Gwangju Ayaklanması

Gwangju Ayaklanması veya Gwangju Demokrasi Hareketi^[1] (Korece: 광주 민주화 운동, 光州民主化運動, Gwangju Minjuhwa Undong), Güney Kore'nin Gwangju kentinde 18-27 Mayıs 1980 tarihleri arasında darbe yönetimine karşı gerçekleşen protesto gösterileridir. Bu süre zarfında, Chun Doo-hwan hükûmetine karşı gösteri yapan yerel Jeonnam Üniversitesi öğrencileri hükûmet birlikleri tarafından görülmemiş bir şekilde saldırıya uğrayarak dövüldüğünde ve öldürüldüğünde, Gwangju vatandaşları yerel silah ve polis karakollarını basarak silahla direniş gösterdi.^[2][3] Ayaklanma 27 Mayıs 1980 tarihinde bastırıldı. Olay bazen başladığı zamana değin 5 · 18 (18 Mayıs, 오일팔, 五一 八 Oilpal) olarak da anılır.

Gwangju Ayaklanması
Minjung hareketi ve Soğuk Savaş
18 Mayıs anıtı
Tarih 18 Mayıs 1980 (1980-05-18) - 27 Mayıs 1980 (43 yıl önce) (1980-05-27) Yer Gwangju, Güney Kore Hedef Demokratikleşme Yöntem Gösteriler ve sivil itaatsizlik, sonrasında silahlı başkaldırma Sonuç Demokrasi yanlısı hareketin ayaklanması; sivil ve askeri kayıplar Taraflar Gwangju vatandaşları Hanahoe Güney Kore ordusu Öne çıkan kişiler Merkezi olmayan liderlik, sonradan Yerleşim Komiteleri Chun Doo-hwan Roh Tae-wu Chung Ho-yong Lee Hee-seong Kayıplar 165 ölü, 76 kayıp, 3.515 yaralı[kaynak belirtilmeli] 41 ölü (37 asker, 4 polis) ve 253 yaralı (109 asker, 144 polis) (14 asker hatalı atışlar sonucu öldü)[kaynak belirtilmeli] 2.000'den fazla.

Chun Doo-hwan'ın başkanlığı sırasında yetkili makamlar olayları komünist sempatizanlar ve ayaklanmacılar tarafından kışkırtılan bir ayaklanma olarak tanımladılar.^[4] 1997 yılında gelindiğinde ulusal bir mezarlık ve anma günü (18 Mayıs) ilan edilmesinin yanı sıra mağdurlara tazminat ödendi ve itibarları iade edildi.^[5]

Olayla ilgili bazı eleştirmenler, Chun Doo-hwan'ın resmi olarak cumhurbaşkanı olmadan önce gerçekleştiği ve basit bir öğrenci protestosuyla başlamadığını belirtmektedirler. Bununla birlikte, Chun Doo-hwan, 12 Aralık 1979'da bir önceki Güney Kore hükûmetine karşı düzenlenen bir askerî darbeye öncülük ettikten sonra, Güney Kore'nin varsayılan lideri haline geldi.^[6][7]

2011 yılında, Askeri Rejime karşı 18 Mayıs Demokratik Ayaklanması hakkında Gwangju belediye binasında bulunan arşivler UNESCO Dünya Kayıt Belgesi'ne dahil edildi.^[8]