulusal Koalisyonu lideri Abdullah Abdullah, saldırıyı kınadı.[14]
Uluslararası
Almanya - Almanya şansölyesi Angela Merkel, İsrail'e yapacağı ziyareti iptal etti ve Alman birliklerinin tahliyesini izlemek için Almanya'da kalacak.[26]
ABD - Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyeleri, Biden yönetiminin ABD birliklerinin ülkeden çekilmesini ele alış biçimini eleştirdi.[27] Biden, saldırılar nedeniyle İsrail başbakanı Naftali Benet ile yapacağı görüşmeyi de erteledi.[28]
Birleşik Krallık - Başbakan Boris Johnson saldırıyı "barbarca" olarak nitelendirdi ve İngiltere'nin Afganistan'dan tahliye olan Pitting Operasyonu'na devam edeceğini söyledi. Johnson ayrıca, "çok ne yazık ki hayatlarını kaybeden" ABD askerlerine ve Afgan sivillerine de taziyelerini iletti.[12][29]
Birleşmiş Milletler - Genel sekreter António Guterres saldırıları kınayarak, "Kâbil havalimanındaki durumu büyük bir endişeyle izliyorum ve bugünkü korkunç terör saldırısını şiddetle kınıyorum. Bu olay Afganistan'daki istikrarsızlığın altını çiziyor, ancak aynı zamanda Afgan halkına acil yardım sağlamaya devam ederken kararlılığımızı da güçlendiriyor." dedi.[30]
Fransa - Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, patlamalara yanıt olarak "Amerikan müttefikleri" ile koordinasyona tam destek verdiğini dile getirdi.[31]
İsrail - Dışişleri bakanı Yair Lapid, saldırılar nedeniyle "şok ve üzgün olduğunu" söyledi, öldürülenlerin ailelerine dualar etti ve ABD ile İsrail arasında teröre karşı işbirliği çağrısında bulundu.[32]
Türkiye - Dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, saldırıları kınayarak, "Kâbil'de bugün meydana gelen saldırının ardından yaşanan can kaybından derin bir üzüntü duymaktayız. Bu menfur terör saldırısını şiddetle kınıyoruz. Ölenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyorum” dedi.[33]
Ukrayna - Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, saldırıların Amerikalı ve Afgan kurbanlarına başsağlığı diledi ve ülkelerin “yardıma ihtiyacı olanları tahliye etmek için ortaklaşa çalışması gerektiğini” belirtti.[34]
